Fréttablaðið - 16.05.2001, Blaðsíða 22

22
FRÉTTABLAÐIÐ
16. maí 2001 MIÐVIKUDAGUR
| HRAÐSODIÐ
RAGNAR AÐALSTEINSSON
lögmaður
Engar nýjungar
HVAÐ verður til þess að Réttindaskrá
Evrópusambandsins er sett saman?
Evrópusambandið hefur verið gagn-
rýnt fyrir skort á skráðum mann-
réttindareglum og að það halli á
lýðræðið. Það er að hluta til verið að
koma til móts við þessi sjónarmið en
réttindaskráin er þannig að það er
mögulegt að fella hana inn í Evrópu-
sambandssamninginn, sem myndi þá
líkjast meira stjórnarskrá en áður.
HVERJU, ef einhverju, breytir rétt-
indaskráin hérlendis?
Hún hefur engin bein áhrif á ís-
lenskt þjóófélag en það eru nokkur
athyglisverð atriði sem gætu haft
óbein áhrif. í fyrsta lagi er félags-
legum réttindum gert jafnhátt undir
höfði og pólitískum og borgaraleg-
um réttindum. Það eru margir þeirr-
ar skoðunar á íslandi að sum mann-
réttindi séu æðri en önnur en þarna
er afstaðan klárlega að þau séu jafn
rétthá. Annað sem er merkilegt í
þessari almennu mannréttindayfir-
lýsingu eru ákvæði um lífsiðfræði
og persónuvernd og það gerir stöðu
þessara mannréttinda kannski virk-
ari og sýnilegri en áður. Það gæti
haft áhrif hér á íslandi.
HVAÐ er nýtt í réttindaskránni?
Það er ekkert nýtt í henni, í þeim
skilningi að það sé ekki þekkt áður.
Sumt af því finnst í mannréttinda-
skrá Evrópu en annað í öðrum
mannréttindasamningum sem gerðir
hafa verið, svo sem um persónu-
vernd og alþjóðlegum samningum
um lífsiðfræði. Það er safnað saman
á einum stað mjög mörgum mann-
réttindum en ekki öllum. En það er
ekkert nýtt í réttindaskránni. Nefnd-
inni sem tók skrána saman var bann-
að að tiltaka réttindi sem ekki eru
viðurkennd annars staðar.
Ragnar Aðalsteinsson er 65 ára hæstaréttarlög-
maður. Hann hefur fjallað mikið um mannrétt-
indamál og var fenginn til að flytja erindi og
taka þátt í pallborðsumræðum um réttindaskrá
Evrópu á fundi í Háskóla íslands á mánudag.
Fáðu litinn þinn á úðabrúsa til að
laga grjótbarning og smárispur.
Sikkens gefur rétta litinn á bílinn þinn.
G«sy JÓNSSON ehf
Bíldshöfða 14 ■ s. 5876644
Skattlagning á dagpeninga veldur Atlanta erfiðleikum:
íslenskum starfs-
mönnum fækkar
leiguflug Starfsmenn flugfélagsins
Atlanta eru nú um 1400 í mörgum
starfsstöðvum víða um heim. Þeim
hefur fiölgað um 1000 á síðustu sex
árum. A sama tíma hefur íslenskum
starfsmönnum Atlanta fækkað um
200 hundruð, úr tæplega 600 niður í
innan við 400.
Arngrímur Jóhannsson forstjóri
Atlanta sagði á ársfundi Útflutninga-
ráðs að ein af ástæðunum fyrir þess-
ari fækkun væru óskiljanlegar regl-
ur um skattlagningu dagpeninga.
Þannig þyrfti stöðugt að vera að
færa til og kalla heim íslendinga úr
erlendum starfsstöðvum til þess að
þeir færu ekki illa út úr því. „Þetta
er óhagræði, sem er ein skýringin á
fækkuninni, en einnig kemur það til
að við þurfum að ráða fólk sem þekk-
ir vel til á þeim stöðum og í því um-
hverfi sem við erum að vinna,“ sagði
Arngrímur. Reglurnar eru þær að
starfsmenn fá 68% skattafslátt á
dagpeningum upp að 21 starfsdegi
erlendis, en ef þeir starfa lengur fer
ÓSKILJANLEGAR REGLUR
Erlendum starfsmönnum Atlanta fjölgaði um þúsund meðan íslenskum fækkaði um 200
afslátturinn niður í 22% og það verð-
ur þá meira að segja afturvirkt um
hálfan mánuð. Ef starfsmaður Atl-
anta starfar erlendis lengur en í þrjá
mánuði fellur allur skattafsláttur
niður. „Við verðum náttúrlega að
umbuna starfsmanninum sérstak-
lega vegna þeirrar kjararýrnunar
sem hann verður fyrir.“ Hjá ríkis-
skattstjóra fengjust þær upplýsing-
ar að skattlagning dagpeninga væri í
stöðugri endurskoðun, en ríkisskatt-
stjóri gæfi út skatmat um skilyrði
fyrir frádrætti á hverju ári, og það
væri síðan skattstjóra á hverjum
stað að túlka þau ákvæði. ■
1 FRÉTTIR íwFFðÍJKT
Fundur Alþingis á laugardag var
fyrir margt einkennilegur.
Stjórnarandstaðan hafði ekki hug-
mynd um að til
stæði að leggja
fram frumvarp sem
kæmi í veg fyrir
verkfall sjómanna.
Stjórnarandstæð-
ingar hafa farið
mikinn vegna þessa
og meðal annars
kvartað yfir að fjöl-
miðlar hafi vitað um hvað til stóð.
Þeir virðast meira að segja halda að
ríkisstjórnin, með Davíð Oddsson í
farabroddi, hafi látið fjölmiðla vita -
en ekki stjórnarandstöðuna. Auðvit-
að er þetta ekki rétt. Fjölmiðlafólk
var í vinnunni, hafði grun um að
eitthvað myndi gerast og fylgdist
þess vegna með. Það var allt of
sumt.
Sumir þingmanna, sem mættu í
þinghúsið, voru ekki undir það
búnir að mæta í vinnuna - voru
„borgaralega"
klæddir. Það hafa
sennilega ekki í
annan tíma talað
eins margir þing-
menn sem ekki
báru hálstau. Einn
þingmannanna var
alls ekki tilbúinn til
þingstarfa. Hann
var á sundi í sundlauginni á Hótel
Loftleiðum þegar kallað var í hann
og honum sagt að verið væri að setja
lög á sjómenn. Þingmaðurinn, Össur
Skarphéðinsson, brá skjótt flýtti sér
upp úr ásamt ungri dóttur sinni. Gaf
sér ekki tíma til þurrka hár sitt eða
hennar og mætti rennvotur með
ungu stúlkuna á handleggnum til
þingstarfa. Hann lét stuttan fyrir-
vara ekki trufla sig, var fyrstur í
ræðustól.
Meira af þinginu á laugardag.
Ríkisstjórnarflokkarnir boðuðu
þingflokksfundi. Fundur var settur í
þinginu meðan
stjórnarsinnar sátu
á fundum og það
var virkilegaspen-
na í húsinu. Árni M.
Mathiesen tilkynnti
að hann myndi ekki
greina fjölmiðlum
frá frumvarpinu
fyrr en það hefði
verið lagt fram. Fjölmiðlamenn urðu
að kyngja þeirri ákvörðun ráðherr-
ans. Tíminn leið og líflegar umræð-
ur voru í þingsal - á meðan var lokað
að þingflokkum stjórnarinnar.
Klukkan varð sex og Óðinn Jónsson,
fréttamaður á Ríkisútvarpinu, sagói
frá atburðum dagsins. Eitt af því
sem hann sagði var að þingflokks-
fundir stæðu yfir. Það var víst ekki
svo - formlegir fundir voru á enda
skömmu fyrr. Þá brá svo við að
Björn Bjarnason menntamálaráð-
herra gerir það að umræðuefni á
heimasíöu sinni að Óðinn hafi ekki
vitað að formlegur þingflokksfundur
væri á enda. Björn bætir um betur,
og sem fyrrverandi fjölmiðlamaður,
bendir hann Óðni á að betra hefði
verið að ræða við Árna Mathiesen.
Þar brást gamla blaðamanninum at-
hyglin. Samráðherrann hafði til-
kynnt að hann myndi ekki ræða mál-
ið opinberlega - ekki strax.
viðskipti „Við réðum Kaupþing í New
York til þess að leita fyrir okkur að
tækifærum á lágvöruverðsmarkað-
inum í Bandaríkjunum í desember
sl.“, sagði Tryggvi Jónsson aðstoðar-
forstjóri Baugs á ársfundi Útflutn-
ingsráðs. „Við vorum á höttunum
eftir stækkunarmöguleikum í fram-
haldi af kaupum á Bonus Dollar
Stores. Kaupþing fann fyrir okkur
Bill’s Dollar Stores sem var í eigu
fjárfestingarbanka og hafði lent í
fjárhagsvandræðum vegna offjár-
festinga. Þetta tók ævintýralega
stuttan tíma, 15. febrúar var til-
kynnt um greiðslustöðvun hjá fyrir-
tækinu og 20. mars var það keypt
fyrir okkar hönd á uppboði. Það
skipti miklu að við vorum vel undir
búnir og gátum farið fljótt í ákvarð-
anatöku og eftirskoðun með gjör-
þekkingu á fyrirtækinu. Daginn eft-
ir uppboðið höfðu samkeppnisaðilar
samband vió okkur og vildu kaupa
Bill's Dollar Stores."
HELSTU SAMKEPPNISAÐILAR
Fyrirtæki Sala Fjöldi
(Sm) versl.
1. Dollar General 4,551 5,001
2. Family Dollar 3,523 3,920
3. Dollar Tree 1,688 1,729
4. Variety VUholesalers 500 491
5. Bill's Dollar Stores 320 410
6. 99 Gents Only Stores 452 101
Tryggvi vakti athygli á því að
þegar fyrirtæki eru seld í kjölfar
greiðslustöðvunar þá sé það ekki
gert í Bandaríkjunum í formi til-
boða, sem hafnað er eða tekið, held-
ur er haldið uppboð og þeim selt sem
hæst býður á staðnum. „Þarna er
greinilega verið að hugsa um hag
lánardrottnanna betur en víðar er
gert annarsstaðar", sagði Tryggvi.
Eftir sameiningu Bonus Dollar
Stores og Bill's Dollar Stores verður
móðurfyrirtækið nefnt Bonus Stor-
es Inc, höfuðstöðvar þess fluttar til
Colombiu frá Delaware, og yfir-
stjórn þess skorin niður úr 120 í 60
manns. Jim Schafer verður forstjóri
sameinaðra Bonus verslana í Banda-
ríkjunum og A1 Johnson fyrrverandi
forstjóri og varaformaður Wal Mart,
verður í stjórn fyrirtækisins. Það er
greinilegt að sótt er til fyrrverandi
starfsmanna Wal Mart, sem er ein
stærsta og hagkvæmasta verslunar-
keðja heims, sem leiðtoga fyrir fyr-
irtæki Baugs í Bandaríkjunum. „Það
er grundvallaratriði að stjórnendur
hafi staðbundna reynslu og þekk-
ingu“, sagði Tryggvi Jónsson í um-
fjöllun um útrás þjónustufyrir-
tækja, „við höfum heldur ekki nóg
af hæfu fólki til þess að sinna stór-
verkefnum af þessu tagi.
Mikill vöxtur er í lágvöruverðs-
búðum vestra og hefur þeim fjölgað
um 10 þúsund á áratug, og vaxa doll-
araverslanir, þar sem allt er selt á
dollar eða á föstu dollaraverði, mest
innan þessa geira.“ ■
Kaupþing fann Bills Dollar Stores fyrir Baug:
Gerðist ævintýralega hratt
KEYPTUM ÞEKKINGU
Það skipti milklu máli að við vorum búnir að afla okkur góðrar þekkingar á Bill's Dollar Stores og gátum tekið skjótar
ákvarðanir, segir Tryggvi Jónsson
Islenska krónan var rétt búin að
jafna sig eftir stóru dýfuna um
daginn þegar bankaráð Seðlabank-
ans og nokkrir yfirmenn bankans
fóru norður í land. Bankaráðið hefur
um skeið haldið einn bankaráðsfund
utan Reykjavíkur á ári til að „kynn-
ast viðhorfum landsbyggðar og að-
stæðum í atvinnulífi og menningu
með öðrum hætti en í daglegu
amstri í bankanum," eins og segir í
svari Ólafs G, Einarssonar, for-
manns bankaráðs, til Fréttablaðsins.
Að þessu sinni var ferðinni heitið
norður í Skagafjörð og gist þar. Auk
bankaráösmeðlima sjálfra, sem fyrir
utan Ólaf eru Davíð Aðalsteinsson,
Ragnar Arnalds, Ingunn Elín Sveins-
dóttir og Þröstur Ólafsson, voru
bankastjórarnir þrír með í för og
sömuleiðis yfirmennirnir Ingimund-
ur Friðriksson, Már Guðmundsson
og Tómas Ingi Kristinsson. Kostnað-
ur við ferðina er líklega um 400 þús-
und krónur eða nálægt 40 þúsund
krónum á mann.
1 ÞRÚÐA