Fréttablaðið - 10.05.2001, Qupperneq 8

8
FRÉTTABLAÐIÐ
10. maí 2001 FIMMTUDAGUR
Útgáfufélag: Fréttablaðið ehf.
Útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjóri: Einar Karl Haraldsson
Fréttastjóri: Pétur Gunnarsson
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing:
Þverholti 9, 105 Reykjavlk
Aðalsími: 515 75 00
Símbréf á fréttadeild: 515 75 06
Rafpóstur: ritstjorn@frettabladid.is
Slmbréf á auglýsingadeild: 515 75 16
Rafpóstur: auglysingar@frettabladid.is
Setning og umbrot: Fréttablaðið ehf.
Plötugerð: IP-prentþjónustan ehf.
Prentun: Isafoldarprentsmiðja hf.
Dreifing: Póstflutningar ehf.
Fréttaþjónusta á Netinu: Vlsir.is
Fréttablaðinu er dreift ókeypis til allra heimila á höf-
uðborgarsvæðinu. Fyrirtæki geta fengið blaðið gegn
greiðslu sendingarkostnaðar; kr. 1.100 á mánuði.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta alft efni
blaðsins I stafrænu formi og I gagnabönkum
án endurgjalds.
Góðar
nýbúagreinar
Fjölmenningarkonur skrifa:
Greinar Fréttablaðsins og fréttir
um nýbúa, tregðu til þess að ráða
menntafólk úr þeirra hópi í störf við
hæfi, fjölmenningarlega viðleitni í
landinu og almennt um kjör þeirra
hafa vakið mikla ánægju margra
okkar úr hópi lesenda. Þetta fólk þarf
að sjást og ræða um sína hagi eins og
aðrir íslendingar. Þannig fær það
eðlilega sjálfsmynd og við vitneskju
sem okkur er nauðsynleg til þess að
taka þeim eins og jafningjum. Við
skorum á ykkur á Fréttablaðinu að
halda áfram á þessari braut og láta
ekki deigan síga. ■
Gísli Rúnar
þýddi verkið
leiðrétting í blaðinu í gær var spjall-
að við Björgvin Franz Gíslason um
söngleikinn Hedwig. Þar kom fram
að Hallgrímur Helgason hefði þýtt
verkið sem er ekki rétt heldur var
það Gísli Rúnar Jónsson sem það
gerði. Beðist er velvirðingar á mis-
tökunum. ■
45 milljarðar
LEiÐRÉTTiNG í frétt um samningaferli
og fjárútvegun vegna stækkunar
Norðuráls á síðu 2 í blaðinu í gær var
sagt að fjárfesting Columbia
Ventures vegna nýframkvæmda yrði
150 milljón dollara eiginframlag og
300 milljónir dollara, sem teknir yrðu
að láni. Það er rétt en hinsvegar var
viðsnúningur í íslenska mynt ekki
réttur, en þar er um að ræða annars
vegar 15 milljarða íslenskra króna og
hins vegar 30 milljarða íslenskra
króna. ■
TÍSKUVERSLUNIN
Smort
Crtmeba vmúntaðayéfl
Sumar-
vörur |
komnar
MORE * MORE
Uf t i 'hilO; ii /i 'i i
Glæsibæ s. 5888050
Við erum jákvæð ígarð „sólsetursiðnaðarins“
Þegar gengið er í álver inn er
þrennt sem vekur athygli. í fyrsta
lagi lýsir sölu- og markaðsdeildin
með fjarveru sinni. í öðru lagi eru
skrifstofur í vinnuskúrunum sem
reistir voru í upphafi vega. Þarna er
allt með verkfræðingabrag og for-
stjóraflottheit hvergi sjáanleg. I þrið-
ja lagi eru engar birgðageymslur
hvað þá birgðir.
—4— Álklumparnir
eru settir í eins
tonna stæður út í
gám og sendir við-
stöðulaust til
Billiton risafyrir-
tækisins fyrir
170.000 krónur á tonnið, takk. Það má
bráðum margfalda með 90.000 og fá
út söluverðmætið.
Samt var upphafsfjárfestingin, 21
„Gæti reynst
mjög dýrt við
fjármögnun á
stækkun."
milljarður króna plús 9, svo mikil að
arðsemi eiginfjár verður ekki næg
nema að
álverið sé stækkað um meira en
helming. Til þess þarf að verja 45
milljörðum til viðbótar, gróflega
reiknað á tímum gengisflökts.
Álframleiðsla hefur verið nefnd
„sólsetursiðnaður" en samt eru ís-
lendingar jákvæðir í garð álvera. Það
eru ekki nema 20-30% sem í könnun-
um streitast á móti nýjum álverum,
en hinir styðja þau eða láta sér fátt
um finnast. Og lítil ytri mengun er af
nútíma álverum, nema náttúrulega
koltvísýringsútblásturinn og duggun-
arlítið af flúorídi og brennisteini. En
allt verður innan marka í þeim efnum
nema Kyoto markanna sem eru ekki
gengin í gildi enn. Og svo er álið létt
og nýtilegt, framleitt með „grænni
iyi.á.1.manoa
EINAR KARL HARALDSSON
ræðir við Ragnar Guðmundsson
hjá Norðuráli.
orku“.
Fróðlegt er að heyra viðhorf
Ragnars Guðmundssonar fram-
kvæmdastjóra til gengisóróa og verð-
bólguskota.
„Við sjáum í útborgunum hér
strax um síðustu mánaðamót að við
erum að græða á þessu til skamms
tíma. En þegar fram í sækir leiðir
svona þróun til óróleika og óánægju
meðal starfsfólks og þverrandi
trausts á íslensku efnhagslífi meðal
erlendra lánveitenda. Það gæti
reynst okkur mjög dýrt við fjár-
mögnun á stækkun Norðuráls."
Ekki einu sinni þeir sem græða á
því vilja gengisfellingar og verð-
bólgu aftur. ■
Margar virkjanir í takinu vegna Norðuráls
T anrlsvirTiiin Rpfur laoraslrvlrli

virkjanir Landsvirkjun hefur laga-
skyldu til þess að útvega Norðuráli raf-
magn í samræmi við starfsleyfi fyrir-
tækisins, sem heimilar því að reka 180
þúsund tonna álver, en í júní verður
verksmiðjan í Grundartanga í stakk
búin til þess að framleiða 90 þúsund
tonn á ári. Stækkun í næsta áfanga er
90 þúsund tonn og fellur hann innan
Lítils-
ramma starfsleyfisins. Ef semst um
raforkuverð og annað þá þarf Lands-
virkjun að hafa til reiðu orku fyrir
Norðurál 2004 og framkvæmdir við
virkjanir að hefjast sem fyrst því
helmingi lengri tíma tekur að virkja
heldur en stækka álver.
Friðrik Sophusson, forstjóri Lands-
virkjunar, sagði á fundi Verslunarráðs
HEIÐARCÆSIN FÆRIR SIC
Friðrik Sophusson forstjóri Landsvirkj-
unar telur að með núverandi hug-
myndum um Norðlingaöldulón sé ekki
um „óhæfilega rýrnun á náttúruvernd-
argildi Þjórsárvera" að ræða.
háttar röskun
á Þjórsárverum
Aðeins 1,4 ferkílómetri af gróðurlendi fer undir Norðlinga-
öldulón í stað 93 ferkilómetra samkvæmt eldri hugmyndum.
í gær að Búðarhálsvirkjun og Norð-
lingaölduveita væru forsendur fyrir
því að hægt væri að standa við orkuaf-
hendingu 1320 gígawattstundir á ári til
Norðuráls á árinu 2004. Síðar, á árun-
um 2006-7, þegar framkvæmdum við
fyrsta áfanga Kárahnjúkavirkjunar
væri lokið, mætti sinna þörfum Norð-
uráls fyrir 60 þúsund tonna viðbót með
Núpsvirkjun í Þjórsá á vegum Lands-
virkjunar eða virkjunum á vegum
Hitaveitu Suðurnesja á Reykjanesi og
virkjunum Orkuveitu Reykjavíkur á
Nesjavöllum og Hellisheiði. ■
náttúruvernp Um Þjórsárver gilda al-
þjóðlegir samningar og þar er varp-
stæði heiðargæsarinnar meðan á
Eyjabökkum var aðeins um að ræða
fellisvæði hennar. Þess vegna verður
að fara varlega að öllum fram-
kvæmdum sem snerta verin. Þetta
var skoðun Friðriks Sophussonar for-
—4-—- stjóra Landsvirkj-
unar á fundi Versl-
unarráðs í gær.
Hann benti á að
samkvæmt auglýs-
ingu um friðlýsingu
svæðisins frá 1981
hefði Landsvirkjun
„Sammála
Þjórsárvera-
nefnd um frek-
ari rannsóknir"
—♦—
og aftur 1987
heimild fyrir Norðlingaöldulóni með
581 metra vatnshæð, ef í ljós kæmi
að það væri hægt að gera „án þess að
náttúruverndargildi svæðisins rýrni
óhæfilega.“ Með hugmyndum um
dælingu úr lóninu hefði sá kostur nú
reynst ákjósanlegur, að hafa vatnsyf-
irborðið aðeins 575 metra, og þá færi
aðeins 5,6 ferkílómetrar af Þjórsár-
verum undir vatn, í stað 27,7 ferkíló-
metra áður, og þar af aðeins 1,4 fer-
kílómetrar af gróðurlandi í stað 93
ferkílómetra samkvæmt eldri hug-
myndum. Þetta er innan við 2% af
varpstæði heiðargæsarinnar. Friðrik
taldi að hér væri ekki um „óhæfilega
rýrnun á náttúruverndargildi að
ræða“, og gæsin myndi hæglega
færa sig um set miðað við svo litla
röskun.
Friðrik sagði að Landsvirkjun og
Þjórsárveranefnd væru sammála
um að frekari rannsóknir þyrfti að
gera í tengslum við tillögurnar um
575 metra vatnshæð, en þær þyrfti
að gera fyrst og fremst vegna þess
að fyrri rannsóknir og líkön hefðu
miðað við 581 eða 579 metra vatns-
hæð. Hann vonaðist til þess að út-
koman yrði Landsvirkjun hagstæð
og hægt væri að koma Norðlinga-
ölduveitu í opinbert umhverfismat í
haust. í því sambandi minntist hann
á það sem lögfræðilegt álitaefni
hvort Náttúruvernd ríkisins væri
beint framhald af Náttúruverndar-
ráði, sem upphaflega stóð að samn-
ingum um friðlýsingu Þjórsárvera,
og taldi í öllu falli að síðasta orðið
lægi hjá umhverfisráðherra. ■
Ekkert samþykki enn
Árni Bragason forstjóri Náttúruverndar ríkisins segir Þjórsárveranefnd ekki hafa samþykkt 575
metra vatnshæð á Norðlingaöldulóni. Niðurstaðan gæti orðið ósk um frekara umhverfísmat.
náttúruvernp íslenskir fram-
kvæmdaaðilar virða ekki nægilega
friðlýst svæði á íslandi. Þetta er
skoðun Árna
Brágasonar for-
stjóra Náttúru-
verndar ríkisins.
Hann segir að
Þjórsárver séu
mikilvægasta há-
lendissvæði ís-
lands og falli undir
RAMSAR samn-
inginn um verndun
votlendissvæða.
Þjórsárveranefnd,
sem sé Náttúru-
vernd ríkisins til
ráðuneytis í sam-
FRIÐLÝSINGAR
LÍTILSVIRTAR
Árni Bragason
segir íslenska
framkvæmdaaðila
ekki virða nægi-
lega friðlýst svæði
bandi við verndun veranna og virkj-
anaframkvæmdir þar um slóðir,
hafi ekki samþykkt 575 metra vatns-
hæð á Norðlingaöldulóni, og telji sig
ekki hafa forsendur til þess án frek-
ari rannsókna. í nefndinni eigi sæti
3 fulltrúar sveitarstjórna á virkjun-
arsvæðinu og einn fulltrúi Náttúru-
verndar og einn fulltrúi Landsvirkj-
unar. Hún hafi á hinn bóginn 3. maí
sl. hafnað öllum hugmyndum um lón
með hærra vatnsyfirborði og lagt
áherslu á að horfið verði frá áform-
um um 6. áfanga Kvíslarveitu. Allir
nefndarmenn séu sammála um þessi
atriði.
Árni Bragason segir að þegar um
framkvæmdir á friðlýstum svæðum
sé að ræða séu leyfisveitendur tveir,
viðkomandi sveitarfélög og Nátt-
úruvernd ríkisins. Áður en slíkar
framkvæmdir séu settar í opinbert
umhverfismat beri að leita leyfis
sveitarfélaga og Náttúrverndar.
Stofnunin hafi verið hunsuð í sam-
bandi við umhverfismat á Kísilgúr-
verksmiðjunni við Mývatn og Kára-
hnjúkavirkjun sem snerti friðlýst
svæði við Kringilsárrana. Að hinu
sama hafi verið ýjað í sambandi við
Norðlingaöldulónið, en sú viðbára
að Náttúruvernd ríkisins sé ekki
lögformlegt framhald af Náttúru-
verndarráði standist ekki eins og
lögin frá 1996 beri skýrt með sér.
Hann segir hins vegar að ef niður-
staða Þjórsárveranefndar verði að
mæla með því að Norðlingaöldulón
verði gert og miðað við 575 metra
vatnshæð, verði að setja
framkvæmdina í lögformlegt um-
hverfismat. Þjórsárveranefnd kem-
ur næst saman um miðjan næsta
mánuð. ■
ORÐRETT
Við erum að sameina fólk
evrópusambanpið „Eins og komið hefur
fram byggist ESB á opnu markaðs-
hagkerfi og frelsi einstaklingsins til
orðs og athafna. Þrátt fyrir það er
sambandið neikvætt sósíalískt fyrir-
bæri í svarthvítum heimi frjáls-
hyggjumanna og fer hin félagslega
vídd mikið fyrir brjóstið á þeim. Þessi
staðreynd, þ.e. opið markaðshagkerfi
og félagsleg vídd sem standa eiga
vörð um grundvallarréttindi einstak-
linga, gerir það að Evrópusambandið
nýtur víðtæks stuðnings meðal hóf-
samra stjórnmálaafla og flest öll ríki
Mið- og Austur-Evrópu hafa sótt um
aðild að því. Þannig hyggjast þau
styrkja efnahags- og menningarlega
sjálfsmynd sína og sjálfstæði og festa
lýðræðislega stjórnunarhætti í sessi.
Þetta viðhorf kemur vel fram í grein
Václavs Havels, forseta Tékklands,
hér í blaðinu 6 þ.m. Havel segir að ör-
lög þjóða ráðist af því hvort þær loki
sig af í þeirri von að válynd veður
þessa heims fari fram hjá eða hvort
þær taki virkan þátt í gangi heimsins
og axli sinn hluta af ábyrgðinni. Að
mati Havels er sjálfsmynd þjóða ekki
ógnað utan frá. Ef hún er í hættu er
ástæðunnar fyrst og fremst að leita
innan frá. Þetta er mjög í anda þeirra
gilda sem ESB stendur fyrir - eða eins
og Monnet (einn helsti frumkvöðull
um nánari samvinnu Evópuríkja- aths.
Fréttablaðsins) sagði: „Við erum ekki
að skapa samsteypu ríkja, við erum að
sameina fólk.“
Úlfar Hauksson, formaður Evrópusamtakanna,
i Morgunblaðsgrein 9. maí 2001.