Alþýðublaðið - 28.03.1962, Qupperneq 5

{
Verður lögð
vatnsveita í
Eyiiim
MMMMMMtMMMMMUMUtV
UNNAR STEFANSSON varaþing-
maður Alþýðuflokksins flytur á al-
. þingi tillögu til þingsályktunar
um það að ríkisstjórnin Iáti rann-
saka í samráði við bæjarstjórn
Vestmannaeyja á hvern' hátt væri
heppilegast að leysa til frambúð-
ar vandamál vatnsöflunar í Eyj-
um.
í greinargerð með tillögunni
segir, að ef kjarngeislun í regn-
vatni aukist geti orðið áhjákvæmi
legt að banna neyzlu regnvatns af
húsaþökum, en
nú nota Vest-
mannaeyingar
regnvatn til
neyzlu. Eftir
kjarnorku-
sprengingar
Rússa í and-
rúmsloftinu
jókst kjarna-
geislun í regn-
vatni mjög mik
ið og gæti hæg
lega farið svo að slík geislun yk-
ist enn meira í framtíðinni. Auk
þess er skortur á fersku vatni til
almennra heimilisnota í Eyjum
mjög tilfinnanlegur. Er bent á
þrjár leiðir, er til greina koma í
sambandi við nýja vatnsöflun í
Eyjum en þær eru þessar:
I. Lagning vatnsveitunnar úr
landi. Bæjarverkfræðingurinn,
Þórhallur Jónsson, hefur þegar
gert áætlun um þá framkyæmd
og telur heildarkostnað um 34
MHHMMMHMMMMMWmiM
Snjókoma
fyrir norðan
NORÐANÁTT var um Iand
allt í gær. Á Suðurlandi var
bjart veður en víða fyrir
norðan var snjókoma og m.a.
snjóaði töluvert á Akureyri
Frost var 4-8 stig á láglend
Ekki voru neinar hörfur
á því í gærkvöldi að veðui
myndi breytast og spáð
framhaldandi norðanátt.
MMMMMMMMMMMMMMMM
tillaga
á alþingi
millj. kr.. Er þá gert ráð fyrir að
stifla Leitisá, sem er bergvatnsá,
við Seljaland undir Eyjafjöllum,
10,5 km. frá ströndinni, leggja
pípur úr plastefni 13.5 km. vega-
lengd í sjó og reisa loks dælistöð
og valnsgeymi á Heimaey.
II. Djúpborun eftir vatni. Gerð
hefur verið tilraun með leit að
vatni á Heimaey með ófullkomn-
um jarðbor, en án árangurs. —
Reynsla, sem fengizt hefur á
Reykjanesskaga, bendir til, að
hugsanlegt sé, að með djúpborun
megi finna jarðvatn, en til þessa
verks þyrfti að nota jarðbor ríkis-
ins og Reykjavíkurborgar. Ef jarð
fræðingar telja líkindi til, að slik
tilraun geti borið árangur, væri
þessi lausn öruggari en leiðsla úr
landi og ef til vill hagkvæmari, og
ber að meta það.
III. Vinnsla vatns úr sjó. Á allra
seinustu árum hefur átt sér stað
ör tækniþróun í vinnslu vatns úr
sjó, og hafa uppfinningar á nýj-1
um framleiðsluaðferðum gert hana j
hana kostnaðarminni en áður. Erj
þessi leið farin í mörgum borgum
erlendis, sem eiga við sama vanda
að glíma. Magnús Magnússon póst-
og símstöðvarstjóri í Vestmanna-
eyjum hefur í blaðagrein vakið
athygli á þessu. Er nauðsynlegt,
að kannað verði til þrautar, hvort
unnt væri að hagnýta slíkar tækni
nýjungar, og þá jafnvel stofna til
saltvinnslu, með því að ódýr raf-
orka sem aflgjafi er fyrir hendi.
Eðlilegt virðist að telja, að rík-
isstjórnin feli sérmenntuðu starfs
liði í stofnunum sinum að kanna
þær leiðir, gem hér hafa verið
nefndar, og gera á þeim vísinda-
legan samanburð, enda á ríkissjóð
ur verulega hagsmuni bundna við
farsæla lausn, þegar til fram-
kvæmda kemur, sbr. lög nr. 93 5,
jú’ií 1947, um aðstoð til vatns-
veitna. Að sjálfsögðu ber að hafa
um alla framkvæmd náið samstarf
við bæjarstjórn og hagnýta þær
upplýsingar, sem fyrir hendi eru
um málið. En aðkallandi er, að
niðurstöður fáist hið allra fyrsta,
og er því tillagan fram borin.
Lögreglan og
gítarmaðurinn
ÞAÐ eru tvær hliðar á
hverju máli — og Iögreglan
hefur sitthvað að athuga
yið frásögn mannsins, sem
við sögðum frá í gær, aö
hefði verið handtekinn að-
faranótt laugardags grunað-
ur um að hafa tekið gítar,
sem hann hafði meðferðis,
ófrjálsri hendi.
Lögreglan upplýsir, að
fyrrgreindur maður hafi
neitað að segja til nafns,
þegar hann var stöðvaður.
Þegar hann svo sagði til
nafns, eftir að hafa verið
færður á lögreglustöðina,
var það ófinnanlegt í mann-
talinu, sem til var á stöð-
inni. Vakti livorttveggja at
vikið að vonum grun.
Þá hefur lögreglan varpað
fram þeirri spurningu við
Alþýðublaðið, hvort borgur
um bæjarins mundi ekki finn
sat það fremur óviturleg
vinnubrögð, ef menn þyrftu
ekki annað en neita að
segja lögreglunni til nafns
til þess að losna við frek-
ari afskipti hennar.
MMMM«MMMMMMMMWMM'
83,4 milljónir
fil jöfnunar-
sjóðs
i ar
ÁLIT heilbrigðis- og félagsmála-
nefndar neðri deildar alþingis um
frumvarp um tekjustofna sveitar-
félaga var tekið fyrir í gær, er
frumvarpið var til 2. umræðu. —
Birgir Finnsson framsögumaður
meirihluta nefndarinnar gerði
grein fyrir áliti meirihlutans, en
hann mælir með því að frumvarp-
ið verði samþykkt. Meirihlutann
skipa auk Birgis þeir Sigurður
Bjarnason og Jón Kjartansson.
Hér fara á eftir kaflar úr áliti
meirihluta nefndarinnar:
Fyrirsvarsmenn sveitarfélaga
hafa lengi talið, að sveitarfélögin
þyrftu að fá nýja tekjustofna, m.
a. vegna þess, að lögboðin útgjöld
þeirra hafa stöðugt farið vaxandi.
Þessum óskum var ekki sinnt,
fyrr en núverandi stjórnarflokk-
ar tóku þá ákvörðun að láta sveit-
UÐSAUKl
TIL GUINEU
HAAG og DJAKARTA 27. marz: I í Vestur-Nýju-Guineu hefur ver
Mörg hollenzk herskip hafa nú ver ' ið tilkynnt um margar tilraunir
ið send til Vestur-Nýju-Guineu, | Indónesa að setja menn á land.
og þangað hefur borizt liðsauki' .
hollenzkra hermanna. Slitnað hef * FRA Washington berast þær
ur upp úr leyniviðræðum fulltrúa ^re^nlr’ a® Þriðji aðilinn í samn
Hollendinga og Indónesa í ná ingaviðræðum Hollendingá og Indó
grenni W„,h, M*n, « I ,ób,k,ve.I,„n ríkisins. Af Þe.,»-
seta að hefja viðræðurnar að nýju iei®ir Þ»ð, að mestur ávinning--
í Washington, það var U Thant, að
arfélögin fá 20% af söluskatti, sbr.
lög nr. 19/1960, um Jöfnunarsjóð
sveitarfélaga.
Síðan hefur
verið úthlutað
úr sjóðnum kr.
54750317.00 ár
ið 1960, kr. 69,-
954357.00 árið
1961 og á þessu-
ári er áætlar
að til jöfnunar-
sjóðs fari kr.
83400000.00. Er
þetta drjúg við
bót við tekjur
sveitarfélaga a£-
útsvörum, senv
voru í' heild lir.
420672585.00 árið 1960 og kr.
474354223.00 árið 1961. Stjórnar-
flokkarnir vilja samt gera betur
við sveitarfélögin í þessu efni, og
að því miðar frumvarpið á þskj.
389, þótt þar sé ekki um að ræða
eins stórt spop og stigið var 1960.
x Að þessu sinni er aðallega um
að ræða að lögfesta landsútsvar,
en það er tekjustofn, sem fyrir-
svarsmenn sveitarfélaganna hafa-
margsinnis óskað eftir að lögboð-
inn yrði. Gerir frumvarpið rá3
fyrir, að þessi tekjustofn gefi rúm-
lega 29 millj. kr. tekjur, sem-
renna eiga í jöfnunarsjóð og skipb
ist þaðan til sveitarfélaganna 4
sama hátt og söluskatturinn. Fyr-
irtæki þau, sem ætlað er að greiða
landsútsvar samkv. frv., hafa nð
vísu flest greitt nokkur gjöld áður
til þeirra sveitarfélaga, þar sem
þau hafa starfrækslu. t. d. Áfengis
talsmaður Indónesa í Djakarta, að
HoIIendingar yrðu að fallast á þa
grundvallaratriði, að Indónesar
tækju við stjórn mála í Vestur- fcffrainkvæmdastjóri, sem skýrði
ESnn skipbrots-
manna veikur
Akureyri í gæi
NORSKA björgunarskipið „Salva
tor“ kom hingað á hádegi í dag
með skipbrotsmennina af norska
selfangaranum „Söndmöringen",
sem fórst í ísnum norður í íshafi
s.I. laugardag. Einn skipbrotsmann
anna var veikur, og var hann flutt
ur á sjúkrahús.
„Söndmöringen hafði verið á
siglingu í ísnum, er það festist
skyndilega, og skipti það engum
togum að ísinn braut það í sundur.
Skipbrotsmennirnir komust út á
ísinn, og héldu þar til unz annar
norskur selfangari, „Polaris" bjarg
aði þeim.
Á sunnudagskvöldið kom „Salva
tor“ á staðinn, og voru skipbrots
mennirnir fluttir frá „Polaris" með
þyrlu, sem er um borð í björgunar
skipinu.
Þegar „Salvator" kom hingað
var einn skipbrotsmanna með
lungnabólgu, og var hann fluttur
á sjúkrahús. Hinir bíða eftir flug
ferð til Reykjavíkur, én flugvélin
sem átti að lenda hér í dag, varð
að fara til Egilsstaða vegna mikill
ar sjókomu hér. — Gunnar.
Nýju-Gufneu áður en til mála
kæmi að hef ja viðræðurnar að nýju
Jan deQay, forsætisráðherra
Hoílending.a sagði á þingi í dag,
að nauðsynlegt liefði reynzt að
senda liðsauka til Nýju-Guineu
vegna árása Indónesa að undán
förnu. U Thant aðalframkvæmda-
stjóra hefði verið skýrt frá þessu,
og einnig hefði honum verið skýrt
svo frá, að leyniviðræðurnar hefðu
farið út um þúfur.
Fórsætisráðherrann greindi frá
10 einstökum atriðum, sem sönn
uðu árásartilhneigingar Indónesa,
og sennilega tekur. þingið þetta
mál til meðferðar hinn 4. apríl.
í flotadeildinni, sem á að efla
varnarmátt hollenzka herliðsins í
Vestur-Nýju-Guineu, eru beitiskip
in Limxugg og Groningen, sem
bæði hafa 250 manna áhöfn, og
tvö önnur skip, sem eru nú í heiúi
sókn á Kyrrahafsströnd Mexíkó,
halda sennilega á vettvang. S>
eru úr fimmtu ílotadeildinni. Flagg
skip flotadeíidarinnar, flugvéla
skipið Karel Doorman, sem er 20.
000 tonn, er nú á ferð á Atlants
hafi, og er of stórt til þess að fara
um Panámaskurðinn. Skipið verð
ur því ekki með í förinni til Vestur
Nýju-Guineu.
frá þessu á blaðamannafundi í dag.
★MUNCHEN: Nóbelsverðlauna
hafinn Albert Schweitzer hefur
skorað á kjarnorkuveldin að láta
af tilraunum með kjarnorkuvopn
og koma sér saman um eyðilegg
ingu kjarnorkuvopna. Áskorun
Schweitzers var kunngerð í Mune
hen á þriðjndag. Undir hana rita
m.a. Bertrand Russel.
FUJ-félagar
Skemmti- ög tómstundakvöld
æskufólks verður haldið I BURST,
Stórholti 1, í kvöld og hefst kl. 9
e. h. Margt verður gert til skemmt
unar, Bingó með vönduðum vinn-
ingum, Ieikið, ýmsir leikir um
hönd hafðir, að lokum dansað.
Aðgangur fer ókeypis. Kvöld þessi
eru jafnan vel sótt og er því æsku
fólk hvatt til að fjölmenna tíman-
lega. AHt æskufólk er velkomið.
F U J í Rvík.
ur verður að landsútsvörununv ■
fyrfr þau sveitarfélög, þar serrv
cngin slík starfræksla hefur áður
verjð, en nokkur sveitarfé]ö)í>
kunna að tapa á breytingunni, a.
m. k. í fyrstu. Þar sem svo stendur
á.þarf að vera möguleiki fyiir
jöfnunarsjóð til að hlaupa undir
bagga, og að því miðar 6, brtt. -4- •-
þskj. 462, sem kveður svo á, jáS->
ráðherra skuli heimilt að ve rja
hokkru fé úr jöfnunarsjóði í þe u
skyni.
Ýmsir hafa borið fram tillö: ; ir
þess efnis að gera fleiri aðil :m
skylt að greiða landsútsvör, og
verður það mál til áframhalda:: Ji-
athugunar.
Það tvennt. sem nú hefur ve
nefnt, söluskattshlutinn og lan Is-
útsvörin. eru mikilsverðir sig ar
fyrir sveitarfélögin, og munu þ ss
ir tekjustofnar efla fjárhagsl gt
sjálfstæði þeirra og getu til frc n-
kvæmda.
Jafnframt því að auka tek u-
stofna sveitarfélaganna h fa
stjórnarflokkarnir beitt sér fy rir
lagfæringum og samræmingu 4-
reglum um útsvarsálagningu. 1 a» -
það starf hafið með setningu 1: ga-
nr. 43/1960, um bráðabirgðabre t-
ingu á útsvarslögunum, og Srvt-
þau ákvæði frumvarpsins, sem n9~
þessu lúfa, sett í beinu framhaJdl
Framhald á 11. síð*.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 28. marz 1962