Lögberg - 16.02.1950, Blaðsíða 2

2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 16. FEBRÚAR, 1950.
FERÐASÖGUÞÆTTIR
Eftir SKÚLA G. BJARNASON
Ferðin frá Samkomugerði til
Reykjavíkur tók rúman klukku-
tíma í bezta veðri og ágætu
skygni, svo að glampaði á hvít-
an skallann á Langjökli í kvöld-
sólinni. Nú var okkur horfið
Norðurland, en þar áttum við í
raun og veru ekki heima. Samt
sem áður eigum við tilfinningat
fyrir Norðurlandi svipaðar þeim
sem að unga fólkið okkar í Ame
ríku á til íslands.
Sunnudaginn 21. ágúst, á feg-
ursta sólskinsdegi sem kom á
sumrinu, buðu börn Guðbjargar
Guðmundsdóttur frá Stóru-Há-
eyri okkur í Eyrarbakka túr.
Frú Guðbjörg er ekkja séra
Gísla Kjartanssonar. Nöfn syst-
kina þessara eru Ragna, Sigríð-
ur, Sigrún, Guðmundur og Kjart
an. Keyrðum við nú Krýsuvík-
urveginn suður með sjónum. Við
áðum hjá Stefánshöfða við
Kieyfarvatn. Stefán Stefánsson
frændi minn var fóstraður af
ömmubróðir sínum, Árna Gísla-
syni stórbónda í Krýsuvík, áður
sýslumanni í Skaftafellssýslu.
Stefán tók svo miklu ástfóstri
við stöðvar þessar, að hann ráð-
stafaði því þannig að þegar að
hann dæi, skyldi lík hans vera
flutt til Bretaveldis og brent þar,
en öskunni stráð í Kleyfarvatn,
og þegar að ég sá, hve seiðandi
Kleifarvatn er, skyldi ég tilfinn-
ingar þessa gamla frænda míns,
sem að voru eins funheitar eins
og að þær voru sjálfstæðar, en
nafn hans er meitlað í klöpp í
höfða þessum. Um hádegi vorum
við komin að Tryggvaskála við
Ölfusá. Þar höfðum við hádegis-
mat. Jafnvel þótt konan mín
væri ókunnug á þessum slóðum,
þá hafði afi hennar, Þórður Guð-
mundsson, lengi verið yfirvald
í Árnessýslu. Hann bjó á Litla-
hrauni og þar var faðir hennar
alinn upp, en móðurafi hennar
Guðmundur Einarsson Johnsen,
sem verið hafði prestur í Arnar-
bæli, drukknaði í ölfusá. Sum
af börnum þessara manna koma
við sögu Islendinga í Vestur-
heimi, t. d. Árni og Þórður lækn
ir Guðmundsson ílengdust á
Washington-eyjunni í Wisconsin
ríkinu. Þrjú börn Guðmundar
fóru til Canada, þau Ingibjörg
Westmann í Churchbridge, Ein-
ar, og Ólafur Johnsen, sem að
þrisvar sinnum varð landnemi í
Canada. Ein af börnum Ólafs,
er hin glæsilega kona frú Sigur-
lína, sem að er kona hins kunna
læknis í Winnipeg, Kristjáns
Jens Backmans.
Þá vorum við nú komin að
Litlahrauni, þar sem að foreldr-
ar mínir bjuggu lengi og þar
sem að við öll systkinin vorum
fædd. „En nú er hún Snorrabúð
Stekkur“, Bandaríkjaherinn
hafði rifið og tætt alt hraunið
og flutt á brott allar dælurnar
og vötnin sama sem þur, allir
hinir vel bygðu grjótgarðar voru
farnir út í buskann, og öll hús
á Litlahrauni og Stórahrauni
voru horfin. Gengum við ó-
hindruð um landeignina, tínd-
um kuðunga, skeljar, steina og
blóm, sem að ég vildi flytja með
mér til ystu stranda strandarinn
ar. Mikil bygging er nú risin
upp vestan við Litlahrauns engj
arnar á stað sem nefnist Fæla.
Þetta er fangelsi, sem að kent er
við Litlahraun, en í sannleika
ætti að vera kent við Fælu. í
kirkjugarðinum á Eyrarbakka
fann ég leiði afa míns, Bjarna
Gissurarsonar frá Steinsmýri,
en í kirkjugarðinum á Stokks-
eyri fundum við leiði ömmu
minnar, Jóhönnu Andreu Knud-
sen, sem að var af erlendu bergi
brotin, enda þótt að hún væri
fædd og uppalin á íslandi. Á
austurleið skoðuðum við sjóbúð
(eftirlíkingu) Þuríðar formanns,
röbbuðum um Stokkseyrar-
drauginn, sem að segir um í
bragnum: „Svo var mikill Sat-
ans kraftur að saltaðir þorskar
gengu aftur“. En hvað sem að
öllum sögum líður í sambandi
við þessa illræmdu afturgöngu,
þá mun allur sá mikli drauga-
gangur ennþá vera óráðin gáta.
Klukkan sex um kvöldið vor-
um við komin að Selfossi til
Sigríðar frænku minnar og Sig-
urðar manns hennar, í hið stóra
og nýja heimili þeirra á árbakk-
anum. Eiga hjón þessi tíu börn,
öll uppkomin, flest gift. Sigríður
er mikil fríðleikskona, og hefir
þetta heimili lengi verið rómað
fyrir smekk og háttprýði alla.
Þarna voru systkini Sigríðar,
Þorkell, Jóhanna og Ása; líka
frændi okkar, Ólafur Sigurðs-
son söðlasmiður á Selfossi, bróð
ir Johns Sigurðssonar í Las
Vegas, Nevada. Þarna var stór
veizla, og verður þetta kvöld eitt
af ógleymanlegum kvöldum í
hópi frænda og vina; í þetta sinn
við Ölfusá með sínum magnaða
og svæfandi nið og laxalónum,
og Ingólfsfjall með sinni, tign í
tindum og seiðandi, eggjandi
bergmáli. Keyrðum við nú sem
leið lá fram hjá Kögunarhól og
vestur Ölfusið og upp Kamba,
þar sem að við áðum á Kamba-
brúninni. Þar sést yfir öll ríki
Árnessýslu og alla leið til Vest-
mannaeyja. Á Hellisheiðinni
tóku þau systkinin lagið, og eru
þau öll afbragðs söngfólk. Þessi
pílagrímsför til Eyrarbakka var
eins lærdómsrík eins og að hún
var umhugsunarverð. 1 hvert
skipti sem að við komum aftur
til Reykjavíkur fanst okkur að
við vera komin heim. Það var
gaman að ganga um göturnar,
\
THOS. JACKSON & SONS LIMITED
General Building Supplies
SUPERCRETE CONCRETE BLOCKS
CINDER AND CONCRETE CHIMNEY BLOCKS
SEWER PIPE AND DRAIN TILE
FOR SEPTIC TANKS
WALLBOARD — SHEETS SIZE 4x8
•
COAL - COKE - BRIQUETTES
Phone 37 071
Thos. Jackson & Sons Ltd.
370 COLONY ST. WINNIPEG. MAN.
4
Weiller & Williams Co. Ltd.
UNION STOCK YARDS St. Boniface, Man.
Fér grípum þetta tækifæri til að flytja
hinum íslenzku viðskiptamönnum vor-
um hugheilar þingkveðjur. Við
þökkum viðskiptin á undangengnum
árum og væntum þess að geta veitt
ykkur greiða og góða afgreiðslu í fram-
tíð. Hafið hugfast, að vér veitum
smáum gripasendingum nákvæmlega
sömu skil og þeim, sem stærri eru.
WILLIAM J. McCOUGAN — Manager
Velkomnir félagar og gestir á
þrítugasta og fyrsta ársþing
þjóðræknisfélags íslendinga í
Vesturheimi, 1950.
★
CRESCENT AFURÐIR ERU GERILSNEYDDAR
MJÓLKIN RJÓMINN OG SMJÖRIÐ
(RESCENT (REAMERY COMPANY LTD.
Sími 37101
542 SHERBURN ST. WINNIPEG
A
Co-operation in using the telephone means
better service all round.
Find the right number in the directory—
don7t guess.
Speak distinctly and into the mouthpiece.
/
Be brief. Long conversations add to the
load on existing facilities.
MANITOBA TELEPHONE SYSTEM
liiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin1’
Þrítugasta og fyrsta
ársþing
Þjóðræknisfélags íslendinga í Vesturheimi er fyrir dyr-
um. Vér bjóðum erindreka þess og alla íslendinga
sem það sækja velkomna til starfs og dáða. Við
bjóðum þá og velkomna á skrifstofu okkar til viðtals
og erum ávalt fúsir til að veita allar upplýsingar um
fasteignir ef þess er æskt, og öllum fjármálum.
EITT ER NAUÐSYNLEGT
Árið sem leið, urðu fleiri slys í Winnipeg og Manitoba,
en áður eru dæmi til. Flýtirinn á fólkinu fer sívaxandi
og slysin aukast. Það er ekki tími eða rúm hér, til að
gjöra sér grein fyrir ástæðunum sem þessu valda. En
það er tími til að tala og hugsa um trygging lífs og
lima fyrir þessum ófögnuði. Lítið inn til okkar og látum
okkur tala nákvæmar um hættuna, sem yfir öllum
vofir í þessu sambandi.
★
J. J. SWANSON & C0.r LTD.
Sími 927 538
YFIR HUNDRAÐ MILJÓNIR D0LLARA
tisamlagsins auðgast
shveitiverzlun sinni.
tíu og þriggja miljón
dollara innstæðu í hreinum eignum þess, sem nema fimmtíu
og fimm miljónum dollara.
Gróðahlutdeild þeirra hefir numið freklega fjörutíu og
tveimur miljónum dollara. Með því að takast á hendur ábyrgð,
greiddu samlögin meðlimum sínum tuttugu miljónir dollara
sem stjórnir margra þjóða gerðu á tímum kreppunnar 1929,
umfram það er korn þeirra að lokum seldist fyrir. Stjórnir
Sléttufylkjanna gengu í ábyrgð við bankana fyrir skuldunum,
og nú hafa skuldirnar verið greiddar að öllu ásamt vöxtum,
að frádreginni $1,275,000, sem Manitobastjórnin gaf eftir.
Það verður ekki auðveldlega metið, hve samlagsmeðlimir
og aðrir bændur Sléttufylkjanna, högnuðust á hinni hag-
kvæmilegu verzlunaraðferð Kornhlöðufélaganna þó vitað sé
að slíkt nemi miljónum dollara.
Hveitisamlögin hófu göngu sína fyrir aldarfjórðungi, og
þau voru grundvölluð á gagnkvæmri aðstoð. Með auknum
samtökum og innbyrðis trausti hafa þessar stofnanir nú fært
svo út kvíar, að áhrifum þeirra verða ekki takmörk sett.
Á aldarfjórðungi hafa meðlimir^
yfir hundrað miljónir dollara á saí
Meðlimir samlagsins eiga nú því nær þrjá
MANITOBA POOL ELEVATORS
WINNIPEG, MANITOBA
SASKATCHEWAN COOPERATIVE
PRODUCERS LIMITED
REGINA, SASKATCHEWAN
ALBERTA WHEAT POOL
CALGARY, ALBERTA
Canadian Cooperative Wheat Producers Ltd.
308 AVENUE BLDG.
WINNIPEG
Winnipeg - Canado