Kirkjublaðið - 01.11.1896, Page 14

206
mála og ráða yflrsúperintendentarnir og forsetar hjeraða-
kirkjuráðanna og þessum kirkjustjórnarvöldum var yfir-
lýsingin síðan send, sem opinbert umburðarbrjef. Hún
fer að efni og anda beint ofan í hirðisbrjeflð frá 1890,
þó að reynt sje að fóðra yflr það. í þetta sinn var ekki
neitt keisaraorð opinberlega útgengið á undan hinni nýju
stefnu kirkjuráðsins, en það kom nokkrum vikum síðar,
hann lætur ekki standa á sjer keisarinn. í vor sem leið
fluttu svo blöðin þetta keisaraorð, hið nafnfræga telegramm
sem hann sendi gömlum kennara sínum. Þar segist hon-
um svo:
»Pólitískir prestar eru fráleitir . . . kristilegur sósí-
alismi er vitleysa . . . Velæruverðugheitin eiga aðhugsa
um sálir safnaða sinna og stunda náungans kærleikann,
en iáta pólitíkina eiga sig, af þvl að hún kemur þeim
ekkert við«.
Þetta er nákvæmlega textinn í umburðarbrjefinu.
Prestar mega ekki fara eitt fet út fyrir sinn markaða
bás sem embættismenn ríkisins og orðsins þjónar, bara
stunda sálirnar, neyð líkamans er þeim óviðkomandi, það
er hin rjetta takmörkun »náungans kærleikans«, að því
er til sósíalista kemur. Vitanlega er eigi svo að orði
kveðið í umburðararjefinu, en meiningin er sú, af því að
nú er allt það bannað, sem boðið var að gjöra 1890 til
að ljetta á hinu tímanlega böli verkalýðsins og styðja
lítilmagnann. Þá var kannast við það að sökin væri
eigi síður hjá auðmönnunum og kirkjan sjálf samsek.
Nú þekkir kirkjuráðið eigi aðra örsök til eymdarinnar en
»öfund og fíkn í eigur náúngans«, talar um að »hinjarð-
nesku gæði sjeu ofmikils metin« og að með »iðni og spar-
semi líði manni allajafna vel«. Með öðrum orðum sökin
er öll hjá verkalýðnum, og sjálft umburðarbrjefið verður
eptir kringumstæðunum á Þýzkalandi harðort sóknarskjal
i garð sósíalistanna. Sjerstaklega er þvi mótmælt sem
ósönnu, að iðni og sparsemi dugi til hins daglega brauðs;
það er ágæt setning og í lengsta lagi góð og gild í lönd-
unum, þar sem f'æðan er sótt beint í skaut náttúrunnar,
en í iðnaðarlöndunum ósannar dagleg reynsla hana hroða-
lega. — Af 52 milj. Þýzkalands stunda 20 iðnað.