Alþýðublaðið - 24.10.1962, Blaðsíða 3

Framh. af 1. síðu | Hann kvað Rússa hafa sýnt tví 1
sagði , rapffu, sem stóð ' um eina skinnungshátt í þessu máli. Grom-
klukkustund, aff ráðstafani,- þær, yko utanríkisráðherra hcfffi ný
er Kennedy forseti hefði giipið til lega skýrt Kennedy svo frá, að
Rússar hefðu engar eldflaugar á
Kúbu og þeir hyggðust ekki koma
þar fyrir eldflaugum. Áður hafði
brezka stjórnin lýst yfir síu"-.ningi
viff stefnu BandariKjanna.
Þar sem Bandaríkjamenn skýrðu
aðeins Bretum og öðrum banda- ^
mönnum sínum frá • aðgerðunum í [
Kúbu-málinu, en höfðu ekki sam-
ráð við þá, er litið svo á í Bret-
id::ði, að bér sé um einhliða að-
gerffir að ræffa. Ef til hernaðará-
taka komi þurfi Bretland og önnur
NATO-ríki ekki að flækjast í mál-
ið.
Castro
væru nauðsynlcgar vegna þess, að
Kúba hefði veitt Sovétríkjnnum
stökkpall á eynni til yfirráða í
Vesturheimi og heimsyfirráða.
Stevenson skoraði á fulitrúana í
Öryggisráðinu aff styffja tillögu
Bandarikjanna um, að skipa Kúbu
að flytja burtu öll árásarvopn.
Hann kvaff Fidel Castro forsætis
ráðherra Kúbu, styöja innrásir
og hvetja til innrásar kommúnisa
í Vesturheimi. Hann kvr.ð eliiflaug
ar þær, sprengjuflugvélar og kaf
báta, er Rússar hefðu á Kúbu, al-
varlega ógnim við ríki Vesturheims
og friðinn í heiminum.
Stevenson hvatti Ör.vggisráðiff
til að hefjast handa nú þegar um
að stöffva „friffsamlegar ?rasir“
Rússa á Kúbu og öðrum hlutum
heims.
Kl. 14.00 að ísl. tíma á r.-iðviku
daga munu ráðstafanir þær, er
Kennedy skýrffi frá að konia til
framkvæmda.
Fyrr um dagihn hafði Sovét-
stjórnin sakaff Bandarikin, um að
færa heiminn skrefi nær kjaruorku
styrjöld. Stjórnin sagði, að ef
Bandaríkin færu í stríff mundii So-
vétríkin svara öfluglega í sömu
mynt. — Hermönnum, sem eru í
aldursflokkum, er losna eiga frá
herþjónustu um þessar mundir,
hefur verið skipaff að gegna her-
skyldu áfram. Tilkynnt hefur verið
að allur herafli Sovétríkjanna og
Varsjárbandalagsins verði efldur.
í atkvæffagreiffslunni á fnndi
Ameríkubandalagsins var stefna
Bandaríkjanna samþykt með 19
atkvæffum gegn cinu og eitt ríki
sat hjá.
Home lávarffur, utamíkisráff-
herra Breta lýsti því yfir á þriðju-
dag, að með því að koma fyrir eld
flaugum í leppríki sínu á Kúbu
ógnuffu Sovétríkin öryggi Banda-
ríkjanna, Kanada og ríkja á Kar-
íbahafi, þ.á.m. tveggja sa?nveldis-
ríkja.
SIÐUSTU FRÉTTIR kl. 2
í nótt:
25 rússnesk skip voru í nótt
á leiff til Kúbu, þrátt fyrir
aðvaranir Macnamarra, land-
varnaráffherra Bandaríkj-
anna. Rússar hafa beitt neit-
unarvaldi í Ör»;gisrSðinu
gegn ályktunartillögu Iianda-
ríkjamanna, og er líklcgt a|
máliff fari fyrir Allsherjar-
þingið.
Washington
Washington, 23. okt.
NTB-Reuter.
Bandarisk skip eru nú reiðu-
búin að stöðva nokkur sovézk sltip
sem eru á leið til Kúbu með birgð
ir. Formælanda bandaríska Iand-
og ekki vilja þeir heldur segja
um af öryggisástæðum, hve mörg
sovézk skip eru á leið tU Kúbu,
en á það er lögð áherzla, að hér
sé um talsvert mörg skip að ræða.
Á blaðamannafundi í landvarna
ráðuneytinu komu möguleikarnir
á sovézkum mótaðgerðum í Berí-
ín gegn affgerffum Bandaríkja-
manr.a í Kúbumálinu til timræðu.
Formælendur svöruðu allir því til
að allar greinar heraflans Iiefffu
fyrir löngu gert áætlanir varðandi
hugsanlega atburði.
Bandaríski flugherinn er reiðu-
búinn að koma á umfangsmikilli
loflbrú til Berlínar, ef nauðsyn-
lee: revnist. Undan austnr og vest-
'irströndum Baudaríkjanna liggur
fjöldi herskipa af öllum gerðum.
Ef ástandið verður alvarlegt, —
verða varaliðar kvaddir til virkrar
herþjónustu, var sagt.
Sagt var, að ekki hefðu borizt
reinar upplýsingar um sovézkar
'nótaffgerffir. Tilkynnt hefur veriff
að bandarísk skip og flugvélar
hafa flutt á burt bandaríska ríkis-
borgara og starfsliff hermanna og
borgara frá flotastöð Bandaríkja-
manna í Guantanamo á Kú’ou. En
fjölskyldur bandarískra hermanna
annars staðar í heiminum verða
ekki fluttar burtu frá herstöffv-
um. Ilerafli Bandaríkjamanna um
heim allan er við öllu búimi.
vera viffbúnum hernaðerástandi. I
Yfirhershöfðingi Varsjár-banda j
lagsins, Andreij Gretsjki marskálk
ur, hefur kvatt helztu liösforingja
bandalagsins saman til fundar til
þess aff ræða aðgerffir þær, er
gripiff verffur til til þess aff auka
vígbúnaðinn.
í yfirlýsingunni var vísað til
þeirrar yfirlýsingar Rússa og Kúbu
búa um, að vopn þau og annar her
búnaður, sem Sovétríkin hefðu.
sent til Kúbu. yrðu aðeins notuð.
í varnarskyni.
Sovétríkin hafa yfir kjarnerku-
eldflaugum að ráða, sem eru svo
öflugar, aff þær aftra árásaröflum
heimsveldisstefnunnar frá því að
steypa heiminum út í nýja heíms
styrjöld, er affeins getur leitt til
útrýmingar mannkyninu, sagði í
yfirlýsingunni. I
í yfirlýsingunni segir, að aff-
gerðir Bandaríkjamanna muni
einungis stuðla að því, að grafiT
verði undan grundvelli tltveru SÞ.
Bandaríkin hafa tekið sér á lie.'ðar
alvarlega ábyrgð á örlögum friðar
ins. Bandarikin áskilja sér rétt til
þess, að önnur ríki gcfi skýrslu
um hvernig þau hagi skipulagn-
ingu Iandvarna sinna og hvað skip
þeirra flytji.
Sendiherra Bandaríkjanna í
Moskva, Roy Koliler, var kvaddur
í sovézka utanríkisráðuneytið í
dag, en þar var yfirlýsing Sovét-
stjórnarinnar lesin upp fyrir hon-
um. Fyrsti varautanríkisráðlierra,
Vassilij Kuznetsov, tók á móti
honum. Sendiherra Kúbn, Sanch-
ez, var einnig í sovézka utanríkis-
ráðuneytinu í dag, að því er kúb-
anskar heimildir lierma.
Moskva
Kennedy
varnaráðuneytisins var ekki kunn
ugt um það í kvöld, að flotar
Bandaríkjanna og Sovétríkjanna
eða skip annarra ríkja á leið tll
Kúbu hefðu eygt hvor önnur.
Talið er, að fyrsta sovézka
skipið, sem verði stöffvað, sé sér-
staklega byggt fyrir flutning á
eldflaugum. Sagt er, að skip þetta
sé á leið til Kúbu og að banda-
ríski flotinn svipist sérstaklega
eftir því.
Könnunarflugvélar hafa tekið
myndir af skipinu og þær Ieiða í
ljós, að skipið er sérstaklega
byggt til þess að flytja eldflaug-
ar. í kvöld var tilkynnt, að flota-
deildir Bandaríkjamanna hefðu
þegar eygt sovézk skip, sem er á
leiSV til Kúbu. Þetta var haft eftir
opinberum heimildum.
Að sögn formælanda landvarna-
ráðuneytisins mun bandaríski
flotinn byrja að stöðva öll skip,
sem sigla til Kúbu jafnskjótt og
j formleg yfirlýsing Kennedys for-
! seta um siglingabann hefur verið
send út. og búizt var við því, að
| það vrði í kvöld.
I Haft var eftir öðrum heimild-
um, að skipanir forsetans hefðu
j þeffar borizt Robert L. Denison
aðmírál, æðsta flotaforing.ia Banda
rík.iamanna á Atlantshafi. Skip-
unin er á þá leið, að flotinn eigi
að koma í veg fyrir það, að skip
affermi vopn. sem nota má i árás-
arU'r-anp-i. f höfnum á Kúbu.
Formælendur landvarnaráðji-
nevt's'ns neita að segja nokkuð
um bað. hve mörg skip og flug-
vélar framfylgja siglingabanninu.
Moskva, 23. okt.
NTB-Reuter.
Sovétstjórnin afturkallaði á
þriffjudag öll leyfi hermanna
jafnframt því, sem hún skoraði á
stjórnir heims, aff mótmæla sigl-j
ingabanni Bandaríkjanna á Kúbu.
Skorað var á Öryggisráðið að takaj
siglingabannið þegar til meðferff-|
ar.
I yfirlýsingu Sovétstjómarinnar
sagði, að fullyrðingar Bandaríkja-
manna um, að Kúba væri ógnun
við Bandaríkin, væri hræsni. —
Krústjov
Vopn þau, er send hefðu verið til
Kúbu, væru affeins til varnar.
Ekkert ríki, sem metur sjálf-
stæði sitt getur fallizt á krófu
Kennedys um, að herbúnaður, sem
Kúba þarf til eigin Iandvarna, —
skuli fjarlægður af kúbönsku yf-
irráðasvæði, sagði í yfirlýsingunni.
í yfirlýsingunni er þeim um-
mælum Kennedys vísað á bug, að
Kúba hafi yfir meðallangdfægum
eldflaugum að ráða.
Landvarnaráðherra Sovétríkj-
anna, Radion Malinovsky. var við-
staddur fund, þar sem ákveðiff var
að skipa herafla Sovétrikjanna aff
Washington, 23. okt.
NTB-Reuter.
Viðbrögðin við þeirri ákvörð-
un Kennedy Bandarikjaforseta, að
setja siglingabann á Kúbu, eru
mjög á tvo vegu, ýmist hefur á-
kvörffuninni verið fálega tekiff
effa eindregiff fagnað.
Bandamenn Bandaríkjanna í
Evrópu og Asíu létu strax í Ijós
stuðning við ákvörffuniná. Hins
vegar voru viffbrögðin í Suður- og
Miff-Ameríku mjög misjöfn. Kom-
múnistaríkin stóðu sameinuff í því
að vera mótfallin aðgerðum
Bandarikjamanna.
Utanríkisráðherra Sovétríkj-
anna, Andrei Gromyko, kom í dag
til Austur:Berlínar eftir viðræður
sínar við Kennedy forseta í Wash-
ington. í Berlín ræddi hann við
kommúnistaforingjann Ulbricht. A
það er lögð áherzla, að komið geti
til aðgerða af hálfu Rússa í Ber-
lín.
Ræða Kennedys og hinar nýju
aðgerðir leiddu til mikilla anna í
stjórnarráðum i flestum höfuðborg
um heimsins, og ríkisstjórnir komu
sem skjótast saman til fundar að
ræða ástandið. Einnig leíddi á-
standið til óróleika í kauphöllum
víða um heim og verðfall mun liafa
orðið í kauphöllinni í London.
Forsætisráðherra Kanada, Dief-
enbaker, kvað stjórn sína ekki
draga þær fullyrðingar Bandaríkja
manna um, að Sovétrikin hefðu
sent árásareldflaugar til Kúbu.
Áður hafði hann lagt til, að nefnd
| átta hlutlausra ríkja, sem fulltrúa
eiga á afvopnunarráðstefnunr.i í
Genf, yrði send til Kúbu til þess
að kynna sér ástandið.
í yfirlýsingu, sem gefin var út
í aðalstöðvum NATO í París í
dag, var sagt, að Kennedystjórn-
in hefði gripið til nauðsynlegra
ráðstafana í sambandi við Kúbu-
deiluna.
Utanríkisráðuneytið í London
i lagði á það áherzlu, að Bretar
i væru mjög uggandi, vegna eld-
flaugastöðva Rússa á Kúbu. En
fréttamenn veittu því eftirtekt, að
í hinni stuttu yfirlýsingu ráðun.eyt-
isins var ekki minnst á siglinga-
banns-aðgerðirnar. Bandarikja-
menn hafa lagt mjög hart að Bret-
um um að hafa aukið eftirlit með
flutningi vöru frá kommúnista-
ríkjunum til Kúbu með brezkum
skipum.
Leiðtogar brezku stjórnarand-
stöðunnar áttu í dag fund með for-
sætisráðherranum, sem hvattur
hefur verið til að halda til Wash-
ington til að ræða við Kennedy
um ástandið.
Hér fara á eftir fregnir frá Reu-
ter um viðbrögð í hinum ýmsu
höfuðborgum:
★ Bonn: Adenauer kanzlari mun
ræða ástandið við nánustu sam-
starfsmenn sína. Flokkur hans,
Kristilegi demókrataflokkurinn,
sendi út yfirlýsingu, þar sem lýst
er yfir stuðningi þýzku þjóðarinn-
ar við aðgerðir Bandaríkjanna og
flest vestur-þýzk blöð taka í sama
streng. Talsmaður Frjálsra demó-
krata, sem eru í stjórnarsamvinnu
með Adenauer, sagði: „Við stönd-
um á barmi styrjaldar."
★ París: Gaullistablaðið ,,la
Nation" harmar, að Kennedy skuli
ekki hafa haft samráð við banda-
menn sína í Evrópu áður en gripið
var til aðgerðanna. Opinberir
franskir aðilar vildu ekki láta í
ljós skoðun sína í kvöld á aðgerð-
unum.
★ Róm: ítalski kommúnistaleið-
toginn Togliatti hvatti stjórr.ina til
að taka afstöðu gegn „ólógiegum
aðgerðum“ Bandaríkjamanna. —
Hópur _ kristilegra demókrata
hvatti stjórnina til þess að gera
allt sem í hennar valdi stæði til
þess að koma í veg fyrir að heims
styrjöld skylli á.
★ Kaupmannahöfn: Forsætisráð-
herra Dana, Jens Otto Krag, sapði
að hann gæti ekki séð neina á-
stæðu til hernaðarlegra öryggis-
ráðstafana af danskri hálfu ,að
svo stöddu. Vinstri-sinnuð döiisk
ungmenni tilkynntu, að gau
Framhald á 14. síðu.
I
ALÞÝÐUBLAÐIO - 24. október 1962 ‘3