Fréttablaðið - 17.09.2001, Page 10

10
FRETTABLAÐIÐ
17. september 2001 MÁNUPAGUR
Útgáfufélag: Fréttablaðið ehf.
Útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjóri: Einar Karl Haraldsson
Fréttastjóri: Pétur Gunnarsson
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing:
Pverholti 9, 105 Reykjavlk
Aðalsími: 515 75 00
Sfmbréf á fréttadeild: 515 75 06
Rafpóstur: ritstjom@frettabladid.is
Sfmbréf á auglýsingadeild: 515 75 16
Rafpóstur: auglysingar@frettabladid.is
Setning og umbrot: Fréttablaðið ehf.
Plötugerð: iP-prentþjónustan ehf.
Prentun: Isafoldarprentsmiðja hf.
Dreifing: Póstflutningar ehf.
Fréttaþjónusta á Netinu: Vísir.is
Fréttablaðinu er dreift ókeypis til allra heimila á höf-
uðborgarsvæðinu. Fyrirtæki geta fengið blaðið gegn
greiðslu sendingarkostnaðar; kr. 1.100 á mánuði.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni
blaðsins 1 stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjaíds.
| BRÉF TIL BLAÐSINS
STUÐNINGSÞJÓNSTA GEÐHJÁLPAR
Ég þekki ferilinn, segir bréfritari.
Réttu máli
hallað
Katrín Sesselja Karlsdóttir skrifar:
geðhjálp Svar vegna greinar
varðandi stuðningsþjónustu
Geðhjálpar, sem birt var 10.
september síðastliðinn:
Sveinn Magnússon fram-
kvæmdastjóri Geðhjálpar, segir
son minn mjög geðsjúkan og í
fíkniefnum. I fyrsta lagi þekkir
hann ekki langan veikindaferil
sonar míns, ég aftur á móti
þekki þann feril. Það er því ósatt
er hann segir son minn mjög
slæman núna, ég hef sjaldan séð
hann betri. Eg vil líka neita að
hann sé háður fíkniefnum.
Vaktkonur voru sendar út af
örkinni að taka þvagsýni af syni
mínum og vinum hans sem eiga
líka við geðræn vandamál að
stríða. Ég mun kalla eftir grein-
ingunni, hún hlýtur að vera
skráð. Ég átti tal við vaktkonur
um að sonur minn væri ekki í
neyslu, hann hefði ekki efni á
slíkri neyslu. En svarið kom frá
konunum: „Það er nefnilega svo-
leiðis að hann fær þau frítt, en
selur fyrir þá í staðinn.“ Ég var
orðlaus. Átti líka að klína á hann
fíkniefnasölu?
Mannleg samskipti hjá Sveini
eru ekki hátt skrifuð í mínum
huga. Sveinn segir satt, maður
dó í herbergi sonar míns og dó
sannarlega ekki á réttum stað.
Sonur minn sagði mér frá þessu
og hann brást rétt við og sótti
lögreglu. Ég þekki þjónustulund
sonar míns, hann vill öllum gott
gera. Er hann vissi að maðurinn
átti engan samastað, bauð hann
honum inn í hlýjuna og er ég
stolt af honum fyrir það. ■
HEIMAGÆSLA
ifs 24 tíma
mm* á soíarhrinq
Simi 530 2400 :
Orð eru dýr á ögurstund
Nú er tími orða og undirbúnings
athafna gegn hryðjuverka-
mönnum um allan heim. Orðin
mega sín mikils á þessari ögur-
stund því að þau túlka voðaverkið
—4— og skilgreina and-
„Við munum svarið. George W.
svæla þá út úr Bush Bandaríkja-
grenjum sín- forseti átti í erfið-
um" leikum með að
...4,.’.. finna rétt orð og
segja þau á réttum
stað og réttum tíma í byrjun, en nú
um helgina hefur hann sótt í sig
veðrið: „Við erum í stríði. Við mun-
um finna þá sem gerðu þetta. Við
munum svæla þá út úr grenjum
sínum, við munum stökkva þeim á
flótta og við munun draga þá fyrir
rétt..“ I stríði sem er svona af-
markað verður víðtæk alþjóðleg
samstaða. Fjölmargir forystumenn
ríkja óttast á hinn bóginn stríð þar
sem Bandaríkjamenn fara á takk-
ana og tólin og hella sprengjum
yfir almenna borgara jafnt sem
hernaðarskotmörk.
„Hefndin veitir ekkert skjól“,
sagði forsetinn okkar minnilega.
Biskupnum okkar tókst að gera
sjónvarpsáhorfendum ljósan skils-
mun á því að refsa til þess að við-
halda siðuðu samfélagi, og á því að
rækta með sér hefndarhug. Fyrst
hélt þjóðin að utanríkisráðherrann
okkar stefndi út í stríðið skilmála-
laust, en það kom raunar frá upp-
hafi fram hjá honum að það er sjálf-
stæð ákvörðun íslendinga í hverju
aðstoð við Bandaríkin verður fólgin.
MáJ....Dianna
Einar Karl Haraldsson
fjallar um orðræðu forystumanna
Á mikilvægum stundum þarf að
velja orðin vel. „Sumir virðast
halda að sé kastað nógu mörgum
kjötbitum í óargadýrin, að þá
breytist þau í grænmetisætur,"
sagði forsætisráðherrann okkar
við unga Sjálfstæðismenn. Þetta
kaldhæðnislega snjallyrði úr öðru
samhengi rataði því miður út fyrir
vettvanginn, og er erfitt að finna
því stað i harmleiknum á veraldar-
sviðinu. Það er öllum ljóst að
Bandaríkjamenn munu beita her-
afla sínum ef með þarf, en þeir
virðast líka gera sér grein fyrir því
að stríð gegn andlits- og ríkisfangs-
lausum óvinum verður fyrst og
fremst háð með öðrum aðferðum
en hervaldi. Og að það mun ekki
vinnast með leifturárás heldur með
hægðinni á löngum tíma. ■
Utiloka ekki breyting-
ar á stjórnarskrá
Formenn stjórnmálaflokka ræða hvort núver-
andi skuldbindingar þjóðarinnar á alþjóðavett-
vangi kalli á breytingu á stjórnarskrá Islands.
Þeir sammælast um að þörf sé á að skoða málin
vandlega, en stjórnarskráin takmarkar mjög
framsal valds.
Rýmri heimildir
fyrr eða síðar
Halldór Ás-
grímsson, for-
maður Fram-
sóknarflokks-
ins, hefur ljáð
máls á að evr-
ópusamstarf
þjóðarinnar
kunni að kalla á
stjórnarskrár-
breytingu. „Á
sínum tíma
féllst ég á það álit lögfræðinga að
EES-samningurinn hafi staðist
stjórnarskrá. Hins vegar hefur
komið fram að við erum þar kom-
in inn á eitthvað sem kalla mætti
grátt svæði. Stjórnarskráin tak-
markar mjög framsal valds og við
erum að ganga inn í sífellt meiri
alþjóðavæðingu. Almennt álit
þeirra sem best þekkja til í þjóð-
arrétti er að fyrr eða síðar muni
þróunin kalla á breytingar á
stjórnarskrá og rýmri heimildir
þar,“ sagði hann og vildi benda á
að frammi fyrir því komi menn til
með að standa. „Þeir sem halda
því fram, að eingöngu aðild að
Evrópusambandinu kalli á stjórn-
arskrárbreytingar, hafa að mínu
mati ekki rétt fyrir sér. Hinn kost-
inn, að byggja áfram á EES-samn-
ingnum, tel ég að kunni jafnframt
að kalla á slíka breytingu." Hall-
dór segir að huga beri að þessu
þegar fjallað er um hugsanlegar
breytingar á stjórnarskrá sem þó
sé okkur heilög og ekki hægt að
taka til endurskoðunar nema að
brýna nauðsyn beri til.
Kann að vera
nauðsynlegt
Össur Skarp-
héðinsson, for-
maður Sam-
fylkingarinnar,
segir ýmislegt
benda til að
fullveldisafsal
þjóðarinnar sé
meira en geng-
ið var út frá
með aðild að
Evrópska efna-
hagssvæðinu á sínum tíma. Af
þeim sökum, segir hann, að kunni
að vera nauðsynlegt að breyta
stjórnarskránni. „Það er hins
vegar alveg ljóst að áhrif okkar
innan Evrópska efnahagssvæðis-
ins eru sífellt að minnka. Upp-
runalega var gert ráð fyrir að
tvær gildar stoðir yrðu undir
samningnum, Evrópusambandið
og svo EFTA ríkin. Nú hafa ríki
horfið úr EFTA inn í Evrópusam-
bandið auk þess sem orðið hafa
breytingar á innra skipulagi Evr-
ópusambandsins. Þar eru mun
meiri völd komin til Evrópu-
þingsins og Ráðherraráðsins en
áður.“ Þessar breytingar segir
Össur valda því að ESB ráði för-
inni í mun meiri mæli en lagt var
upp með. Hann segir nauðsynlegt
að skoða þetta mögulega valdaaf-
sal mun betur áður en hægt sé að
kveða upp úr með það. „Ég tel
nauðsynlegt að það sé gert. Af
því þetta er oft í tengslum við
Evrópusambandið þá dreg ég það
í efa að innganga í það muni leiða
til aukins fullveldisafsals. Það
mætti heldur færa rök að því að
drægi úr því,“ sagði hann.
Stjórnarskráin
ekki í hœttu
Steingrímur J.
Sigfússon, for-
maður Vinstri
grænna, segist
ekki vilja ljá
máls á breyt-
ingum sem
slökuðu á kröf-
um stjórnar-
skrárinnar. „Á
sínum tíma
voru heitar
deilur um hvort EES-samningur-
inn samrýmdist stjórnarskránni
og leidd fram lögfræðiálit í því.
Síðan hafa menn gert hluti sem
ekki síður vöktu spurningar eins
og að troða okkur inn í Schengen.
Ég hafði nú ástæðu til að ætla að
það væri enn hæpnara gagnvart
stjórnarskránni vegna þess að þar
var verið að binda okkur sjálfu
stofnanavirki Evrópusambands-
ins,“ sagði Steingrímur, en árétt-
aði að hann hafi talið stöðuna í
grundvallaratriðum óbreytta frá
gerð EES-samningsins. „Ég átta
mig ekki alveg á því hvað ætti að
vera breytt í stöðunni sem gerði
að stjórnarskráin væri í meiri
hættu nú en við gerð sjálfs samn-
ingsins. Með því er ég samt ekki
að segja að þetta hafi ekki verið á
gráu svæði allan tímann. Ég var
þeirrar skoðunar að einn af göll-
um samningsins væri að hann
reyndi töluvert á þanþol stjórnar-
skrárinnar því í honum er falið
ákveðið framsal og spurning
hvort synjunarvald okkar er í
raun ekki bara táknrænt," sagði
hann.
Ekki þörf á
breytingu
Sverrir Her-
mannsson, for-
maður Frjáls-
lynda flokks-
ins, sér ekki að
þörf sé á
stjórnarskrár-
breytingum.
„EES er aldeil-
is ekki nýtt fyr-
ir okkur og
samstarfið hef-
ur staðið nokkuð lengi. Það er al-
veg nýtt fyrir mér ef skuldbind-
ingar okkar kalla á stjórnarskrár-
breytingar. Hins vegar geri ég ráð
fyrir því að ætli menn að fara að
stíga stærri skref og fara inn í
Evrópubandalagið og versla með
sjálfstæði íslands þá getum við al-
veg eins lagt stjórnarskrána af,“
sagði Sverrir og taldi sig ekki geta
dæmt um hvort núverandi skuld-
bindingar kölluðu á breytingar og
taldi líklegra að menn vildu brey-
ta stjórnarskrá vegna áhuga á inn-
göngu í Evrópusambandið. Hann
útilokar þó ekki með öllu að hann
myndi sætta sig við að breyta
stjórnarskránni. „Ef það eru
skuldbindingar út á við, sem ég
get fellt mig við, og við íslending-
ar viljum gangast undir, þá erum
við náttúrulega tilbúnir til að
breyta stjórnarskránni til að full-
nægja þeim skilyrðum. En öðru
vísi ansa ég þessu ekki og sé ekk-
ert í stöðunni sem kallar á breyt-
ingar,“ sagði hann.
STJÓRNARSKRÁIN Ekki náðist í Davíð Oddsson. formann Sjálfstæ ðis- þriðjudegi og fram á föstudag í síðustu viku. Þá náðist ekki heldur í frá Geir H. Haarde, varaformann flokksins, fyrir helgi.
flokksins, til að tjá sig um málið, þrátt fyrir ítrekaðar tiíraunir
ORÐRÉTT
Stríðið er löngu hafið
árásin A ameríku „Það er eitt til
viðbótar sem verður að koma
fram og Bush forseti ætti að segja
það. Bandaríkin voru ekki, eins og
hann heldur fram, „skotmark
árásar vegna þess að við erum
skærasta leiðarljós frelsis og
tækifæra í heiminum," heldur
vegna þess að þau [Bandaríkin]
hafa aftur og aftur hlutast til um
málefni Mið-Austurlanda
Hvort sem orsökin er olía, ísr-
ael, eða það grundvallaratriði að
verjast hernaðarofbeldi (viðbrögð
okkar þegar írakar réðust inn í
Kúveit) þá höfum við drepið mús-
lima, og sumir þeirra vilja ekki
fyrirgefa okkur. Bandamaður
okkar, ísrael, ræður yfir helgum
stöðum múslima í Jerúsalem. Við
erum með herlið í Sádi Arabíu, of
nálægt að því er virðist, hinni
heilögu Mekka. Við höfum sett
viðskiptabann á írak, og því erum
við sökuð - ranglega, en hvað um
það- um að drepa börn. Og hvar
sem við förum um Mið-Austur-
lönd, og jafnvel fyrir utan þau, þá
fylgir okkur hinn siðspillandi nú-
tími - tónlistin, klæðnaðurinn, fyr-
irlitning á hefð og valdi. Við erum
hættulegt fólk.
Þannig að þetta „stríð“ sem
Bush tönnlast á hófst ekki í þess-
ari viku og því mun ekki ljúka á
næstunni. Það hófst áður en 241
bandarískir sjóliðar voru drepnir
í Líbanon árið 1983 og því mun
ekki Ijúka þegar sjálfur Osama
bin Laden verður stöðvaður. Þetta
er stöðugt stríð við hugarfar,
menningu.
Þetta stríð mun kosta okkur
mannslíf. Rétt eins og við munum
þurfa að krefja starfsfólk leyni-
þjónustunnar um að dusta rykið
af fólskubrögðum [sem horfið
hefur verið frá] þá verðum við að
hverfa frá kröfu okkar um að
hernaðaraðgerðum sé eingöngu
stýrt úr lofti. Nú er yfir 200
slökkviliðsmanna frá New York
saknað eða þeir taldir af. Þeir
heyrðu flestir til úrvalssveitar og
þeir vissu hvaða áhættu þeir
voru að taka þegar þeir buðu sig
fram til þess starfa. Við getum
ekki farið fram á að slökkviliðs-
menn hætti lífi sínu en tryggt
einhvern vegin að engir hermenn
geri það.“
Úr pistli Richards Cohens, pistlahöf-
undar The Washington Post, frá 15. sept-
ember.

W