Skírnir - 01.01.1869, Page 189

Bandaríkin.
FEJETTIK.
189
f
hefi sjeb óbyggían geim landa settan borgnm og byggðum,
stóreflis borgir upp komnar á aubum stöðum, enar eldri
borgir svo auknar og breyttar, aS eg varla hefi mátt jjekkja
tiær aptur; eg hefi sjeS öll en'miklu afrek, er hjer eru unnin lífi
mannsins til hæginda og fegurSar, og enar miklu framfarir rit-
menntarinnar, er allar framfarir aSrar eru svo mjög undir komnar“.
Um þetta og þvíumlikt tala flestir, er koma til Bandaríkjanna, en
Jieim dylst heldur ekki, aS líf Vesturheimsmanna er ýmsum ann-
mörkunum háS, sem þaS lýsir sjer í einstökum háttum eSa atburSum,
aS þaS vantar setning, fer heldur ríSandi „í loptinu® en klyfja-
gang laga og reglu, sem í vorri álfu. En aS verSur aS gá, aS
hingaS koma mörg hundruS þúsunda frá Evrópu og öSrum álfum
á hverju ári; eru þaS belzt fjelausir menn, frelsinu ótamir allir
saman, en sumt mesti harkalýSur. AS verSur aS gá, aS þaS er
hin ósýnilega meginvjel frjálsra setninga, er tekur viS {jessum sæg
öllum, skilur agnirnar úr hveitinu og kemur hverjum manni til
JjrifnaSar, sem kappsmunir hans eru til, kunnátta og atgerfi. Alika
og Bandaríkin eru þaS mesta verkvjelaland í öllum heimi, mesta
mannvirkjaland, mesta nýskapnaSarland í öllum búnaSi lífsins, eins
má kalla, aS þau sje meginstöS þeirra krapta, er eiga aS koma
þjóSum heimsins í meira samneyti, nýtt samband kærleika og
bróSernis. Til þessa má telja rafsegulþræSina, járnbrautirnar og
hinn mikla auS landsins, og á hinn bóginn frelsiS, jafnrjettiS og
þá samninga, er gerSir eru viS en fjölbyggSustu og frjófsömustu
lönd heimsins, austurlönd Asíu (Kína og Japan) meS mörgum
hundruSum milljóna af íbúum. þaS voru Vesturheimsmenn, er drógu
fyrstir Japansbúa til þeirra samskipta, sem nú eru sáttmálum
bundin viS flestar mentaSar þjóSir, og nú hafa þeir gert nýja
samninga viS Kínverja, er sýna, aS þessi miklu ríki eru komin á
beztu samdráttarleiS sín á milli. þann mann frá Bandaríkjunum,
Burlingame aS nafni, er áSur var erindreki þeirra í Peking, hefir
Kír.verjakeisari tekiS í ráSaneyti sitt og selt honum erindi á
hendur til vesturþjóSa heimsins. þessi maSur kom í fyrra sumar
meS tígulegri fylgd kínverskra stórmenna(Mandarína) til Washington-
borgar. í samninga gerS hans viS Bandaríkin var meSal annara
greina, aS þegnum hvorra um sig skuli jafnheimil bólfesta ' og