Kirkjublaðið - 01.11.1896, Blaðsíða 13
205
hleypidómum þeirra. Þetta byggir hið háa ráð á þeim
ómótmælanlega sannleika, að eigi hinir frávilltu sauðir,
sósíalistarnir, að hyllast kirkjuna af nýju, þá verði kirkj-
an sjálf að leita þeirra að fyrra bragði, knúð af heilagri
meðaumkvun og þeirri viðurkenningu, að hún sjálf er
og samsek í hinni voðalegu neyð og spillingu.
Þetta var vorið 1890. Hinn unga keisara dreymdi
stóra drauma, hann vildi vera annar Móses, sem leiddi
þrældómslýðinn út úr kúgun og kvölum auðvaldsins,
hann víldi vera faðir allra sinna þegna. Hinum harð-
ráða óvini sósialista. gamla Bismarck, var steypt af stóli,
og í marzmánuði 1890 var að boði keisarans hinn nafn-
frægi verkmálafundur haldinn í Berlín, sem bollalagði svo
margt til líknar og viðreisnar hinum kúgaða vinnulýð.
Það þarf engum blöðum um það að fletta að það er
þessi draumur keisarans, sem getur af sjer þetta merki-
lega hirðisbrjef eða ávarp rjett á eptir verkmálafundin-
um. En þessi draumur stóð stutt. Vísast getur hvorkí
keisari nje kirkja ráðið bót á mannfjelagsneyðinni í hin-
um neðstu lögum hinnar háreystu menningarhallar auð-
landanna. Vísast þarf mannfjelagsskjálfti, hundrað sinn-
um voðalegri en stjórnbyltingin mikla, að hvolfa bygg-
ingunni, svo að farginu Ijetti af, eða það færist til — altjend
í bili. Hvað um það, keisarinn gafst upp við þrautina,
tilraunir hans mættu eigi öðru en tortryggni og illkvittni
af hálfu sósíalista, og nógir urðu til að telja úr. Nú er
svo komið að keisarinn skipar eigin þegnum sínum, mill-
jónum manna, í fjandaflokk. Kúgunarvaldið ræður, öfl-
ugur her og auðmannafylgi. Og með morðvopnunum og
Mammoni á svo kirkja Krists, ríkiskirkjan með öllu sínu
andlega áhrifavaldi, að vera þriðja máttarstoðin.
Eptir höfðinu verða limirnir að dansa; kirjunnar
þjónar í Prússlandi fengu um síðustu áramót skíra minn-
ing þess, að þeir fyrst og fremst eru konungsins þjónar,
og um leið fá allir ljósa sögulega sönnun fyrir því, hvaða
hjegómi »þjóðkirkju«-sjálfstæðið er, undir eins og á reyn-
ir. Þessi yfirlýsing kirkjuráðsins í Berlín, sem hjer ræð-
ir um. kom út i byrjun þessa kirkjuárs. Það var svo
mikið haft við yfirlýsinguna að þeir voru áður kvaddir