Alþýðublaðið - 03.01.1961, Blaðsíða 4

WiWWWWWWWTOWWWWWWVmWWHWWWWWWW tMHmMMWWHMM mVmWlWAMAWWmW'WM'WmUMmVlWAV.'WVVÍ^WVWWAM
1 . *
| Stjórnin æfti að senaamann til Noregs til þess að kynnast
reynslu Norðmanna af stóriðju og erlendu fjármagni
ÁRIÐ 1960 hefur ekki verið
cins viðburðaríkt á vett-
vangi stjórnmálanna eins
og árið 1959, enda J)ótt
stórir hlutir hafi einnig
gerzt í stjórnmálunum á
því ári. Arið 1959 var ár
kjördæmabreytingar og
tvennra þingkosninga með
öllum þeim átökum, er kosn
ingum fylgja og síðast en
ekki sízt var þag ár minni-
hlutastjórnar Alþýðuflokks
ins. Árið 1960 er ár rót-
tækra aðgerða f efnahags-
málunum og stjórnmálaátök
in hafa visulega einnig ver
ið hörð á því ári.
Árið 1960 hefur verið
farsælt samtökum ungra
jafnaðarmanna ekki síður
cn árið 1959. Enn voru á
árinu stofnuð tvö ný félög
ungra jafnaðarmanna, Fé-
Iag ungra jafnaðarmanna í
Kópvogi og Félag ungra
jáfnaðarmanna í Grindavík.
Eru þá Félög ungra jafnað-
armanna orðin 12 talsins og
hafa áldrei áður verið fleirj
félög í Sambandj ungra
jafnaðarmanna. Þing SUJ,
hið 18. í röðinni, var haldið
í Keflavík í baust. Var það
mál manna, að þingið hefði
verið Irð glæsilegasta í sögu
samtakanna og mátti það
íeliast táknrænt fyrir þann
aukna þrótt, er færzt hef-
nr í starfsemi unghreyfing
arinnar undanfarið. Á þing
inu voru tekm inn í SUJ
fjögur ný félög, er stofnuð
höfðu verið á lciörtímabil-
inu. Voru það FUJ í Ár-
nessýslu. FUJ á Snæfells-
nesi eg FUJ í Grindavík og
í Kónavogi. Auk þess hafði
eitt félag verið endurreist á
kjörtímabilinu, þ. e. FUJ í
Vestmannaeyjum. Mikill
kraftur er nú í starfsemi
FUJ í Reykjavík o<r Hafn-
arfirði og hefur mikill
fjöldi nýrra félagsmanna
bætzt f'bæði félögin. Er það
greinilegt að samtök ungra
jafnaðarmanna eru í mikilli
sókn.
Segja má, að nær öll
stjórnmálabaráltan á árinu
1960 hafi snúizt Um efna-
hagsráðstafanir þær, er nú-
verandi ríkisstjórn fram-
kvæmdi í upphaf ársins. Er
það út af fyrir sig eðlilegt.
Aðgerðirnar voru mjög rót
tækar og mörkuðu að
nokkru þáttaskil, þar eð
með þeim var farið inn á
nýjar hrautir, Minnihluta-
stjórn Alþýðuflokksins, sem
tók við völdum á Þorláks-
messu 1958, lýsti því yfir
strax í upphafi, að hún
mundi aðeins framkvæma
bráðabirgðaráðstafanir í
cfnaliagsmálunum, enda að
ens ætlað að sitja til bráða
hirgða eða meðan kjördæma
breytingunni væri komið í
höfn og þar til unnt yrði að
mynda meirihlutastjórn.
Samstjórn Alþýðuflokksins
og Sjálfsæðsflokksins tók
við af minnihlutastjórn A1
þýðuflokksins i lok ársins
1959 og hóf þegar að und-
irbúa róttækar aðgerðir í
efnahagsmálunum. I fehrú-
ar sl. árs lagði ríkisstjórn-
in síðan fram frumvarp um
efnahagsmál, þar sem gert
var ráð fyrir breyttri geng-
isskráningu krónunnar og
ýmsum liliðarráðstöfunUm
til þess að draga úr kjara-
skerðingu af völdum geng-
verulegu leyti kjaraskerð-
inguna. Lagði Alþýðuflokk
urinn mikla áherzlu á, að
auknine- almannatrygging-
anna næði fram að ganga
og má telja víst, að flokk-
urinn liefði ekki staðið að
efnahagsaðgerðunum ella. I
kjölfar gengisbreytingarinn
ar komu fleiri ráðstafanir í
efnahagsmálum, svo sem
vaxtaliækkun og afnám inn
fiutningshafta. Var vaxta-
hækkuninni ætiað að draga
úr verðbólgunni og auka
sparifjármyndun, þannig að
meira jafnvægi skapaðist á
lánsfjármarkaðnum en ver-
ið hafði, en með afnámi inn
flutningshafta skyldi reynt
að skapa hér frjálsari verzl
unarhætti í samræmi við
það, er tíðkaðist meðal allra
annarra vestrænna þjóða.
Verðiagseftirliti var haldið
og talið nauðsynlegt til þess
að koma í veg fyrir, að verð
hækkanir yrðu meiri en
gengisbreytingin gæfi til-
efni til. Allar þessar ráð-
stafanir í efnahagsmálun-
um mega í heild teljast stór-
felldari en nokkur ríkis-
stjórn hefur áður fram-
kvæmt í einu. Er þvj eklii
staðan hafi batnað og spari-
fjármyndun aukizt er ean
ekki pllur vandi úr sögunni.
Utvngurinn á cnn í miklum
erfiðleíkum. Átti ekki geng
isbreytingin að lækna öll
mein útgerðarinnar? spyrja
menn. Jú, satt er það, en ó-
Björgvin Guðmundssonr formaSur
Sambands ungra jafnaðarmanna:
inu, svo að ekkj er að
undra þó erfiðieikar séu
fyrir hendi. Vaxtalækkiui
sú, sem þegar hefur verið
tilkynnt, mun koma útvegin
um til góða eins og öðrum,
en þurfa á lánsfé að lialda
og fleira mun koma á eftir.
Er það nú eitt stærsta
vandamálið, er ríkisstjórniu
á við að glíma í dag, að
finna lausn á vanda útvegs
ins án þess að hverfa aftur
inn á braut uppbóta- og
styrkjakerfisins.
Efnahagsaðgerðir ríkis-
stjórnarinnar höfðu að
sjálfsögðu kjaraskerðingu í
för með sér fyrir alian al-
menning. Taldi ríkisstjóm
in, að vísitala framfærslu-
kostnaðar mundi hækka um
13% vegna gengisbreyting-
arinnar. En síðan mundi
aukning fjölskyldubóta og
niðurgreiðsla á innfluttum
vörum lækka hana á ný um
10% svo að eftir yrðu að-
cins 3%, eða þriggja stiga
vísitöluhækkun, Hefur vísi-
talan nú þegar hækkað um
3 stig, en búizt cr við, lað
hún hækki um 1—2 stig í
viðbót. Flestum mun finn-
ast kjaraskerðingin þegar
hafa orðið meiri en 3%,
enda Cr vísitalan ekki al-
gildur mælikvarði á verð-
hækkanir og kjaraskerð-
ingu af völdum þeirra. Þó
hafa miklar leiðréttingar
isbreytingarinnar. Var hin
nýja gengisskráning, kr. 38
á Bandaríkjadollar, miðuð
við það, að stærsta grein út
flutningsframleiðslunnar,
þorskveiðar bátanna, gæti
staðið undir sér. Jafnframt
skyldu aliar útflutningsupp
bætur áfnumdar. En auk
þess sem gengisbreytingin
skyidi gera kleift að afnema
uppbótakerfið, var henni
einnig ætlað að jafna gjald
eyrishallann við útlönd.
Ríkisstjórnin gerði sér það
ljóst, að gengisbreytingin
mundi hafa nokkra kjara-
skerðiiigu í för með sér og
þv£ var jafnframt gengis-
breytingunni gert ráð fyrir
stórfelldri aukningu al-
mannatrygginganna til þess
að bæta almenningi upp að
Ritstjóri: Björn Jóhannsson
að undra þó stormasamt
hafi verið um þær.
En hvernig hafa svo ráð-
stafanir ríkisstjórnarinnar
tekizt? Enn er að sjálfsögðu
ekki komin full rejmsla á
þær, -en nokkur vísbending
hefur þegar fengizt.
Ríkisstjórnin skýrði frá
því 28. desember, að frá því
í lok febrúar og þar til 21.
desember sl. hefði gjaldeyr-
isaðstaðan batnað um 274
millj. kr. Er þetta betri ár-
angur en bjartsýnustu
menn gerðu ráð fyrir. Og á
sama tímabili hefur spari-
fjáraukning aukizt mjög
verulega. Taldi ríkisstjóm-
in þennan árangur það góð-
an, að uUat værj að lækka
nokkuð vextina aftur og
gekki í gildi 2% lækkun al-
mennra innláns- og útláns-
vaxta 29. desember.
En enda þótt gjaldeyris-
vænt óhöpp hafa komið fyr
ir og spillt liinum jákvæða
árangri' gengisbreytingar-
innar á hag útvegsins mjög
verulega. Er það einkum
tvennt er þar veldur: Gífur
legt verðfall á mjöli og
lýsi á erlendum mdrkaði og
aflabrestur á árinu. Útkom
an mun því sú, að útvegur-
inn standi ekki betur nú en
fyrir gengisbreytinguna.
Stjórnarandstæðingar segja
að sjálfsögðu, að ástæðan sé
gengisbreytingin og cfna-
hagsaðgerðir stjórnarinnar,
en þar tala þeir þvert um
hug sér, þar cð með gengis
breytingunni fengu útgerð-
armenn þó rétt verð fyrir
þann gjaldeyri, er lafli
þeirra skapaði á erlendum
markaði, En óliöpp þau, er
óg gat um hér að framan,
hafa rýrt tekjur útvegsins
um hundruð iniiljóna á ár-
verið gerðar á vísitöl-
unni. Bcr fyrst og fremst
að hafa það í huga í sam-
bandi við vísitöluna, að hún
er miðuð við h.jón með 2
börn og 60 þús. kr. árstekj-
ur. í rauninnj er vísitalan
því aðeins réttur mæli-
kvarði á afkomubreytingar
slíkrar fjölskyldu. En sem
betur fer liafa flestar verka-
mannafjölskyldur haft
meiri tekjur undanfarin ár
en 60 þús. kr. á ári og á
það fyrst og frcmst rætur
sínar að rekja til mikiilar
yfirvinnu. Undanfarið hefur
stórlega dregið úr yfir-
vinnu, enda vinna öH dreg-
izt nokkiið saman. Munu
margir verkamenn ekki hafa
liaft neina eftirvinnu itnd-
anfarið og hefur það að
sjálfsögðu rýrt tekjur þeirra
stórlega, einmitt á þeim
Framhald á 13.. síðu.
iMUMUMMHMMMMHtMMMMMMVHMHMUMUMMHVHMWMIMMV HWWVVWVWWiWWtWMWHMtWWtWWWWWWWWW
4 3. janúar 1961 — Aiþýðublaðið