Skírnir - 01.01.1869, Page 144

144
FKJETTIR.
Rússlnnd
ísalögum á Rússlandi, og a8 á litlu lífi hafi bært, en nú þykir annaS
bera fyrir, nú eru þær ár i leysingu og þeyr frelsisins hefir komiS
í þær hlaupi og reki. Hugir allra manna eru þar á snún-
ingi og hreifingu — bornir sumpartl af byltinga kenningum aldar-
innar, eSa þjóSerniskappi, rússneskri og slafneskri ofkergju, en
sumpart af andstyggS og ótta fyrir nýjungunum. Lendir menn
t. aS m. og stóreignamenn hafa mikla óbeit á mörgu, því þeir hafa
orSiS a<5 kenna á, hversu anSstofn þeirra varS stopull viS lausn
bændanna, cn bændunnm sjálfum hefir hún komiS aS litlu gagni
til þessa, því þó þeir sje ekki lengur „þrælar fastir á fótum“,
hefir þeim, aS því sögur segja, fariS aS eins fram í ómennsku og
ofdrykkju. Allt fyrir þetta þykjast Rússar miklir menn af því
frelsi, er njóti viS á iandi þeirra, og hvaS meira er, þeir þykjast
meir en jafnsnjallir vesturþjóSunum. þeir segja, aS þjóSmenning
Yesturevrópu sje öll orSin meyr og myggluS, og henni sje engrar
viSreistar von, fyrr en hún vökvist af lífstraumunum frá Rússlandi.
þaS er satt, aS þeir í sumu fara langt fram fyrir vesturþjóSir
álfu vorrar. Margir hafa ritaS um þjóSerniságæti og þjóSernisrjett,
en Rússar (t. d. Katkoff, ritstjóri „MoskófublaSsins") gera þetta
svo greypilega, aS þeir kalla rjett aS gjöreySa pólversku þjóSerni,
úr því Póllendingar ekki viija samlagast enu eina og rjetta
slafneska þjóSernisaSali á Rússlandi. AS þjóSernisfrekju má lengi
leita, ef menn vilja finna hana stækari en í þjóSernisblöSum
Rússa, og þær kenningar þýSast einmitt þeir í ráSaneytinu (Mi-
liutin, hermálaráSherrann og fl). er mestu ráSa, og aS þvi mælt
er keisarinn sjáifur, en einkanlega sonur hans, keisaraefniS. í
JýSfrelsisfræSi þurfa ^ngir aS reyna sig viS Rússa, því hjer eru
eigi aS eins rithöfundar, er kenna óbundinn lýSlifnaS, áfnám eignar,
hjónahands og tiúar, og s. frv., en á slíkum kenningum kvaS mjög
brydda viS háskólana og alla æSri skóla, og bæSi karlar og konur
ganga í fjelög, er nefna sig „gjörneitendur“ („níhílista“) eptir
þeirri fræSi'. Yildu menn spyrja, hvernig slíkt megi fara saman
og í anuan staS einveldisstjórn og harSræSi, eSur þrælsótti og lotning
J) það er sagt, að þær konur hafi sjer einkunnarlegan klæðaburð (t. d.
hafni krínólínum), skeri sjcr stutt hárið og gángi með blá gleraugu.