Fréttablaðið - 02.11.2001, Page 4

4
FRÉTTABLAÐIÐ
2. nóvemer 2001 FÖSTUDAGUR
SVONA ERUM VIÐ
TEKJUR f FISKVEIÐUM ÁRIÐ 2000
LOÐNUBÁTAR.
ÍSFISKTOGARAR —
OG FRYSTITOGARAR
Samtals voru tekjur fiskveiða
á síðasta ári 62,5 milljarðar
króna. Á móti komu
gjöld upp á rúma
50 milljarða, 19,8 _
afskriftir og
fjármagnsliðir.
Tölurnar gefa
mynd af
vægi innan
greinarinnar.
7A

Loðnu- (sfisk- Frysti- Annað
bátar togarar togarar
SH EVARDNADZE
Eduard Shevardnadze á blaðamannafundi
í Tbilisi sl. mánudag. Hann hefur nú tekið
af skarið og rekið alla ríkisstjórn sína
vegna hneykslismáls sem upp kom.
Eduard Shevardnadze,
forseti Georgíu:
Rak ríkisstjórn-
ina vegna
hneykslismáls
TBILISI.GEORGÍU.AP Eduard Shevar-
dnadze, forseti Georgíu, ákvað í
gær að reka ríkisstjórn sína eftir
að hún hafði verið gagnrýnd harð-
lega fyrir að hafa látið 30 menn á
sínum vegum gera öryggisleit hjá
sjálfstæðri sjónvarpsstöð í land-
inu vegna ásakana um að hún
hefði brotið skattalög. Var ríkis-
stjórnin í kjölfarið sökuð um að
hafa reynt að þagga niður í gagn-
rýnum fjölmiðli. Höfðu þúsundir
mótmælenda, aðallega stúdentar,
safnast saman fyrir utan stjórnar-
ráðsbyggingu landsins og heimtað
afsögn ríkisstjórnarinnar. Á mið-
vikudag sagði öryggismálaráð-
herra landsins af sér vegna máls-
ins auk þess sem innanríkisráð-
herra landsins sagði upp í gær.
„Málfrelsi í Georgíu er ekki í
hættu,“ sagði Shevardnadze á
miðvikudaginn eftir uppsögn ör-
yggismálaráðherrans. „Það verð-
ur ekki brotið gegn því,“ bætti
hann við. Aðstoðarráðherrar
munu tímabundið fylla skarð þeir-
ra sem látið hafa af störfum. ■
—«—
Norskir karlar:
Láta stækka
liminn
LÆKNAVisiNPi Læknar í bænum
Þrándheimi í Noregi eru afar
áhyggjufullir um þessar mundir
vegna vaxandi fjölda heima-
manna sem ferðast til útlanda til
að láta stækka getnaðarlimi sína.
Að minnsta kosti 100 menn hafa
sjálfviljugir borgað um 3 milljón-
ir króna fyrir slíkar aðgerðir.
Margir þeirra sem snúið hafa aft-
ur úr aðgerð hafa hins vegar
þjáðst af ýmsum aukaverkunum,
að því er segir á Aftenposten. Að
sögn Per Lundmo, sérfræðings í
Noregi, framkvæma viðurkenndir
skurðlæknar ekki stækkanir á
getnaðarlimum þar sem niður-
stöður slíkra aðgerða hafi hingað
til ekki gefið góða raun. Segir
hann að flestir sjúklinganna, sem
komi til hans til að fá bót meina
sinna eftir aðgerð utanlands, hafi
ferðast til Danmerkur til þess þar
sem slíkar aðgerðir séu ekki
framkvæmdar í Noregi. ■
Fyrirtæki:
Andvaraleysi í íslenska góðærinu?
góðærid „Það er ýmislegt sem
bendir til þess að sá vandi sem nú
steðjar að fyrirtækjum sé upp-
söfnun frá því í góðærinu, að fyr-
irtæki hafi almennt sýnt af sér
andvaraleysi," segir Árelía Eydís
Guðmundsdóttir, hagfræðingur,
en hún varði nýlega doktorsrit-
gerð við Háskóla íslands um að-
lögun íslensks atvinnulífs að efna-
hagskreppunni í byrjun síðasta
áratugar. Nú beinir hún sjónum
sínum að frammistöðu fyrirtækja
í uppsveiflunni eftir 1996 og við-
brögðum þeirra við efna-
hagslægðinni.
Árelía bendir m.a. á að hér á
landi hafi þjónustustig fyrirtækja
ÁRELÍA EYDÍS
Fyrirtæki einbeittu sér of mikið að eigin
vexti.
fallið eftir að toppi hagsveiflunn-
ar var náð, en á sama tíma jókst
það hjá sambærilegum þjóðum í
kringum okkur. Þetta sé eitt af
mörgu sem bendi til þess að lítt
hafi verið hugað að innviði fyrir-
tækja hér á landi meðan.á vaxtar-
skeiðinu stóð. „Ef fyrirtæki ein-
beita sér of mikið að eigin vexti
þá kann það að leiða af sér ákveð-
ið aðhaldsleysi. Við sjáum það
núna að afskriftir bankanna eru
að aukast samfara gjaldþrotum
fyrirtækja og einnig hafa fjölda-
uppsagnir gert vart við sig. Að
hluta til gæti þessi vandi verið
uppsafnaður." ■
FLUGUMFERÐARSTJÓRAR
Þeir telja að flugumferðarþjónusta og eftirlit verði mun skilvirkara með því að aðskilja þessi þætti í starfsemi Flugmálastjórnar
Vilja að þjónusta og
efitirlit verði aðskilið
Flugumferðarstjórar segja slíkt gert í nágrannalöndum. 1,5-2 milljarða
tekjur af flugumferðarþjónustu við úthafsflug.
FLUGIÐ Loftur Jóhannsson formað-
ur Félags flugumferðarstjóra seg-
ir að félagið telji það bráðnauð-
synlegt að rekstur flugumferðar-
þjónustunnar verði aðskilinn frá
eftirlitis- og reglugerðarþætti
Flugmálastjórnar. Það sé í sam-
ræmi við það sem hefur verið að
gerast í þessum efnum víða í ná-
grannalöndum okkar beggja
vegna Atlantshafsins og stefnu
Alþjóðaflugmálastofnunarinnar
og ESB. Ef eitthvað er þá telur
hann að sofandaháttur stjórn-
valda í þessum efnum geti jafnvel
leit til þess að aðrar þjóðir tækju
við flugumsjón á alþjóðlega flug-
stjórnarsvæðinu í kringum ís-
land. Jón Birgir Jónsson ráðu-
neytisstjóri í samgönguráðuneyt-
inu segir að þessi hugsanlega
breyting hafi komið til umræðu
en engar ákvarðanir hafi verið
teknar.
Formaður Félags flugumferð-
arstjóra segir að samkvæmt
áherslum sem Alþjóðaflugmála-
stofnunin hefur sett fram í þess-
um efnum og einnig ESB að flug-
umferðarþjónustan eigi að vera
sjálfstæður rekstrar- og þjónustu-
aðili sem aflar og ráðstafar eigin
tekjum til að efla og bæta þjónust-
una við sína viðskiptavini. Tekjur
flugumferðarsviðsins innan Flug-
málastjórnar hafa numið um 1,5 -
2 milljörðum á ári vegna þjónustu
við úthafsflugið yfir íslenska
flugstjórnarsvæðinu. Hann bend-
ir þó á að Alþjóðaflugmálastofnun
hefur lagt til að þessi breyting
verði ekki gerð með einkavæð-
ingu heldur verði flugumferðar-
þjónustan áfram rekin sem opin-
ber en sjálfstæð stofnun. ■
Framkvæmdastjóri SVÞ fékk bréf frá Nígeríu:
Kfnverskur vísindamaður:
Skortur á plágu-
eyði dregur úr
sj álfsmorðstíðni
peking.ap Kínversk stjórnvöld
geta dregið úr sjálfsmorðstíðni í
landinu um helming með því að
gera fólki erfiðara um vik með að
kaupa plágueyði til að eitra fyrir
sjálfu sér, að því er kínverskur
vísindamaður heldur fram. Af
þeim 250 þúsund Kínverjum sem
fremja sjálfsmorð á ári hverju,
eru margir þeirra konur sem búa
í sveit, en þar mun vera auðvelt að
verða sér út um plágueyði. Sam-
kvæmt nýjustu tölum fremja 22
af hverjum 100 þúsund manns í
Kína sjálfsmorð. ■
Ferðaskrifstofur:
Líkur á sam-
einingum
ferðalög Andri Már Ingólfsson,
framkvæmdastjóri Heimsferða,
segir líklegt að einhverjar ferða-
skrifstofur muni sameinast til að
vera betur í stakk búnar að bregð-
ast við samdrætti í ferðalögum.
Hann segir verulegan samdrátt
hafa verið hjá sumum ferðaskrif-
stofum og ekki ólíklegt að þær
muni leita sameiningar þó ekki sé
vitað til þess að viðræður þess
efnis séu nú í gangi.
Andri segir þó að Heimsferðir
muni starfa áfram á sama grunni
og hingað til enda hafi verið mikil
aukning í bókunum hjá félaginu á
árinu þó nokkuð hafi hægt um
bókanir eftir 11. september.
Verð á ferðum hefur verið að
hækka jafnhliða því að eftirspurn
dregst saman og segir Andri
ástæðuna vera þá að krónan hafi
fallið um 40% gagnvart dollar á
árinu. Flugið kosti ákveðna upp-
hæð og það er ákveðinn botn fyrir
því hvað hægt er að bjóða ferðir á
segir Andri og segir að það verði
klárlega einhver samdráttur í
framboði á næstunni. ■
--4,-
Górillan Copito 35 ára:
Fékkaf-
mælistertu og
ávaxtaplatta
barsel6na.spáni.ap Górillan Copito
de Nieves, sem býr í dýragarði í
borginni Barselóna á Spáni, fagn-
aði í gær 35 ára afmæli sínu.
Fékk, Copito, eins og hún er köll-
uð, sérstaka afmælistertu í tilefni
dagsins auk þess sem hún fékk
platta troðfullan af ávöxtum til að
gæða sér á. Copito er afar vinsæl
í Barselóna og hefur öðlast stóran
sess í hjarta borgarbúa og þeirra
sem sækja borgina heim. ■
Lofað 30 milljónum fyrir peningaþvætti
tölvupóstur Svo virðist sem alltaf
sé eitthvað um það að forráða-
menn íslenskra fyrirtækja og fé-
lagasamtaka fái tölvupóst erlend-
is frá þar sem þeim eru boðnar
háar upphæðir fyrir að taka þátt
í peningaþvætti. Sigurður Jóns-
son framkvæmdastjóri Samtaka
verslunar og þjónustu, SVÞ, seg-
ist hafa á tímabili fengið slíkan
póst allt að því tvisvar sinnum í
viku. Hann segist vera hættur að
lesa hann núorðið heldur sendir
hann allan slíkan póst beint til
efnahagsbrotadeildar ríkislög-
reglustjóra. Sem dæmi nefnir
hann að nýverið hafi honum ver-
ið lofað að fá rúmar 30 milljónir
króna ef hann opnaði bankareikn-
ing og sendi bréfsefni sitt sem ní-
gerískur kaupsýslumaður fengi
afnot af.
Þeir sem hafa verið að senda
slíkan tölvupóst til Sigurður og
annarra starfsmanna SVÞ segj-
ast gjarnan vera í tygjum við
ýmsa fyrrverandi forystumenn
og fyrirtæki í Nígeríu og Kongó
til að auka trúverðugleika sinn og
traust. Af ýmsum ástæðum segj-
ast þeir þó eiga í erfiðleikum með
að fjárfesta erlendis vegna óvin-
veittra stjórnvalda heima fyrir
sem sækjast eftir fjármunum
þeirra. Meðal þess sem þessir
menn skreyta sig með er t.d.
Kabila fyrrverandi forseti
Kongó, Mobutu fyrrverandi for-
seta Zaire, ættingjar hershöfð-
ingja og stjórnenda olíufyrir-
tækja í Nígeríu svo nokkuð sé
nefnt. Þær upphæðir sem
sendendur telja sig ráða yfir
hlaupa oft á mörgum tugmilljón-
um og þá oftast í bandarískum
dollurum. ■
SIGURÐUR JÓNSSON FRAMKVÆMDASTJÓRI SVÞ
IMeð eitt bréfið sem hann fékk sent í tölvupósti, en hann segist hafa fengið slík bréf allt
að því tvisvar sinnum í viku.