Alþýðublaðið - 30.01.1963, Blaðsíða 13

/
FISKVEIÐAR ARIÐ 2000
Framhald úr opnu
sjávartogarar, sem leita uppi og
elta íiskitorfur, geta stundað veið-
ar hvernig sem viðrar, og togað
án þess ad hlé verði á milli. Notk-
un á föstum fiskgildrum við
. strendurnar, og jafnvel úti á opnu
hafi, færist í vöxt. Flestar þessar
gildrur eru þannig útbúnar, að
' þær geta valið fiskinn úr eftir
stærð og gerð. Gerbreytingar hafa
þá átt sér stað í meðferð og
geymslu sjávarafurða. Fiskvinnslu
stöðvar verða reistar úti í sjó,
annað hvort sem floteyjar eða til-
. búnar -eyjar á staurum. Á eyjun-
um verður fullkomin aðstaða til
að taka skip í þurrkví, afferma
þau og framkvæma bráðabirgða
viðgerðir á þeim. Þarna geta sjó-
menn hvílzt og látið sér líða vel,
og þar verður hægt að vinna úr og
geyma afla veiðiskipanna. Það er
hugsanlegt, að vinnslustöðvar á
-hafi úti verði. hluti af föstu gildr-
unum og taki við fiski beint úr
smærri bátunum. — Loftbólu-
tjald beinir göngufiski að á-
kveðnum stað þar sem hann
er svæfður með rafmagni og
síðan fluttur á færibandi upp á
þilfarið. Yinnslustöðin getur þann
ig jöfnum höndum tekið við fiski
úr gildrunni og unnið aflann. —
Þessi aðferð hefur ýmsa kosti,
meðal annars fæst mun betri mark
aðsvara úr fiskinum, og er það
auðvitað stórt atriði.
Við affermingu er smáskömmt-
.um af geislavirkum éfnum bland-
að í fiskinn til að hindra gerla-
'vöxt, sem getur reynzt skaðlegur
meðan verið er að vinna aflann.
Stærð skammtanna og gerð fer
eftir eðli hráefnisins, hvaðan það
kemur og til hvers á að nota það,
Kftir vinnsluna er svo varan látin
í loftþéttar umbúðir og geril-
sneydd með gammageislum. Með
þessu mót.i fær hún ótakmarkað
geymsluþol, jafnvel við stofuhita,
og heldur bragði, gerð og útliti.
Gera má ráð fyrir, að árið 2000
verði ekki aðeins fiskur og skeldýr
veidd til manneldis, heldur einnig
þörungar og jafnvel svif. Þörung-
arnir verða ræktaðir við strend-
urnar í stórum stíl. í sjóntnn er
um tífalt meira af svifi en mat-
fiskum og um hundrað sinnum
meira en af ránfiskum. Aukin þörf
eggjahvítuefna úr dvrarikinu, að
viðbættri örri tækniþróun, mun
valda því, að árið 2000 verður orð-
in mikil breyting í fæðuvali okkar,
og sú fæða verður þá í þeirri mynd
sem aðgengilegust er. Margar
fæðutegundir verða þá í pillu- S.-Ameríku, N.-Ameríku og Suð-
formi eða stöngum, svipað og fisk-. austur-Asíu.
stengur nú. Áherzla verður lögð á En þag eru ckki bara viðskipta-
nærandi innihald og notagildi þess piálin, sem hafa minnkað heim-
fyrir líkamann. ínn ■ jheldur hafa líka mikilvæg
Hugsanlegt er, að fiskur verði fiskimið dregið lönd og þjóðir
þá mikilvægari en nú til nota við nær hvert öðru. í sívaxandi mæli
sérstakt mataræði vegna sjúk- ieru veiðiflotar helztu fiskveiði-
dóma í meltingarfærum. Hið auð- þjóðanna að sækja í sömu fiski-
melta vel uppbyggða eggjahvítúr á sameiginlegum miðum.
efni fisksins er einkar lientugt viS-pVjv kemur til kasta alþjóðasam-
tilbúning á fæðumauki, sem til svo sem faq og UNESCO,
dæmis yrði notað handa geimför-
um. _»
að setja reglugerðir um veiðar á
úrthafinu og um vernd fiskistofn-
Nýjustu rannsóknir hafa leitt -i nnna Nýting auðæva hafsins á
ljós mikilvægi fisks við að dragp -svæðunum næst Norður- og Suð-
úr cholesterol-myndun í blóðimu
í náinni framtið mun mönnum
skiljast til fulls sambandið milli
ómettaðra fituefna og hjartasjúk*
dóma. Margt bendir til, að fisk’
olíur séu sérlega hentugar til að
minnka cholesterol-magnið, og því- eins og Rússar, Japanar og
er það okkar álit, að fiskurinn; -Bandaríkjamenn fá að auka veið-
muni verða árangursrikt tæki {■ ar sínar að vild á fjarlægum mið-
16250 ViNNINGAR!
Fjórði hver miði vinnur að meðaitaíi!
Hæstu vinningar 1/2 milljón krónur.
Lægstu 1000 krónur.
Dregið 5. hvers mánaðar.
baráttunni við æðakölkun og af-
leiðingar hennar.
Mikið er nú rætt og ritað -um
efnahagsbandalög og breytingar á
viðskiptaháttum þjóða í milli, - í
framtiðinni getum við búizt -við
milli fárra en stórra viðskipta
heilda. Um næstu aldamót geta
þær ekki aðeins verið komnar á
í Evrópu, heldur einnig í Afríku.
tirheimsskautinu, auk hluta af
Yestur-Kyrrahafi og heitari
svasða Atlantshafsins, mun verða
sett undir einhverskonar alþjóð-
lega stjórn á næstu fjórum ára-
túgum. Ef miklar fiskveiðiþjóðir
FORSETI BRASILIU
Framh. af 4. síðu
um við Goulart, að aðrir menn
yrðu látnir taka við af þeim. Goul-
art mun hafa svarað því til, að það
yrðu vinstrisinnar, sem hagnast
mundu af þessari afstögu Banda-
ríkjamanna. '
í baráttu sinni fyrir auknum völd
um var Goulart mikil stoð í þeirri
staðreynd, að enginn flokkur hef-
ur hreinan meirihluta á þjóðþing-
inu, en þetta kom í veg fyrir það,
að þingið tæki sér þau völd, sem
Eftir andlát Vargasar 1954 yarð
Gouiart leiðtogi Verkámannaflokks
ins, og érig eftir geklc flokkimnn
í bandalag með Jafnaðarmanna-
flokknum (Partido Social Brasil-
eiro); hann varð varaforsetaefni og
foringi jafnaðarmanna, Kubits-
chek, forsetaefni. Báðir frambjóð-
endurnir sigruðu í kosningunum.
Stjórnmálafréttaritarar í Brazi-
líu veittu því eftirtekt, að þegar
Goulart varð varaforseti 1955, varð
breyting á einkennum hans sem
því höfðu verið veitt. Þá var hon. | stjórnmálamanns. Áður hafði hann
um einnig mikil stoð í þeim mikhi: verlð ovæglnn og harðskeytiur og
völdum, sem hann hefur í verka- f.ldrei ,hlkfð ,vlð t>i6Sa aðstoð
kommúmsta i barattum smum eða
um, án þess að til komi eftirlit
-á breiðum grundvelli, er ekkert
Tíklegra en vaxandi sókn á mið-
in leiði fyrst til gífurlegrar aukn-
ingar í fiskframleiðslu og síðan
hruns, þegar ofveiði færi að
gæta. Hins vegar mun fiskfram-
lýðshreyfingunni. Hann sýndi fram
á það, að hann var þess albúinn
að nota þau miskunnarlaust til þess
að lama pólitískar aðgerðir, er
brytu í bága við hugmyndir hans
sjálfs.
Samband Goularts við verkalýðs
hreyfinguna er frá þeim tíma, er
Verkamannaflokkur Brazilíu (Par-
tido Trabalhista Brasileiro) var
kært sig um að leyna aðdáun sinni
á Juan Perón, einræðisherra í Arg-
entínu.
Eftir að Goulart varð forsctaefni
var staða hans dularfyllri. Tengsl
hans við vinstrisinna urðu ekki
eins náin, og enda þótt hann þægi
stuðning kjósenda kommúnista,
talaði hann nokkrum sinnum opin-
því, að verzlunin í heiminum verðh-leiðsla á svæðum, sem einhvers
konar eftirlit er fyrir hendi, auk-
ast almennt á vissu tímabili, þó
að þar megi alltaf búast við ein-
hverjum sveiflum.
Auga, sem sífellt
horfir úf í geim
Stofnaður eftir heimsstyrjöldina berlega gegn kommúnistum.
síðari. Stofnandi hans var dr. Ge- Jafnframt þessu hélt hann áfram
tulio Vargas, en Goulart var þá ná
inn samstarfsmaður hans.
Höfuðmarkmið flokksins var að
vernda verkamenn, en saman við
þetta stefnuskráratriði var bland-
að ýmsum pólitískum stefnuskrár-
atriðum vinstrisinna og lýðskrumi
því, sem einkennandi var fyrir • í kosningunum 1960 var Goulart
VaJga‘?; .. * , , _ ! kosinn varaforseti Janosar Qua-
SuakvorðunGouIarts aðganga dros> enda þ6tt hann yæri and.
r.-T TTr.fTar dæmi nm vígur honum í stjórnmálum. Árið
politiska eðlishvot hans, sem kom eftir var Goulart miðpunktur
femmai 1J°S- T a 7 stjórnmálakreppu, þegar Quadros
arlð 1 Rlo,Grande do Sul og ! sagði af sér.
hof afskipti af stjórnmálum er |
hann var 28 ára að aldri. j Vegna fyrri tengsla við komm-
Hann gekk í lið með dr. Vargas únista og óljósrar afstöðu hans í
baráttu sinni fyrir verkalýðinn
Hann lét svo um mælt fyrir nokkr-
um árum, að eina leiðin til' þess
að berjast með góðum árangri gegn
kommúnisma í Brazilíu, væri að
veita þjóðinni meira en kommún-
istar lofuðu.
1
Framh. úr opnu. “
greinilega fram, verður kíkirinn
ekki aðeins að vera mjög nákvæm
ur, heldur einnig mjög stór. En
stærðinni eru þó takmörk settj
og ástralski kíkirinn nálgast þessf
mörk, sem miðast við nútíma-
byggingartækni og tækni á öðr-
um sviðum.
Bygging þessa stjömukíkis er
mikið verkfræðilegt afrek. SkáÞ
in stýranleg, sem myndar „aug-
að“, verður að geta athugað hvað
sem er, hvort það er sólin, reiki-
stjörnumar, tunglið eða geim-
fari. Til þess að þetta sé unnt,
verður skálin að hreyfast ná-
kvæmlega í samræmi við snúning
jarðar um möndul sinn og í sam~
ræmi við hringferð jarðar um
sólu.
Skálin verður að vera það
sterk, að hún standi af sér mestu
illviðri, og einnig er það mikils-
vert að lögun hennar breytist
alls ekki neitt. Það dugar ekki að
regnvatn setjist í hana og einnig
verður að vemda hana gegn tær-
ingu af völdum vatns og vinda.
Útvarpsmerkin, sem skálin nem
ur, endurvarpast öll að einum
bletti, að litlu móttökuloftneti í'
miðju skálarinnar. Þar eru þaú“
mögnuð, svo unnt sé að rannsaka -
þau. Sérstökum formagnara hef-
ur verið komið fyrir í klefa, sem
haldið er uppi af þrem stólpum
yfir sjálfri skálinni. Þessi for-
magnari auðveldar rannsókn
daufra merkja.
Hér óttu verkfræðingarnir vib
vandamál að etja. Hvemig var á
auðveldastan hátt hægt að kom-
ast upp í þennan klefa af jörðu?
Þeir leystu málið með því að nota
venjulega stiga og svo lyftu, eem
komið er fyrir inni í einum stöpl-
inum og getur flutt einn mann í
einu.
í næsta nágrenni við þennan
kiki er síðar meir ráðgert að rísi
margar fleiri rannsóknar- og at-
hugunarstöðvar, og verður þarna
miðdepill allra geimrannsókna á
suðurhveli jarðar.
Sú staðreynd, að Bretar og
Ástralíumenn hafa tekið foryst-
una á þessu sviði, er af mörgum
talin bein afleiðing þess, að Bret-
ar fundu upp radarinn í stríðinu
og gerðu umfangsmiklar ranij-
"sóknir á útvarpsbylgjum. Rússar
og Bandaríkjamenn hafa hins veg
ar einbeitt sér meira að kjam-
vísindum og að því að koma
geimförum á loft.
Þegar forstöðumaður þessara
rannsókna í Ástralíu var spurð-
ur, hvaða gátur þessi stjörnukík-
ir mundi helztar leysa, svaraði
hann: „Við vitum ekki hvort al-
heimurinn er takmarkaður, eða
hvort hann nær óendanlega langt
í allar áttir; hvort hann hefur
upphaf, og hvort hann mundi líða
undir lok fyrr eða síðar; eða
hvort tilveran er eilíf, hvort
vitsmunaverur byggja aðra
hnetti .... Fjöldinn allur ep til
af kenningum um þessi efni, en
mjög lítil vitneskja í formi stað-
reynda. Þetta eru þau vandamál,
sém við glímum við . . . . Við von
u'm að þessir stóru stjömukíkjar
muni leiða okkur að réttum svör-
m við þessum spurningum".
árið 1946, aðeins nokkrum mánuð-
um eftir að dr. Vargas hafði verið
I hrakinn frá völdum, en hann hafði
ríkt sem einvaldur um 15 ára skeið.
1 Flestir töldu þá, að dr. Vargas
ætti aðeins þægilega hvíld frá störf
um fyrir höndum.
Árið 1950 kom í Ijós, að Goulart
hafði veðjað á réttan hest, þegar
dr. Vargas var kjörinn forseti, en
nokkrum árum áður hafði hann
orðið öldungardeildarþingmaður.
Goulart, sem hafði verið önnum
kafinn við að skipuleggja Verka-
mannaflokkinn, var kosinn til full-
trúadeildarinnar og var kjörinn
verkalýðsmálaráðherra árið 1952.
Skömmu síðar komst hann í
fyrsta skipti í kynni við völd her-
aflans í stjórnmálum Brazilíu.
Vegna þvingana hersins var Goul-
art sviptur ráðherraembættinu,
þegar hann hafði reynt að skipu-
leggja útlfund verkamanna til
stuðnings ráðstöfunum Vargas,
sem þjóðþingið var andvígt.
stjórnmálum á síðari árum — en
Goulart hafði gert afstöðu sína svo
óljósa af ráðnum hug — neituðu
herforingjarnir að fallast á hann
sgm eftirmann Quadrosar og kröfð
ust þess, að hann yrði fyrst svipt-
ur völdum sínum.
Síðan Goulart tók við embætti
hafa herforingjar þessir verið leyst
ir frá stöiTum. En þetta merkir
ekki, að herinn sem heild álíti ekki
Goulart eitthvað á borð við Machia
velli. Herinn hefur nýlega gefið til
kynna, að hann sé ánægður með
framferði Goularts í þá 16 mánuði,
sem hann hefur farið með völdin.
og hann fallist nú á það, að nokk-
urs konar „óstöðugleiki" í stjóm-
málaviðhorfum kunni að vera nauð
synlegur eiginleiki í fari Brazllíu-
forseta, eins og nú standa sakir.
Engu að síður hyggst herinn vera
vel á verði og sennilegt er talið,
að Goulart sé fús til að viðurkenna
takmarkanir sigurs síns.
Finnskt masonit
Verð kr. 490.00 cubf.
Teak
stærðir 4x8 og 4x9 fet.
Skúlason & Jónsson
Síðumúla 23. — Sími 36500.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 30. janúar 1963 13