Alþýðublaðið - 15.09.1961, Blaðsíða 3

JÖRT STRÍÐ,
IR TSH
Leopoldville og Salisbury,
14. sept. NTB-Reuter.
Moise Tshombe, forseti
Katanga, hefur sent út gegn
um stjórn Rhodesíusambands
ins yfirlýsingu, þar sem seg-
ir, að hann hafi gerzt forustu
niaður algjörs stríðs gegn SÞ
í Katanga. Hann heldur því
jafnframt fram, að afbrot þau
sein verið sé að fremja í Ka- 1
tanga, séu verri en það, sem
gerðist í Búdapest, og hann
skírskotar til allra landa, að
veita stjórn sinni siðferðileg-
an og efnislegan stuðning. —
Hann lýsir því yfir, að hann
sé staðráðinn í að berjast tíl
hins síðasta fyrir frelsi Katan
ga. Það var Sir Roy Welen-
sky, forsætisráðherra Rhodes-
íu—sambandsins, sem las upp
yfirlýsingu Tshombes. Hún
hafði verið móttekin nokkrum
tímum fyrr með radíósend-
ingu frá Katanga.
Menn vita ekki með fullri
vissu, hvað er að gerast í
Katanga- Sambandið er enn
rofið við aðra hluta Kongó, j
en áreiðanlegar fregnir, sem
borizt hafa til Leopoldvil'e,,
skýra frá því, að er.n. standi
bárdagar milli liðs SÞ og Ka-
tanga hermanna undir stjórn
ev'rópskra liðsforingja. Sagt er
að* Tsjombe hafi víggirt sig
inni í forsetabústaðrum og
munu margir hafa látizt í bar
dögum síðasta sólarhring. Er
sagt, að Katangamenn hafi
misst 150 fallna og særða. en
SÞ 30.
Áreiðanlegar heimildir
segja, að l*ð SÞ hafi nú graf-
ið skotgrafir í aðalskemmti
garði Elizabethville, að kveikt
hafi verið í skotfærageymslu
Katangahers og barizt sé víð-
ar.
Atburðirnir í Katanga hafa
víða verið ræddir í dag. Banda
ríkjamenn biðja stjórn Kat-
anga að vinna með ríkisstjórn
Kongó. Indverska stjórnin
'telur aðgerðir SÞ i fullu sam
ræmi við samþykktir Öryggis
ráðsins frá því í febrúar í ár.
Hins vegar hafa aðgerðirnar
valdið rokkrum óróa í Bret-
landi og er búizt við, að Home
lávarður og utanríkdsráðh.
muni ræða málið við ,Rusk,
utanríkisráðherra USA í
Washington Brezk blöð fall-
ast yfirleitt ekki á aðgerðirn
ar, nema DaUy Herald, mál-
gagn jafnaðarmanna.
Dr.. Sture Linner, aðalfull-
Veruleg bjart-
sýni um aðild
trúi SÞ í Kongó, heldur því
fram í skýrslu, að það séu er-
lendir liðsforingjar í Katanga
her, sem sök eigi á því, sem
skeð hefur, séu öryggisráðstaf
anirnar gerðar til að binda j
endi á áróðursútvarp frá út-
varpsstöðinni í Elizabethville. |
Samkvæmt áreiðanlegum j
fregnum, sem Reuter fékk frá
Katanga í kvöld geisa enn
harðir bardagar víða í aKtan-
ga. Elizabethville skipt í
tvennt, þannig, að SÞ halda
austurhluta borgarinnar, en
Katangaher vesturhlutanuni.
Segir f fregnum þessum, að
Katangamenn hafi aftur náð
útvarpsstöðinni og aðalpósthús
inu, sem SÞ náðu eftir blóð-
i uga bardaga á miðvikudags—
I kvöld.
Spaakfer
til Moskva
KHÖFN, 14. sept. (NTB/RB).
Fimmtungur dansks iðnaðar
mun bíða alvarlegan hnekki
vegna erlendrar samkeppni, ef
Danir ganga í Efnahag.-banda
Iag Evrópu. En hinir fjórir
fimmtu hlutarnir verða ekki
fyrir neinum teljandi áhrifum.
segir í skýrslu, sem í dag var
lögð fyrir samtök framleiðenda
á fundi í utanríkisráðuneytinu.
Skýrslan er trúnaðarmál fyrst
um sinn og hafa atriði hcnnar
því ekki verið birt.
í fyrri skýrslu um áhní að-
ildar að sameigmlega markaðn
um var sagt, að tveir fimmtu
hlutar iðnaðarins yrðu fyrir al
varlegum áhrifum. En síðan
hefur danskur iðnaður getað
framkvæmt verulega endur-
skipulagningu. Hið nýja mat
telur ástæðu til verulegrar
bjartsýni
Tveir fimmtu hlutar dansks
útflutnings fara til landa utan
fríverzlunarsv.æðisin.s og sam-
eiginlega markaðsins, og þar
má búast við hnignun. segja
menn. Sem stendur fiytja Dan
:r hráefni inn án tolla, en verða
að leggja á jafnháa tolla og
hin aðildarríkin. Þe’.ta mun
gera framleiðslutia dýrari.
Hærra verð á matvæíum á
sameiginlega markaðnunt mun
einnig koma fram í hærri kostn
aði, segir efnahagsmálafrétta-
ritari Ritzaus
BRUSSEL, 14. sept. (NTB/
AFP)_ Krústjov hefur boðið
Spaak, utanríkisráðherra Belg-
íu, að heimsækja Moskvu og
kom það heimboð ekki á óvart
stj'j nmálamönnum í Brússel.
Orsökin er sú, aff skoðanir
Spaaks í alþjóðamálum haía
breytzt verulega á síðustu vik
um. í ræðu á mánudag sagði
Spaak, að þar eð ástandið i
heiminum hefði breytzt, bæri
ef til vill að hefja samntnga um
Eining um viðræður
Framhald af 1. síðu.
ir, að gert sé ráð fyrir, að báð
ir aðilar hefji viðræðurnar á
alvarlegum og hreinski'hisleg-
um grundvelli og re.vni að
finna lausn á vandamálinu um
þýzkan friðarsamning og lausn
á ástandinu í Vestur-Berlín.
Það var í umtali um sovézku
yfirlýsinguna, að jtalsmaður
bandaríska utanríkisráðuneytis
ins sló því föstu, að ustur og
vestur væru sammála um við-
ræður, og hann bætti Við, að
Bandaríkjamenn vonu&u, að
þetta yrðu alvöru-viðræður.
Rusk mundi hitta Gromyko i
.sambandi við onnun allsherjar
þingsins tij undirbúnings við-
ræðna Jafnfrp^t g»kk urn það
orðrómur meðpi góðra heim-
ilda í Washmpton að Kennedy
forseti mundi flytja persónu-
lega friðaráskorun á allsherjar
þinginu í næstu viku Opiriber
ir aðilar segja þó, að ekkert
slíkt sé enn ákveðið
Bandaríski talsmaðurinn
lagði áherzlu á, að þar sem
þessi ríki mundu ræða saman
tvö ein, hlyd að vera aðeins
um iundirbúningsvioræður að
ræða. Hann sagði, aö ánægja
USA yfir viðræðunum væri al
gjörlega undir því komin hver
tilgangur Sovétríkjanna væri.
Utanríkisráðherrar vestur-
velidanna fjögurra eru byrjaðir
þriggja daga viðræður Á
kvöldfundi í kvöld var von
Brentano samt ekki viðstaddur,
þar eð þá var Berlínarmálið
rætt, os það ræða þríveldin
sem hnrnámsveldi
takmarkaðar tilraunir með
svæði, þar sem afvopnun færi
fram eða a. m. k. eftirlit með
vígbúnaði, án þess þó að af-
skipti væru höfð af innanríkis
málum viðkomandi landa.
Þessi varfærnislega tilvísun til
Rapacki-áætlunarinnar, scm
fengið hefur nafn af pó’ska ut
anríkisráðherranum, er af
stjórnmálamönnum í Brússel
talin merkja, að Spaak hafi
skipt um skoðun.
Það er vitað, segja menn. að
Spaak er gramur yfir hví, hve
fast hinn vestræni heimur held
^ ur við sumar af skoðunum sín
, um Hann á einnig að hafa
; sagt við einn af nánustu sam
starfsmönnium sínum, að vestur
j veldin hefðu rangt fyrir sér í
\ að ræða ekki tillögur andstæð
! ingsins.
Briissel segja menn, að
| Spaak fari sem sagt til Moskva
sem óháður, er geti kannað
fyrirætlanir Sovétríkjanna. ,En
það væri hins vegar rangt að
halda, að hann hafi ekk; gert
sínar ráðstafanir og rætt
Moskvuheimsóknina við önnur
vesturveldi. Telja menn, að ut
anríkisráðherrar vestrænu stór
veldanna hafi samþykkt fórina
Hins vegar vildi talsmaður
brezka utanríkisráðuneytisins
-kkert um það segja í dag,
hvort Spaak hefði ráðs’agað
nokkuð um förina við brezku
stjórnina.
'NORSKA stórblaðið Aften-
posten hefur skýrt frá því, að
Sovétríkin reyni nú að hræða
íslendinga frá því að sækja
um aðild að Efnahagsbandalagu
Evrópú,
Nokkuð hefur verið skrifað
um afstöðu íslandlnga til þess
ara mála eftir hir.á tvo nor-
rær.u fundi un-. þessi mál, sem
haldnir voru ' Reykjavík í síð
astliðinni viku
Landsfundur
barnaverndar-
félaganna
Landsfundur barnaverndar
félaganna verður settur að
Fríkirkjuvegi 11 í dag kl. 10
fyrir hád. Á fundinum verða
rædd ýmís barnaverndar og
æskulýðsmál. Athygli skal
vakin á eftirfarandi erindum,
og er áhugafólki um uppeldis
mál heimill aðga«gur, meðan
liúsrúm leyfir;
Sigurjón Björnsson sálfræð
ingur flytur erindi um Geð-
vernd barna, kl. 11 á föstu-
dag. S'ama dag kl. 2 e. h. flyt
ur Ingibjörg Stephensen er-
indi um Talkennslu á 'íslandi.
Á laugardaginn kl. 10 árd.
flytur María Finr.sdóttir er-
indi um Vandamál ungra
stúlkna. Öll verða þessi er-
indi flutt í fundarsal Templ-
ara, Fríkirkjuvegi 11.
Sérstök athygli skal vakin.
á fyrirlestrl Jóhanns Har.nes
sonar stórmeistara: Skóla-
kerfi og þjóðfélag, sem fluttur
verður í hátíðasal Háskóla ís
lands á föstudagskvöldið kl.
8,30. Þar leika Bjöm Ólafs-
son, Jón Sen og Einar Vigfús
son þætiti úr Divertimente
Mozart.
MMMHHWMMWHMHWMI
Dauða-
dómar
ISTANBUL, 14. sept.
NTB—Reuter.
Opinberir aðilar segja í
dag, að búast megi við dauða-
dómum, þegar dómar verða á
morgun kveðnir Upp yfir rúm!
lega 600 stjómmálamönnum,
sem tengdir voru stjórn Men-!
deres, fyrrum forsætisráðh.!
Dómurinn mun vera 1600
síður.
Chagler ofursti, yfirmaður
blaðadeildarinnar í Istanbul,1
segir, /að djauðadómuúum.
verði framfylgt innan sólar-
hrings á einhverri eyju. Góðar
heimildir segja, að allur undir
búningur hafi verið gerður
undir aftökumar á Imrali-ey
í Marmarahafi. Miklar örygg
isráðstafar.ir hafa verið gerðar
um allt Tyrkland, ien opinber-
ir aðilar bera á móti því, að
sett verði á útgöngubann. I
Undirbún-
ingi flýtt
Washington, 14. sept.
NTB-AFP.
Holifield, formaður
atómnefndar Bandaríkja-
þings, sagði í dag, að unn
ið væri nótt og dag að
undirbúningi að atómtil
raunum neðanjarðar. —
Góðar heimildir telja, að
þær muni hefjast innan
10 daga.
Glenn Seaborg, fomi.
atómnefndarinnar sagði
í dag, að hann væri sann
færður um, að neðanjarð
artilraunir Bandaríkja-
manna mundu leiða til
þess, að Bandaríkjamenn
héldu forskoti sínu yfir
Rússa, þó að Rússar geri
tilraunir í gufuhvolfinu.
UMHHHUMMWHMMHMWV
Alþýðublaði'ð
15. sept. 1961 3