Alþýðublaðið - 27.10.1960, Qupperneq 4

WWWWWMWWMIWWWWW)
/ ÞEIR ÆTLA að fara
tneð okkur eins og rúllu-
jpylsu, skera af okkur
fciverja sneiðina á fætur
-annari, unz ekkert er
eftir, segja Vestur-Berlín
■sarbúar um granna sína,
Ikommúnista. Yfirborgar-
istjórinn, Willy Brandt,
•gerði nýlega þennan pylsu
ÆSmanburð, en hugmyncr
iii er þó ekki frá honum
fcomin, heldur komnúii-
istum sjálfum. Það var
Rakosi hinn ungverski,
Æem sagðist nota þessa að
férð til að útrýma and-
-sfcæðingum sínurn.
Berlínarbúar hi'nir vestri —
f'-nna fyrir hverrj tilraun konr.'
múnsía til að ná enn nýrri sneið
©f , pylsunni Stundurn herða
feoirýnúnlistar á umferðatálm-
líaum, mannaferðum eða vöru-
flutningum. Stundum gera þeir
fcrofur um að Vestur-Berlin
verði sjálfstætt borgriki og
varnarlið vesturveldanna hverfi
þaðan Og eitt sinn voru það
f&nar á járnbrautarstöðvunum.
S-hq er háttað, að samgöngu-
fcerfi borgarinnar varð ekki
ekorið í sundur á landamærum.
Isfú ráða kommúnistar að aust-
anverðu yfir einni borgarjárn-
fcrautinni allri. Einn góðan veð-
«xdag drógu þeir austur-þýzka
fánan að liún í stöðvum þess-
arar brautar í Vestur-Beriíh.
HIupu vestanmenn þegar til og
tóku fánana niður og varð úr
toikill úlfaþytur, en um síðir
urðu kommúnistar að sætta sig
við að hörfa með sína fána —
,,Ef við hefðum ekki brugðið
snögglega við“. segja vestan
toenn, „hefði ekki liðið á löngu
unz Ulbricht og Krústjov hefðu
sagt, að við sættum okkur við
austur-þýzka fána yfir Vestur-
Eerín og síðan haldið áíram, —
tinz fáni þeirra blakti yfir allri
fcorginni'1.
Þannig gengur hin erfiða sarn
fcúð austurs og veslurs í Berl/n
ár og tíð, Það er erfiít að gera
«ér grein fyrir aðstöðu Vestur-
Berlínar, jafnvel þótt gengið sé
ctm götur borgarinnar og skoðað
'hið þróttmikla borgarlíf. E.:n
gíæsilegasta stórborg heims, —
jþar sem rúmar 4 millj. manna
Éjuggu áður fyrr var í stríðs-
tok að miklu leyti í rúst. — í
fjzrstu var borginni skipt í fjög
tir hernáms'sv-æði sigurvegar-
4inna, en svæðin urðu síðar að-
-eíns tvö, hið eystra og vestra.
JBorgin reís úr rústum í tvennu
lagi. Hið gamla hjarta borgar-
ínnar, þar sem keisarar, for-
jsetar, þing og stjórnir sátu, er
■eins konar einskismannsland á
anflli, lítt byggt báðum megin
landamæranna, sorglegt svseði
yfirferðar, nema helzt græna
Þústan, þar sem neðanjarðar-
fcyrgi Htlei’s var og hann fyr-
irfór sér. Þar er enginn bauta-
ííteinn.
Uppbygging Vestur-Berlínar
Benedikf Gröndal:
hefur -,erið með ótrúlegurn
myndarskap. enda hefur kornið
til bæði hinn taumlausi dugn-
aður og vinnusemi Beriínarbúa
sjálfra, og mikill stuðningur frá
Vestur-Pýzkalandi og öðrum
Vesturi ndum, sem vildu gera
borgina ,<ð sýningarglugga lýð-
ræðisirxs gagnvart austri. Það
hefur vi. sulega tekizt, enda er
borgin kommúnistum óþægileg
ur Ijáv i þúfu. Borgin er eins
konar kyndill, sem á höfuðþátt
í að allur þorri íbúa Austur-
Þýzkaíands heldur vöku sinni,
enda fu lyrða þeir, sem bezt
þekkja til og hafa nánust sara-
bönd austur fyrir landamærin,
að fólkiö þar mundi kasta af sér
oki kommúnista samdægurs og
rússneska setuliðið færi úr
landin'u. En þ:að situr sem
fastast,
Réttarstaða Berlínarborgar
er mjög sérkennileg. Lagalega
er öll borgin enn undfr síjórn
herráðs fjórveldanna, sem sett
var á laggirnar í lok stríðsins.
Verður því að gera greinarmun
annars vegar á báðum svæðum
Berlínar og hins vegar Vestur-
og Austur-Þýzkalandi. Leggja
Berlínarbúar á þetta mikla á-
herzlu. Þetta er tip dæmis skýr-
ing þess, að jafnaðarmenn eru
enn að nafni ti'l löglegur flokk-
ur í Austur-Berlín. Herstjórn
in leyfði flokkinn í stríðslok og
Uibricht getur ekki barmað
hann. Hins vegar fá kratar ekki
að bjóða fram, fá yfirleilt ekki
saþ 'til fundarhalda, og íoringj
ar þei'rra hafa einn á fætur öðr
um skipulega verið hraktir á
flótta. Þó eru taldir 6.000 flokks
menn á austursvæðinu og þeir
hafa nokkrar skrifstofur, þar
aam (hiniir hugdjörfustu tefla
frelsi og eigum í tvísýnu með
því að sækja flokksíundi. Ým-
islegt af þessu tagi er til og lield
ur opnum leiðum milli borgar-
hlutanna, þótt kommúnistar
vildu gjarna loka þeim. sér-
staklega til að stöðva flótta-
mannastrauminn.
Vestur-Berlín er að stærð á-
líka og Flóinn, og þar búa 2,2
milljónir manna. Þetta fólk má
heita algerlega einangrað frá
landinu umhverfis borgiua, —
nema hvað það getur skroppið
til Autsur-Berlínar. Vilji það
komasií út fyrir þennau einangr
aða hólma, sem er vel gætt af
austur-jþýzkum hervörðum og
á bak við þá rússneskum her-
sveitum, verðuir lað fara alla
leið til Vestur-Þýzkalands, —
ýmist með flugvfilum eða eftir
afmarkaðri braut, sem einnig
er vandlega gætt og þar sem
oft þarf að komast framhjá
duttlungafullum varðmönnum
austursins,.
Við fyrstu sýn ber ekki mik-
io á því í fari Berlínarbúa, að
þeir ,séu þannig, innikróaðir. —
Þeir eru glaðlyndir og gaman-
sarnir, og gera sér það meðal
annars til dundurs að uppnefna
hinar mörgu nýmóðins bygging
ar, sem stöðugt rísa í borgmni.
Þessj borg hefur sterkan svip
og gerir alja að foeitum „Berlín-
arvinum11, sem þangað koma.
„Berlín verður alltaf Berlín11,
segja þeir. Ibúárnir sýndu
mikla hugprýði, er kommúnist
ar gerðu mestu atlögu sína að
•borginni og einangruðu iiana
■með öUu, en bandamenn brutu
þá á bak aftur með ioftbrúnni
frægu, Fókið leið þá mikil óþæg
indi, en lét engan þilbug á sér
finna, og það er vafalítið, að
svo mundi fara enn, ef á leyndi.
Hins vegar er Berlín nú við-
kvæmari sökum þess, að geysi-
mikill iðnaður hefur risið á ný i
í íborgi'nni og hann þarf á feyki I
legum flutningum að haida til •
og frá Vestur-Þýzkalandi. |
Enda þótt Berlínarbúar séu >
glaðlyndir og vilji mi'klu fyrir'
* MYNDIN er frá her-
sýningu í Austur-Berlín,
þar sem kommúnistar
sýndu þann hermátt, sem
umkringir Vestur-Berlm.
í greininni segir frá við-
horfum og vandamálum
V estur-Berlí nar.
WWMMWmWWWMMWVWVH)
tþrg sína og fe’elsi henjnpr
fórna, má finna undir niðri hjá
þeim ótta við að barátta þeirra
gleymist og foinn stóri foeimur
kunni einn góðan veðurdag a$
selja kommúnistum alla Beriín
í einhvers konar forossakaup-
um Menn geta sagt, að ekki sé
miklu fórnað með hálfri borgp
en þó mundu 2,2 milljónir
manna missa frelsi sitt, 18 mill
jónr annarra Þóðverja senni-
lega missa alla von í Austur-
Þýzkalandi, og ioks mundia
ko-mmúni’star japla á stóra
stykki af rúllupyisu foins frjálsa
foeims, sem varla má minnka
úr þessu.
Berlínarbúar segja, að hi<B
fánxenna varnarlið vesturveld-
anna í borginni haldi eitt rauða
hernum utan borgarmarkanna,
ekki af því að Rússar ráði ekka
auðveldlega við þessar sveitir,
heldur eru þær íáltn þess og
trygging, að allur hínn frjálsi
hehnur stendur með Vesíur-
Berlín og árás á borgina þýðir
styrjöld. I
Á þennan hátt einan er frelsi
Vestur-Berlínar varðveitt.
Berlín er stjórnað af þingi og
svonefndu „Senati11 eins og
mörgum þýzkum borgum. Bæj-
arbúar kjósa 133 manna þing,
sem síðan velur yfirbcrgar-
stjóra, borgarstjóra og ellefu
„senatora“_ Þeir skipta með sér
verkum á svipaðan foátt og ráð-
foerrar í ríkisstjórn.
Vestur-Berlín er eitt af ríkj-
um Vestur-þýzka sambandslý'ð
veldisins, en hefur þó —•
vegna foerstjórnar foorgarmnar
— ekki' fullan lagalegan rétt sem
riki. Þess vegna hafa þingmenn
Berlínar takmarkaðan rétt í
þinginu í Bonn og eru ekki kosrs
ir beint af fólkinu, heldur af
Berlínarþinginu.
Þetta sérstaka ástand hefur
meðal annars leitt til þess, að
tveir af þingmönmim þeim, —•
sem Berlínarþingið hefur kjör-
ið til setu í Bonn, eru búsettir
í Austur-Berlín. Samkvæmt
þýzkum lögum er ekkert þessu
til fyrirstöðu og jafnaðarmenn
kusu því tvo af félögum sínurn
úr austurhluta foorgarinnar til
þingsetu á rikisþinginu. Eru
það tæplega fi’mmtug húsfreyja,
frú Berger-Hesse, og 38 ára gam,
all vélsmiður, Kurt Neubauer,
Kommúnistar geta formlega
ekkert við þessu gert, en hafa
gert þessu fólki pífið óskaplega
erfitt í þei’m tilgangi að hrekja
það burt frá Austur-Berlín. —-
Eru stöðugar árásir á þessa tvo
þingmenn í blöðum og á manna
mótum, tugir sendinefnda eru
látnir ganga á þeirra fund og
stöðugt taugastríð rekið gegn
þeim. Sýna þau bæði mikið per
Framhald á 14. síðu.
.«4 27. okt. 1060 — Alþýðublaðið