Skírnir - 01.01.1869, Síða 147

Rifssland.
FRJETTIR.
147
samþegna deilur e8a frændvíg. Yæri svo, jþá yrSi blóSib ab renna
til skyldu, undir eins og Rússar vöknuSu viS lýSfrelsi. Stjórnin á
Rússlandi fylgdi í rauninni engu öSru fram, en því er lægi í eSlis-
fari hinnar rússnesku þjóSar; rithöfundar, skáld, háskólakennarar,
og allir forgöngumenn þjóSarinnar hefSu æst og eggjaS sem mest
til þeirra verka, er framin hefSu veriS á Póllandi. Rússar hefSu
numiS vísindi, fagrar listir og margháttaSar venjur eSa siSi af
NorSurálfuhúum, en þaS væri líka aS eins í ytra fari, aS þeir drægju
dám af jþeim, því innra væri allt svo asíukennt sem frá öndverSu.
J>aS væri hvorki vísindi, fagurlistir eSa fágaSir siSir, er væri ein-
kunnaraSal NorSurálfunnar, heldur hitt, aS sonum hennar væri inn-
rætt virSing fyrir rjetti hvers manns, fyrir mannhelgi og þegnhelgi,
fyrir mannfrelsi og þegnfrelsi. Slíks kenndi ekki á Rússlandi,
ylur þegnfrelsisins hefSi aldri komizt í brjóst þessarar Grjótuna-
þjóSar, hugmyndasól hennar væri alveldiS og ylurinn þrælslegur
bljúgleikur og hlýSni. AS rísa í gegn „Zarnum" væri hjer þaS
sama sem aS rísa til mótþróa móti guSi á himnum, og því væru
fjendur hans erlendis í rauninni ekki annaS en uppreistarmenn
gegn enu heilaga einveldi, er Rússar vildu hafa alhelgaS fyrir allan
heim. EinveldiS mundu Rússar aldri upp gefa, og því mundu
þeir aldri þoka fyrir hugmyndum eSa kenningum
Evrópumanna, heldur aS eins fyrir sameinuSum vig-
afla NorSurálfunnar.
Vjer gátum þess síSast í fyrra um framsókn Rússa í Asíu,
aS þeir liöfSu náS Scherisebs, er liggur eigi meira en 5 — 6 dag-
leiðir fyrir sunnan Samarkand. Mozaffer Khan, höfSingi Bokhara-
lands, þóttist vita, aS hjer mundi ekki staSar nema og tók á ný
aS draga liS aS sjer til aS reka Rússa af höndum sjer. J>aS er
sagt, aS hann hafi sent orS Soldáni í MiklagarSi og heSiS hann
liSsendinga og vopna (60 þús. aptanhlaSninga), jþví allir Mahómets-
trúarmenn játa, aS hann sje sinn æSsti trúarforingi. þetta full-
tingi brást, sem nærri má geta, en Khaninum brá ekki miSur viS
hitt, er hann varS jþess vísari af sendiboSum sínum, aS
Soldán hafSi mun minni völd en hann ætlaSi. Hann hafSi
sem sje ímyndaS sjer, aS hann væri yfirkeisari allra höfSingja
þar vestra, og aS hann jþyrfti ekki annaS en bjóSa uokkrum jþeirra
10*