Skírnir - 01.01.1869, Qupperneq 179

Noregur.
FRJETTIR.
179
verSa til a<5 auka vald klerkdórasins til meiri muna, en þjóSinni
yrSi fyrir gó8n. Uppástungu um a8 fella ór lögunum 92. grein
ríkislaganna, er býSur, a8 allir embættismenn sje Lúthers tróar, var8
og apturreka á þinginu, en hinir öndver8ustu voru þar Jaabæk
og hans liBar. Jarlsmáli8 mun og koma til umræBu í þessari setu
jpingsins, og auk fleiri mála látum vjer enn geti8 uppástungu Sver-
drups og annars manns um afnám líflátsdóma. J>eir hafa me8
ö8rum ástæ8um til fært, a8 á enum sí8ustu 24 árum hafa 67 menn
veriS dæmdir af lífi, en 51 hafi £ó veriS veitt þa3 aptur. —Nán-
ari Jnngsögu ver8ur „Skírnir“ a8 ætla sjer a8 ári komanda.
Á komandi árabili (1. apríl 1869 til 1. april 1872) er svo
gert rá8 fyrir ársútgjöldum, a8 þau me8 öllu blaupi til 5,220,000
spesía, og ver8a þau svo 48,000 spes. meiri á ári en tekjurnar;
en til jafnaSar á þeim mun er ætla8 a8 taka fje úr varasjó8num.
í>ess má hjer minnast, a8 úr sumum útgjöldum hefir þegar veri8
dregi8 nokkuS, og a8 7,500 spesíur til „kirkjurá8sins“ hafa kom-
izt af listanum, eptir því sem fyrr er á viki3. Af tollunum er
búizt vi8 3,130,000 og af brennivínsskatti 570,000 spesía. Af
fcessu má sjá, a3 Nor8menn koma mun hægar ni8ur um fjárreiSur
en fólk í Danmörku, jjar sem ársútgjöldin eru vanalega allt a8
j>ví helmingi meiri, en fólksfjöldinn hjerumbil hinn sami í báSum
ríkjunum. — Nor3menn hafa nú albúiB annaS turnskip (Monitor),
er þeir kalla Mjölni, en hi3 þriSja er nýkomiS á flot, og heitir
jþrúSvangur. Rá8 er gert fyrir, a3 einu skipi ver8i bætt vi3
töluna á ári fyrst um sinn, og eru til þess ætla3ar 89,000 spesía
á útgjaldabálki hvers árs. — í Noregi eru menn farnir a3 koma
upp menntaskólum (,,báskólum“) fyrir bændur, og hafa ena dönsku
skóla sjer til fyrirmyndar um kennslu og allt fyrirkomulag.
í fyrra sumar (í júlí) áttu náttúrufræSingar og læknar Nor3ur-
landa fund me8 sjer í Kristjaníu. J>a8 var fjölmenn samkoma
(363), og voru 105 frá SvíþjóS, 61 frá Danmörku, 190 frá Noregi,
fjórir frá Finnlandi og þrír frá þýzkalandi. I þeirri tölu voru
og fræSimenn í öSrum grejnum, t. d. sögu, fornfræ8i og fl. L.
K. Daa, prófessor í sögu viS háskólann í Kristjaníu, talaSi um
frumbyggS Noregs af germönsku kyni, og taldi allar líkur til a3
> ^
Germanar (e3a vorir kynfeBur) yr8u a8 vera komnir a8 sunnan
12*