Alþýðublaðið - 14.03.1961, Blaðsíða 2

i Bltstjórar: GIsll J. Astþórsson (áb.) og Benedikt urðndal. — Fulltrúar rlt-
\ atjómar: Sigvaldi Hjálmarsson og Indriði G. Þorsteinsson. — Fréttastjóri:
Björgvin GuSmund son. — Símar: 14 900 — 14 902 — 14 903. Auglýsingasíml
1 14906. — Aðsetur: AlþýðHhúsiS. — Prentsmiðja Alþýðublaðsins Hverfis-
1 eötu 8—10. — Askriftargjald: kr. 45,00 á mánuði. í lausasölu kr. 3,00 eint
i ptgefandi: Alþýðuflok- urinn. — Framkvæmdastjóri: Sverrir Kjartansson,
Bankamálin
! RÍKISÚTVARPIÐ er háð ströngum hlutleysis-
, reglum, sem hinir ýmsu hagsmuna- og áhuga-
: Shópar þjóðarinnar vaka yfir. Þess vegna hefur
] reynzt erfitt að fá inn í dagskrána eðlilega mikið
j af skoðunum manna, umræðum um málefni dags-
< ins og annað slíkt efni. Sigurður Magnússon hef-
j ur þó bætt úr þessu með þætti sínum „Spurt og
j spjallaðí!, sem tekizt hefur með ágætum og oft
1 vakið athygli hvers mannsbams í landinu.
] í fyrrakvöld leiddi Sigurður saman nokkra
| foankafróða menn til að ræða bankamálin á ís-
j iandi, hvort f jölgun og aukning bankanna sé eðli
I leg og hvort frumvarpið um seðlabanka sé til
í foóta. Umræðurnar fóru málefnalega og vel fram,
’! og leiddu í ljós ýms sjónarmið, sem hlustendum
j Ihefur án efa þótt fróðlegt að heyra.
ÍHér á landi hafa bankamál blandazt stjórn-
málum meira en í öðrum löndum, sem við þekkj-
um til. Á þessu er mjög einföld skýring. Þjóðin
er á skömmum tíma að rífa sig upp úr fátækt, og
i vill byggja alla hluti sem fyrst. Af þessu leiðir
i stórfelldan skort á lánsfé til fjárfestingar. Þar
j við bætist, að stöðug verðbólga og óhagstæð
j skattalög hafa gert fyrlrtækjum illkleift að eign-
iast eigið fé, svo að lánsfjárkreppa hefur einnig
! verið stöðug. Með öðrum orðum: Máttur þess,
sem gera skal, peningar, eru eitt torfengnasta
hnoss okkar þjóðfélags, og hljóta að verða enn
• iim sinn.
Af þessu leiðir, að yfirráð yfir lánsfé er mikiis-
vert vald á íslandi, þvx mikilsverðara en í öðrum
Jöndum, sem lánsfjárskortur er hér að jafnaði
meiri en þar. Allar skipulagsbreytingar banka-
kerfisins, allar lagabreytingar um stjórn bank-
anna snúast um þá höfuðspurningu: Hver á að
hafa þetta vald yfir hinu skammtaða lánsfé á
I íslandi?
Stjórnmál fjalla um slíka hluti sem vald í einu
I þjóðfélagi. Á vettvangi þeirra kýs þjóðin sér fúll-
' trúa og fær þeim margvísleg hiutverk í hendur.
\ Þessir menn og þeirra flokkar geta ekki látið af-
; skiíptalaust þetta veigamesta skömmtunarkerfi í
i! iandinu, bankana, enda er fjárhagshlið á flestum
i öðrum málúm, sem þing og stjóm fjalla um.
T Við höfum sennilega fleiri banka en hægt væri
i komast af með til að gegna almennum banka-
‘ hiutverkum hér á landi, og þeir kosta vafalaust
i eitthvað meira en væri ríkisbanki einn. En vald-
• inu yfir penitogunum er skipt í fleiri en einn stað.
I Það er aðalatriði málsins. íslendingar una illa
•; miklu valdi í fárra manna höndum. Þeim er ör-
' yggi í þeirri skiptingu þessa valds, sem nú við-
J; gengst, og laun nokkurra bankastjóra eru lítil
! greiðsla fyrir það örjTggi.
2 14- marz 1961 — All>ýðublaðið
GARÐAR HALLDÓRSSON
ALÞINGISMAÐUR LÁTINN
GARÐAR HALLDÓRSSON
bóndi á Rifkelsstöðum, 4.
þingmaður Norðuriandskjör-
dæmis eystf’a, andaðist á
sjúkrahúsi í Reykjavík sl.
laugardag.
Á fundi Sameinaðs alþingis
í gær minntist forseti, Friðjón
Skarphéðinsson, hins látna
alþingismanns með ræðu
þerrri, sem hér fer á eftir:
„í gær barst sú fregn, að
Garðar Halldcirsson albingis-
maður hefði andast í sjúkra-
húsi hér í bæ að kvöldi síðast
liðins laugardags, 11. marz.
Andlát hans kom ekki með
öllu á óvart þeim, sem til
þekktu, því að hann hafði um
nokkurt skeið átt við van-
heilsu að stríða og legið síð-
asta mánuðinn þunga legu í
sjúkrahúsi.
Garðar Hall-
dórsson var sex-
tugur að aldri,
fæddist 30. des-
ember árið 1900
á Sigtúnum í
Öngulsstaða-
hreppi í Ejyja-
fjarðarsýslu. —
Foreldrar hans voru Halldór
bóndi þar Benjamínsson Fló-
ventssonar og kona hans
Marselína Jónasdóttir frá
Bringu í . sömu sveit. Þegar
Garðar ' var á sjöunda ári,
fluttist hann með foreldrum
sínum að Rifkelsstöðum í
Öngulsstaðahreppi, og þar
átti hann síðan heimili til
æviloka. Hann stundaði nám
£ gagnfræðaskólanum á Akur-
eyri tvo vetur og lauk gagn-
fræðaprófi vorið 1921. Að
öðru leyti vann hann jafnan
á búi foreldra sinna, þar til
hann reisti sjálfur bú á Rif-
kelsstöðum árið 1927 og þar
hefur hann búið síðan.
Garðar Halldórsson var
kominn af eyfirzkum bænda-
ættum, og hann valdi sér bú-
rekstur að ævistarfi. Hann var
búmaður að uppruna og eðli,
iðjusamur og ötull, stórhuga
og framkvæmdasamur, en
gætti þó forsjár í hvívetna. —
Hagsýni hans og atorka duld-
ust ekki til langframa í sveit
hans og héraði, og voru honum
falin trúnaðarstörf í þeirra
þágu, Hann var lengi formaður
Búnaðarfélags Öngulsstaða-
hrepps og oddviti sveitar sinn-
ar. Fulltrúi Eyfirðinga á fund
um Stéttarsambands bænda
v.ar hann frá árinu 1949, og
síðustu fimm ár hefur hann
átt sæti á búnaðarþingi. Haust
ið 1959 var hann kjörinn
þingmaður Norðurlandskjör-
dæmis eystra. Hann átti sæti
á tveimur þingum, en varð á
báðum þingum að hverfa frá
störfum vegna sjúkleika.
Á Alþingi komu fram þeir
mannkostir Garðars Halldórs-
sonar, sem höfðu enzt honuni
til að skila farsælu starfi á
átthögum hans. Hann vann
hér störf sín af skyldurækni
og alúð og hlífði sér hvergi, þó
að hann gengi lengstum af ekki
heill til skógar. Hann kynnti
sér rækilega þau mál, sem
honum bar að fjalla um, var
íhugull og reikningsglöggur og
tók sæti í fjárveitinganefnd,
þeirri nefnd þingsins, þar sem
löngum er annasamt á þing-
tíma. Að eðlilegum liætti vom
honum jafnan hugstæðust
framfaramál íslenzks landbún-
aðar.
Garðar Halldórsson var
hreinskilinn advörumaður.
Hann hafði ekki tamið sér lát-
bragðslist, en gékk að störfum
með festu og einurð. Á búi
hans og í heimasveit sjást
þess merki, að hann hafði lok-
ið miklu og giftudrjúgu ævi-
starfi. Á Alþingi naut hans við
aðeins skamma strnid, en þó
var sýnt, að verka hans mundi
sjá þar stað í ýmsum greinum,
ef honum entist líf og heilsa.
Nú er hann fallinn frá fyrir1
aldur fram, og á bændastétt
lands vors þar á bak að sjá
traustum fulltrúa sínum.
' f
Vér skulum, samþingmenn
hans, votta honum virðingu og
ástvinum hans samhryggð með
bví rísa í'ir “
Hannes
á h o r n i n u
manns og gjaldkera, sem var að
telja smápeninga, er verið var
að leggja inn í bók, sem barn
átti. Ekki dettur mér í hug, að
amast við því að bankarnir tald
á móti smáinnlögum úr spari-
baukum. Það er sjálfsagður hlut
ur, og sparifjársöfnun barna er
mjög nauðsynleg.
•fc Afdrifarík pólitísk
mistök.
Smápeningar barn-
anna í bönkunum.
-jÚ Ódaimnirm frá Kletti.
•fe Staka úr Vestmamia-
eyjum.
ÞAÐ FER ekki á milli mála
hjá almenningi, að í sambandi
við deilurnar um fiskveiðirétt-
indin hafi einn af stjórnmála
flokkunum framði stórfelldustu
mistök, sem hent hafa íslenzkan
stjórnmálaflokk í aldarfjórðung.
Menn gera ekki kröfur til Kom-
múnistaflokksins í þessu sam-
bandi, enda er hann í fullu sam
ræmi við eðli sitt og tilgang þeg
ar hann snýst öndverður í mál-
inu, því að aðalatriði málsins
fyrir hann var það, að deilan
héldi áfram og samkomulag tæk
ist ekki — á hvaða grundvelli,
sem væri.
EN MENN búast ekki við
slíku af hálfu Framsóknarflokks
ins. Hann er ekki herleiddur af
erlendu stórveldi, hann byggir
tilvist sína að langmestu leyti á
bændastéttinni og bændur hafa
alltaf verið taldir hyggnir, ráun
sæir og frábitnir ævinýra-
mennsku. Það hefur því komið
á óvart hvernig þessi flokkur
hefur snúist á móti samkomu-
laginu, en það er alger sigur fyr
ir okkur íslendinga.
AFSTAÐA Framsóknarflokks
ins, ofsi hans í málinu og ólæti,
er á móti heilbrigðri skynsemi.
Þetta finna fjölda margir Fram-
sóknarmenn og játa það í við-
ræðum. En þetta er í samræmi
við annað í stjórnarandstöðu
flokksins. Hann hefur fagnað
hverju verkfalli, hverri launa-
deilu, hvers konar úlfúð, Hann
reynir að yfirbjóða kommúnist-
ana. En það er pólitík, sem ekki
borgar sig, til lengdar, eins og
Sveinn í Firði sagði einu sinni.
VERZLUNARMAÐUR segir í
bréfi til mín: „Þú birtir bréf um
viðskipti í banka. Þar er það
gert að umtalsefni, að nokkrir
árekstrar hafí orðið í banka
milli önnum kafins viðskipta-
EN BANKARNIR verða aS
fela sérstökum starfsmanni sín
um — og á sérstökum stað að
afgreiða svona máL Ég man ekk£
betur en að einn bankinn hafi
fyrir einu eða tveimur árum aug
lýst slíkt fyrirkomulag og að
tekið væri á mótí Þessum inn-
lögum á sérstökum tímum. Þetta
er rétt, því að það tekur svo
langan tírna að tæma sparibauk
ana og telja úr þeim, að það má
ekki gera það í þeim afgreiðslu
tíma, eða á sama stað, og önnur
viðskipti eiga að fara fram á“.
KLEPPSVEGSBÚI skrifar: —
„Árum saman höfum við, sem
heima eigum hér um slóðir, stað
ið í stríði út af ódauninum frá
verksmiðjunni á Kletti. Mikið
hefur verð skrifað um þetta £
blöðin og íbúarmir hér í nágrenn
inu hafa sent margar bænaskrár
til yfirvaldanna. En ekkert hef-
ur dugað. Gísli Halldórsson,
verkfræðingur, sá merkilegi þús
undþjalasmiður, bauðst til að
koma í veg fyrir ódauninn, en
verkið varð svo dýrt, eftir þvi,
Framhald á 13. síðu.