Sæmundur Fróði - 01.05.1874, Blaðsíða 9

73
upp tiltekinn blett af túni sínu á ári hverju, eptir þeim regl-
um, sem fjelagsstjórnin kvæði á um. Ætti hvert byggðarlag,
eptir því sem á stæði á hverjum stað fyrir sig, að hafa 2—4
plóghesta og aktygi á þá, góðan plóg og herfi, og notuðu
bændur þetta sameiginlega, en sami maðurinn ætti allt af að
vera við plæginguna. Mættu bændur eigi láta sjer sárna, þótt
þeir yrðu að sjá á bak heyinu af nokkrum hluta túnsins fyrstu
árin; en það mundi margborga sig með tímanum.
Þá segir hann, að sára-lítið hafi verið aðgjört með tún-
garða-hleðslu, og sje líkt ástatt fyrir vestan og norðan, þar
sem hann þekki til. Optast sjeu túngarðarnir hlaðnir úr
sniddu, og standi þeir lengur eða skemur, eptir því sem velt-
an sje, og hversu vel þeir sjeu hlaðnir, en þegar bezt sje,
standi þeir í 20 ár. Skammvinnastir sjett þeir, er þeir sjeu
gjörðir úr sendinni jörð; því að sandurinn sleppir svo fljótt
úr sjer allri vætu; en er hana vanti, þá devi grasrótin, en úr
því fari allur garðurinn á stnttum tíma. Aptur á móti sjeu
slíkir garðar varanlegastir, er þeir sjeu hlaðnir úr góðri sniddu
með seigri grasrót; því að eptir því sem grasrótin haldi sjer
lengur, eptir því standi garðurinn lengur. En til þess að halda
grasrótinni lifandi, sje nauðsynlegt, að bera þunna mykju á
garðana árlega, en þetta sje nærri hvergi gjört. Kveðst hann
hafa sjeð einn garð í Húnavatnssýslu 20 ára gamlan, sem
borið hafi verið á árlega, og standi hann vel enn þá. Atik
þess megi þeir eigi vera of þunnir, og verði að flá vel frá
báðum hliðum; því að sjeu þeir þunnir, þá þorni öll vætan
úr þeim mjög fljótt, og grasrótin deyi. Beztu garðarnir sjeu
grjótgarðarnir, og þá ætti alstaðar að gjöra, þar sem því yrði
við komið, með því að þeir standi lengst, og þótt þeir hrynji,
þá megi ávallt hlaða þá upp aptur úr sama efninu; en það
verði eigi gjört með torfgarðana. Aptur á hinn bóginn verði
hjer á landi ekkert verulegt gjört að grjótgarðahleðslu, fyr en
vagnar og sleðar sjeu við hafðir, og hestum fyrir beitt, til að
flytja grjótið að.
«f>ær jarðabætur», segir hann, «sem landsbúar einkum
«virðast nú almennast vilja gefa sig við, eru vatnsveitingar á