Alþýðublaðið - 19.12.1959, Blaðsíða 2

í Öígeíandl: Alþýðuflokkurmn. — Framlcvœmdaatjóri: Inflðlíur Krisi)áruao»
t — Ritstjórar: Benedikt Urðndal. Gísli J. Ástþórsson og Helgi SænsuniiMW!
láð.). — Fulltrúi ritstjómsr: Sigvaldi Hjálmarsson. — Fréttastjórl: Bjtiíg
f 1»5a Gulmundsson. — Símar: 14 900 — 14 901 — 14 902 — 14 903. Augiý*
14 909. — ABsetur: AlþýSuhúsið — Prentsmiðj* AlbýðublflB»ins
S, Hverfisgata 8—10.
Sigur þjóðarinna
'
! TÍMINN heldur áfram að stæra sig að hinum
mikla „sigri , sem Framsóknarflokkurinn hafi unn
ii með samkornulaginu um endurreisn sex manna
nefndarinnar. Almenningur man hins vegar eftir
háifs mánaðar málþófi framsóknarmanna á þingi
fjmir skömmu síðan og spyr: Hafa framsóknar-
menn fengið því framgengt, sem þeir kröfðust af
svo miklum hávaða í svo löngum ræðum á alþingi?
Það er rétt að athuga þetta nánar:
‘Ú Tókst framsóknarmönmim að fá hin frægu 3,18
% fyrir bændur. SVAR: NEI. það var ekki
i minnzt á 3,18% í viðræðum, og samningar um
verðlagsgrundvöll landbúmaðarafurða eru ekki
byrjaðir. Á meðan er verð afurðanna óbreytt.
Tókst framsóknarmönnum að verja rétt fram-
leiðsluráðs (og þar með bænda) til að ákveða
sjálft dreifingarkostnaðinn? SVAR: Nei. Sam-
kvæmt samkomulaginu hafa neytendur nú í
fyrsta sinn íhlutunarrétt, og hann mikinn, um
ákvörðun dreifingarkostnaðar.
"Á" Tókst framsóknarmönnum að verja rétt fram-
leiðsluráðs (sem hæstiréttur staðfesti) til að
leggja innanlandssölu fyrir uppbótum á út-
fluttar búafurðir? SVAR: Nei. Nú er ekki
tryggt, að innanlandsverð fáist nema fyrir tak-
markaðan útflutning, 10% heildarframleiðsl-
unnar, sem að vísu er rúmt. Áður var þetta ó-
takmarkað fyrir áætlun framleiðsluráðs.
Af þessu er Ijóst, að stjórnarandstaðan hefur
af litlu að státa sem slík. Leiðtogar framsóknar
vildu efcki semja, en fulltrúar bændanna sjálfra
fengu ráðið stefnunni. Vissulega hafa báðir aðilar,
bændur og neytendur, unnið mikið við samkomu-
lagið, og þjóðin sem heild mest. Þess vegna er sam
komulagið sigur fyrir ábyrga ríkisstjórn.
En það er ósigur fyrir hina óábyrgu stjórnar-
andstöðu.
JÓLASKREYTINGAR
JÓLABLÓM
við höfum eins og áður mjög fjölbreytt úrval af
jólaskreytingum. Krönsum, skreyttum greinum og
krossum frá kr. 75.00. Kerti og ýntsar gjafavörur.
Pantið snemma.
Biém og Græitmeii h.f.
Skólavörðustíg 3 — Sími 16711 og LangholtsVeg 128.
g 19. 3és. 1959 — A4J>ýðttblaöið/,’i
Sagan af
Thorolf Smith: Abraham
Lincoln. Ævisaga. Setberg.
Prentsmiðjan Leiftur. —
Reykjavík 1959.
THOROLF SMITH hefur
lengi aflað sér góðrar þekking
ar á ævi Abrahams Lincolns
\S
Abraham Lincoln
og manninum sjálfum, enda
mun þar um að ræða heillandi
v.'ðfangsefni. Bókin ber þessu
glöggt vitni. Hún er fróðleg í
bezta lagi, skipulega samin
og dável skrifuð, þó að höf-
undurinn geri sér sjaldan mik
ið far um íþrótt máls og stíls.
Hann segir frá einföldum og
tilgerðarlausum orðum, og öll
túlkun hans ber hófsemdar-
svip á yfirborðinu, þrátt fyr-
ir skoðanirnar og ályktanirn-
ar, en að þe'm skal nánar vik
ið far um íþrótt máls og stíls.
verður prýðilega læsileg,
enda þótt annáll borgarastyrj
aldarinnar sé dálííið þreyt-
andi, en hann má varla missa
sig. Gildi bókarinnar er mynd
in af Abraham Lincoln, stór
og skýr og harla athyglisverð.
Lincoln var vissulega stór-
menni, þó að hæp'ð sé að setja
nafn hans r.æst Jesú Krists á
heimslista andlegra afburða-
manna eins og Thorolf Smith
virðist álíta maklegt. Veröld-
in hefur verið samastaður
margra frábærra spekinga og
mannvina, svo að keppnin um
efstu sætin á þessum fram-
boðslista er hörð og tvísýn, og
sjálfsagt sýnist sitt hverjum.
En Thorolf Smith metur Abra
ham Lincoln svo mikils í töfra
Ijósi eftirminnilegrar endur-
minningar, að hann trúir á
hann og dýrkar mynd hans
líkt oe sku.rðgoð. Slíkt kemur
mér ekki til hugar, og þykist
ég þó kunna að meta Lincoln
sem óvenjulegan mann í hlut-
verki sögulegra örlaga.
Frami Abrahams Lincolns
var tilviljun, Lincoln réði
ekk' úrslitum þeirrar sögu
Vesturheims, sem við hann er
kennd. Sú saga gercji hann aft
ur á móti að sigurvegara og
Abraham Lincoln
píslavotti, svo að hann varhlut
verki sínu vaxinn. Thorolf
Smith er annarrar og fyrir-
ferðarmeiri skoðunar. Hann
sér manninn Abraham Lin-
coln í dýrðarljóma og bregð-
ur stækkunargleiý á störf hans
og forustu. Mvndin verður
þannig ýkt og ályktanir höf-
’undarins e.ns konar trúarat-
riði, þó að sagnfræðilegar séu.
Auðvitað má deila um þessi
sjónarmið, en hér segir ti.1 sín
vitandi eða óafvitandi áróður
og tilfinningasöm manndýrk-
unarstefna. Kannski er þetta
jákvætt mótvægi v ð nazis-
mann og kommúnismann?
Skuggarnir eru ekki án birtu
og birtan ekki heldur án
skugga.
Thorolf Smith ber konu
Lincolns betur söguna en tíðk
azt hefur og bregður fyrir
hana skildi margvíslegra af-
sakana eins og verjandi fvrir
rétti. Samt þyrði ég ekki að út
skurða Mary Todd saklausa
af því ámæli, sem hún hefur
hætt. Bókin greinir meira að
segja frá því á stöku stað, að
Lincoln hafi kiknað undir
húskrossinum, hann minnir
jafnvel konu sína á nálægð
geðveikrahælisins í alvarlegu
viðvörunarskyni, og þó voru
honum ekki kunn öll þau
glapræðislegu mistök, sem
Mary Todd urðu á um dag-
ana. En Thorolf Smith sér
allt umhverfis Lincoln í dýrð-
arljómanum nema það, sem
honum finnst eiga heima í
skugganum, Mary Todd nýt-
ur þessa. Hitt er annað mál,
hvort hún á góðsemina skil-
ið.
'Vel má vera, að Abraham
Lincoln hafi verið einnar
konu maður í ástum eins og
Thorolf Smith telur senni-
legt, en -vaíalaust misskilur
hann að nokkru leyti þátt Annl
Rutledge i sögu Lincolns.
Dauði hennar varð Lincoln
mik'l sálræn reynsla, hvort
sem hann hefur fellt girnd-
arhug til stúlkunnar eða
ekki. Og sú ályktun er
fjarri lagi, að kvæði Masters
byggist á ..hatri og mein-
bægni Williams Herndons".
Masters skildi samband Lin-
eolns og Ann Rutledge af
skáldlegri hugkvæmni og
skarpskyggni og segir, að þau
hafi vígzt. — ekki í sambúð
Framhald á 13. síðu.
ÞAÐ er saga af því, hvernig
Guðmundur Ilagalín lærði að
aka bíl, og hvernig hann
lenti í árekstri með sjálfan
Helga Sæmundsson að far-
þega. Guðmundur varð að
greiða þá einu sekt, sem rétt-
vísin hefur krafið hann um
ævina, en Helgi gerði að
gamni. sínu: „Mikill höfuð-r
snillingur ert þú, Guðmund-
ur Hagalín! Heldur þú að það
hefðu allir leik ð eftir þér að
drepa ekki neinn við þetta
tækifæri? Hugsaðu þér fyrir-
sagnirnar í blöðunum á morg-
un. Þrír bílar í árekstri. Guð-<
Framhald á 3. síðu, j