Skírnir - 01.01.1897, Blaðsíða 2

Áttavísun.
2
Það var vikið litið eitt að þvi í fyrra, að ástand og hagsmunir lands
gætu einatt skapað því stjórnmálastefnu, er sífelt færi í öllu verulegn í
sömu átt, hver sem við völdin væri, og var hafnleysi Rúslands tekið til
dæmis.
Það liggur i augum uppi, að fyrir svo stórt og voldugt ríki eins og
Rúsland sé það lifs-áriðandi að eiga nægar ísfriar hafnir fyrir flota sinn
og verzlun, enda má segja að viðleitnin til að afla sér þeirra sé sá rauði
þráður, sem rekja má í gegnum alla sögu Rflslands, alt frá því að bólar
á fyrsta vísinum til þessa mikla rikis og fram á þennan dag. Það er al-
ment að telja Hrærek (Rurik) frumhöfund Rflsaveldis. Hann lifði á 9.
öld. Frændi hans Helgi (Oleg) stýrði eftir hans dag landi fyrir Ólaf
(Igor) son hans ófulltíða, og fór hann herferð á hendur Miklagarðskeisara
(í hyrjun 10 aldar) og gerði honum svo mikinn geig, að keisari samdi
frið við hann og veitti honum ýmis verzlunar-hlynnindi. Rúsland var
þó smáríki þá á móts við það er síðar varð, og að eins fyrsti vísir til
ríkis. En þörfin á að ná til sjávar lýsti sér þegar, og hefir jafnt og stöð-
ugt á henni bólað síðan. — Síðar (á 14. öld) varð Móskóf höfuðstaður
landsins. Pétur mikli náði Asóv af Tyrkjum og fékk þannig aðgang að
Asóvhafi. í landi því er hann vann af Svium við Eystrasalt, reisti hann
Péturshorg, sem síðan hefir verið höfuðborg Rúslands, og í þeim löndum
fékk hann fleiri hafnir við Eystrasalt. En sá hængur er á þeim öllum,
að þær leggur á vetrum. Síðan hefir hugur allra Rflsadrotna staðið suð-
ur á við. Katrín II. náði Krím frá Tyrkjum og fékk þannig hafnir við
Svartahaf.
Pyrstu þrír keisarar Rflsa á þessari öld Alexander I., Nikulás I. og
Alexander II., áttu allir í styrjöld við Tyrki. Alexander I. náði löndum
undan soldáni alt vestur að Pruth. Nikulás I. beið lægra hlut í Krímstríð-
inu gegn Tyrkjum, þar eð Englar, Prakkar og Sardiníumenn hjálpuðu
þeim. Hann dó meðan á Btríðinu stóð, en sonur hans Alexander II. varð
að láta af hendi Dónármynni og nokkrar landsneiðar, og auk þess skuld-
binda sig til að reisa engin hergagnabflr við Svartahaf og hafa aldrei
fleiri herskip þar i hafinu en Tyrkir, og hvorugir skyldi hafa þar annað
en fáeinar smáar hersnekkjur, því að Svartahafið skyldi annars engin her-
skip um sigla. Þessari skuldbinding hrundu þó Rúsar af sér 1870 meðan
Frakkar áttu i striðinu við Þjóðverja, og hafa síðan haft hana að engu.
1877 lögðu þeir enn í stríð við Tyrki og hefðu þá tekið Miklagarð
og gert enda á veldi Tyrkja i Evrópu, ef hin stórveldin hefðu eigi knúið