Fréttablaðið - 09.05.2001, Page 22

HRAÐSOÐIÐ
EIRÍKUR BERGMANN EINARSSON
stjórnmálafræðingur
Hefur stórbætt
aðstöðuna
HVERSU duglegir hafa íslenskir vís-
indamenn verið við að sækja í styrki og sam-
starf á vegum ESB?
„íslenskt vísinda- og rannsóknasam-
félag hefur nýtt sér vel þau færi
sem bjóðast. Menn voru mjög virkir
frá upphafi. Það er eins og það hafi
verið tappað af einhverri þörf og ís-
lendingar náðu strax geysimiklum
árangri.“
HVERNIG hefur féð sem íslend-
ingar leggja i sjóðina skilað sér?
„Við höfum verið að fá til baka vel
ríflega það sem við leggjum fram og
raunar allt að tvöfalda þá upphæð.
En þetta snýst um fleira en peninga.
Það sem er vanmetnast eru upplýs-
ingar og tengsl ser. menn halda
áfram að vinna meó.“
HVERJU breytir þetta í starfsað-
stöðu?
„Það er ekki saman að jafna aðstæð-
um íslenskra vísinda- og mennta-
manna í dag eins og var áður en
EE; -samningurinn tók gildi. Vís-
indamenn sem áður voru tiltölulega
einangraðir eru nú þátttakendur í
stóru vísindasamfélagi."
HVAÐ hefur farið úrskeiðis?
„Það eru alltaf einhverjir hnökrar
sem þarf að vinna bug á. Til dæmis
kom sér illa að vera utan ESB þegar
síðasta rammaáætlun um rannsóknir
og tæknistarf tók gildi. Þá stóðu
ákveðin aðildarríki í vegi fyrir ís-
lendingum vegna óskyldra mála og
íslenskt rannsóknarsamfélag var í
lausu lofti í hálft ár um hvort við
værum með eða ekki, hvenær við
yrðum með eða hvernig það yrði.
Það er engin leið til að reikna til fjár
hverju við töpuðum á þeim tíma.“
Eiríkur Bergmann Einarsson er 32 ára stjórn-
málafræðingur. Hann er verkefnisstjóri Evrópu-
mála hjá Rannsóknarþjónustu Háskóla Islands
og situr í stjórn Evrópusamtakanna.
22
FRÉTTABLAÐIÐ
9. maí 2001 MIÐVIKUDAGUR
Skoðanakönnun um viðhorf til stjórnarandstöðunnar:
Skiptist í þrjár fylkingar
snóRNARftNDSTABAN Viðhorf kjósenda til
stjórnarandstöðunnar eru blendin, en
samkvæmt skoðanakönnun sem
Gallup gerði segjast 36 prósent kjós-
enda vera ánægður með störf stjórnar-
andstöðunnar, 31 prósent hvorki né og
33 prósent eru óánægð með störf
stjórnarandstöðunnar. Þetta er meiri
ánægja en mældist í könnun fyrir einu
ári.
„Ég vil horfa á að það er aðeins
þriðjungur sem er óánægður með
störfin. Eðli málsins samkvæmt vil ég
veg stjórnarandstöðunnar, og Vinstri-
grænna einkum og sér í lagi, sem
mestan. Það er ekki réttlát að segja að
FRÉTTIR AF FÓLKI
Hér var því velt upp á blaðinu
fyrir nokkru hver ástæðan fyr-
ir því væri að borginni var ekki
skipt í austur/vestur kjördæmi eins
og eðlilegt mætti teljast, og í stað
þess valið að skera borgina í sundur
eins og pylsubrauð. Niðurstaðan var
sú að það væri til þess að hafa kjör-
dæmaskiptinguna í höfuðborginni
jafn vitlausa og hún hugsanlega
verður annars staðar á landinu við
hina nýju skipan kjördæmanna.
Erfitt er að skilja hvers vegna er
verið að skipta gömlu hverfunum í
Vesturbæ, Austurbæ og Hlíðunum í
tvennt, en þar hafa íbúarnir land-
fræðilega samstöðu, samskipti og
sameiginleg hagsmunamál, og ættu
því að vera saman í kjördæmi. Það
getur verið skondið að við einstaka
götur í Reykjavík munu hús gegnt
hvert öðru tilheyra hvert sínu kjör-
dæmi.
Nú hefur komið fram sú viðbótar-
skýringin að hér hafi sjónarmið
Sjálfstæðisflokksins vegið þyngst á
metunum. Það mun
vera staðreynd úr
ko sningarann sókn-
um að vesturhluti
borgarinnar til-
heyri ekki lengur
„íhaldinu" eins og
hann gerði lengst
af síðustu öld. I
gamla bænum sé
meirihluti kjósenda orðinn á bandi
Reykjavíkurlistans, og hafi skil-
greint sig sem andstæðinga Sjálf-
stæðisflokksins á kjördag. Þetta
gæti haft það í för með sér að hefði
Davíð Oddsson, forsætisráðherra og
formaður Sjálfstæðisflokksins, farið
fram í vesturkjördæminu mundi
hann hafa getað lent í því að verða
ekki fyrsti þingmaður þess kjör-
dæmis. Það mundi ekki hafa orðið
nógu gott. En stjórnmálaumræður í
þáskildingatíð eru ekki sérlega frjó-
ar, og þess vegna er niðurstaðan sú
að Davíð verður öruggur með fyrsta
sætið í hvorri pylsunni sem hann
velur að bjóða sig fram í.
Það er víða að bresta á flótti þing-
manna frá landsbyggðarkjör-
dæmunum í skjólið í Reykjavík, eða
eru farnir að leita
sér annarra starfa.
Hjálmar Jónsson
er sá fyrsti sem
hættir þingmennsk-
unni og leitar ann-
að. Sighvatur
Björgvinsson er
einnig hættur og
kominn f öruggt
$
( »'T |
starf. Líkur eru taldar á að fleiri
þingmenn muni leita skjóls. Einn
þeirra sem fastlega er gert ráð fyrir
að sækist eftir að verða þingmaður
annars Reykjavíkurkjördæmapna
er Vilhjálmur Egilsson, en hann er
nú þingmaður Norðurlandskjör-
dæmis vestra.
Igóðæri haga íslensk fyrirtæki á
verðbréfamarkaði sér eins og al-
vöru fyrirtæki erlendis og birta yf-
irlit um ársfjórðungslega afkomu
sína. Svo virðist sem nú sé tregða á
að birta slíkar afkomutölur, enda
varla nema von þar sem mörg fyrir-
tæki hafa tapað hundruð milijóna á
gengishruninu um leið og verð-
aðeins þriðjungur sé ánægður með
störfin og svo er það gott að ánægjan
eykst milli ára,“ sagði Svanhildur
Kaaber, starfsmaður þingflokks
Vinstri-grænna.
Mest ánægja er með störf stjórn-
arandstöðunnar hjá kjósendum norð-
an lands. Gleður það ekki, þar sem
höfuðkjördæmi Vinstri-grænna er í
Norðurlandi eystra? „Er það okkar
höfuðkjördæmi? Við eigum það mik-
ið fylgi út um allt land.“
I könnuninni kemur fram að
fjórðungur kjósenda Vinstri-grænna
er óánægður með störf stjórnarand-
stöðunnar. „Þá verðum við að vinna
ennþá betur til að finna almenna sátt
um það sem við erum að gera. Ég vil
gera veg okkar, sem vinnum í stjórn-
arandstöðunni, sem mestan. Þess
vegna er ég ekki fullkomlega ánægð
fyrr en við 100 prósent ánægju, en ég
er raunsæ kona.“
í könnuninni kemur fram að það
eru yngstu kjósendur sem eru
ánægðastir, kjósendur á aldrinum 55
til 75 ára eru óánægðastir og það eru
einnig kjósendur á suðvestur horni
landsins. ■
SVANHILDUR KAABER
Það er aðeins þriðjungur
sem er ekki ánægður
86.000 til
forsetans
Þingmenn eru ekki hálaunamenn
segir Kristján Gunnarsson
iaunahækkanir Laun æðstu embætt-
ismanna hafa hækkað um tæp sjö
prósent samkvæmt úrskurði Kjara-
dóms. Forseti íslands er með hæstu
launin, 1.336.000. Forstætisráðherra
verður með 643 þúsund krónur á
mánuði og aðrir ráðherrar ______
verða með 584 þúsund krón- I
ur. Ef launahækkun forset-
ans er borin saman við þá
hækkun sem almennir laun-
þegar fengju með sömu pró-
sentuhækkun kemur í ljós að
laun forsetans hækka um
tæplega 90 þúsund á mánuði
en laun almenns verkafólks
um níu þúsund krónur á mán-
uði.
„Þetta er ámóta prósentu-
hækkanir og aðrir hafa verið
að fá, en við verðum að at-
huga að þessi hækkun leggst
ofan á miklu hærri laun en
hjá almennum launþegum.
Ef eitthvert réttlæti ætti að
vera í þessu þá ættu embætt-
ismennirnir að fá sömu
krónutöluhækkanir,"
ÓLAFUR RAGNAR
GRÍIVISSON
Hans laun hækka jafn mikið
og laun tíu verkamanna
myndu hækka með sömu
prósentuhækkun
sagði
mnsmBmmim
LAUNÞEGI VAR ER HÆKKUN
Ólafur Ragnar Grimsson 1.250 1.336 86
Davíð Oddsson 601 643 42
Aðrir ráðherrar 546 584 38
Forseti Hæstaréttar 436 466 30
Hæstaréttardómarar 396 423 27
Ríkissaksóknari 396 423 27
Biskup 380 409 26
Ríkisendurskoðandi 379 405 26
Ríkissáttasemjari 379 405 26
Alþingismenn 304 325 21
LAUNÞEGI ER YRÐI HÆKKUN
Skrifstofufóik 221 236 15
Verkafólk 126 135 9
Allar tölur eru í þúsundum króna
Kristján Gunnarsson,
formaður Verkalýðs- og
sjómannafélags Kefla-
víkur, um þá launahækk-
un sem æðstu embættis-
menn hafa fengið.
„Ég vil ekki vera með
neina hræsni og verð að
segja að mér þykja laun
þingmanna og ráðherra
ekki há - en ég er hins
vegar ekki tilbúinn að
samþykkja hækkun á þau
eins og ástandið er á
vinnumarkaðnum," sagði
Kristján Gunnarsson. ■
bréfaeign þeirra
hefur tapað verð-
mætum svo einnig
skiptir hundruð
milljóna. Af þeim
sökum er farið að
hrikta í eiginfjár-
stöðu ýmissa fyrir-
tækja, jafnvel svo
að bankarnir eru komnir á hættu-
mörk. Það vekur til að mynda at-
hygli að Halldór Kristjánsson í
Landsbankanum hefur ekki enn birt
tölur um afkomu bankans á fyrsta
ársfjórðungi. Nú liggja forstjórar
fyrirtækjanna á bæn og vona að
gengi krónunnar hafi rétt úr kútn-
um í síðasta lagi fyrir fyrsta júní,
þannig að 6 mánaða uppgjör fyrir-
tækjanna geti litið sæmilega út.
Nú þegar laun þingmanna hækka
var einn lesandi sem vildi rifja
upp að nokkrir þingmenn eru á
launum utan þings-
ins. Þeir sem eru
nefndir þar eru;
Vilhjálmur Egils-
son framkvæmda-
stjóri Verslunar-
, ráðs, Guðmundur
Æk Hallvarðsson for-
Jj maður Sjómanna-
^ dagsráðs og Magn-
ús Stefánsson framkvæmdastjóri
Sjúkrastofnunar Suðurlands. Senni-
lega eru fleiri þingmenn á launum
utan þingsins, svo sem vegna
stjórnarsetu og nokkrir eiga ráð-
andi hlut í fyrirtækjum, svo sem;
Gunnar Birgisson og Jóhann Ár-
sælsson.
Það hefur ekki komið fram í
fréttum að Þorsteinn Þorsteins-
son, sem nú hefur tekið við sem
bankastjóri Búnað-
arbankans í Lúx-
emborg, var gerð-
ur að aðstoðar-
bankastjóra í Bún-
aðarbankanum á
fundi bankaráðs
30. mars. Haldi
hann þeim titli
meðan hann er í
Lúxemborg er ekki ólíklegt að hann
teljist til framtíðarmanna bankans.
Sala ríkisbankanna veldur deilum
og enn og aftur er það Jóhanna
Sigurðardóttir sem
er þessi mál hug-
leikinn. Hún hefur
komist að þeirri
niðurstöðu að hlut-
ur ríkisins í
Landsbanka og
Búnaðarbanka
hafi lækkað um
hátt í tuttugu
milljarða króna að undanförnu og
er þess vegna undrandi á að halda
eigi áfram með söluáform eins og
ekkert hafi í skorist. Reyndar læt-
ur hún að því liggja að frekar sé
verið að hugsa um hag einkavina
ráðherranna frekar en hag eigand-
ans, það er þjóðarinnar.