Kirkjublaðið - 02.09.1896, Blaðsíða 11

171
Að þeir sem hindri útbreiðslu guðsorSs, unni eigi mannkyninu
farsældar. Því auk þess sem kristindóminum er sjer i lagi ætlaS
að efla sálarvelferð mannanna, er honum líka ætlað að efla þeirra
jarðnesku velferð með útbreiðslu framfara og frelsis. Þótt vegir
forsjónarinnar sjeu opt huldir, þá eru þeir þó augsýnilegir í þessu
efni. Þess vegna var kristindómurinn fyrst fluttur hinum mennt-
uSustu þjóðum, Grikkjum og Rómverjum, og þess vegnaerhann
nú á dögum í löndum hinna mestu siðmenningarþjóSa heimsins.
Á þennan hátt hlytur það jafnan aS verSa, aS þeir sem hafa skyld-
una aS flytja hann, megi til, nauðugir viljugir, aS færa með hon-
um menntun og allskonar líkamleg gæði; en svo er rjett skilinn
kristindómur líka sjálfur frjóvgandi fyrir vísindi og menningu, því
hann leysir fjötra hjátrúar og hindurvitna af mannsandanum, og
því standa þær þjóðir er lifa undir hans áhrifum á hærra stigi en
hinar. ,
TrúboðiS hefir aukiS enska ríltiS meira en nokkur annar hlut-
ur. ÞaS hefir leitt til verndar Englendinga yfir afarstórum land-
flákum og þó er hitt meira vert að fyrir áhrif þess hafa margir
ósiSir og ymislegt ranglæti horfið úr lífi Indverja og fleiri þjóða.
AllsstaSar flytur það með sjer menningu og frelsi fyrir hinar undir-
okuðu stjettir. Og þessar hagsbætur í siSferði og þjóðlífi ná einn-
ig til þeirra er eigi taka trvi. Þetta hafa kristniboðendurnir verið
fyrstir til að koma upp meS og hinir ötulustu til að fá því fram-
gengt. Þar hafa hinir menntuðu vantrúarmenn og hinir illa kristnu
fjárgróðamenn ekkert gjört, heldur fremur spillt en bætt, enda er
eigi von að aðrir en sanntrúaðir menn hafi þann áhuga og kær-
leik aS leggja líf og eignir í sölurnar fyrir fjarlægar þjóðir,
Þá má nefna hiS mikla gagn, sem trúboðið hefir gjört vísind-
unum, sem eru heiður vorrar aldar. Víst eru nöfn kristniboSanna
rituS með gullnum stöfum x árbækur mannkynsins sem skoðenda
ókunnra hjeraða, lýsenda náttúruviðburða, fráskýrenda þjóðsiða,
málfræðinga útdeyjandi tungna, þjóðfræðinga óheimsóttra mann-
flokka, finnenda merkilegra læknilyfja og þýðenda afargamalla
bókmennta. Leibnitz óskaði eptir aðstoS þeirra til að ná augna-
miSi sínu, og landfræðingurinn Karl Ritter sagSi að án þeirra hefði
bók sín aldrei orSiS rituð. ÞaS er eigi einskis virði aS fyrir starf
þeirra aS þýðingu ritningarinnar geta tungnafræSingarnir haft fyr-
ir framan sig málfræði og orSabók 250 tungumála. Hver skapaði
vísindagrein mannfræSinnar ? Hverjir gerðu auðiS aS hin merki-
lega samberandi trúbragSafræSi varð til ? Hver fann hinn mikla
vatnahóp í Afríku, sem forlög landanna framvegis hvíla á?
Hverjir lxafa verið helztu landkannarar Ástralíu, Asíu ogAmeríku?