Breiðablik - 01.09.1909, Side 8

56
BREIÐABLIK
verið reknar um nær því hálfa öld í ýms-
um löndum, hafa fyrir löngu leitt í ljós,
að slík sálarfyrirbrigði yfirleitt eru jafn-
sannir atburðir nú á dögum eins og á
dögum postulanna. Þeir, sem þau þekkja,
vita því, að nýja testamentið fer með satt
mál.
En kirkjusagan segir oss, að er tímar
liðu fram, hafi hinar andlegu náðargáfur
þorrið í söfnuðunum, samtímis því sem
hinn upphaflegi kærleikur hafi kólnað.
En þegar menn héldu að tekið væri
fyrlr hinar andlegu uppsprettur, gerðu
menn sér far um að safna samati í eina
heild þeim ritum, er til voru með kristn-
um mönnum og rituð voru af postulunum
og öðrum þeim mönnum, er gæddir
höfðu verið hinum yfirnátturlegu náðar-
eða anda-gáfum. Því að þeir voru taldir
guðinnblásnir og það, erþeir höfðu sagt :
guðs orð. Með þeim hætti varð nýja
testamentið til. Alveg með sama hætti
og gamla testamentið. Gyðingar trúðu
því og um sína helgu rithöfunda, að þeir
hefðu verið gæddir spámannlegri anda-
gáfu. Én svo kom það tímabil í sögu
þeirra, að þeir töldu spámannsgáfuna
sloknaða með þjóð sinni. Og þá tóku þeir
að safna í eina heild öllum þeim ritum, er
skrifuð væru af slíkum mönnum. Engin
önnur rit máttu komast í helgiritasafnið,
því að engir aðrir en þeir, sem gæddir
hefðu verið spámannlegri anda-gáfu, voru
að þeirra dómi guðinnblásnir.
Af þessum rótum er öll biblían runnin.
Frá Gyðingum erfðu kristnir menn g. t.
og þeir söfnuðu saman nýja testamentis-
ritunum samkvæmt trú sinni á spámann-
legar andagáfur eða guðlegan innblástur.
En nú voru spámennirnir ogaðrir þeir,
er náðargáfur höfðu, hættir að prédika í
söfnuðunum. Og þá voru menn settir
til fræðslu og síðan gerðir að kennendum
í söfnuðunum og voru þá hin heigu rit
aðal-lindin, sem fræðslan var ausin úr.
Þaðan er prestastéttin runnin, enda hafa
prestarnir löngum verið nefndir kenni-
menn á vora tungu. Þegar ástandið var
orðið þetta og náðargáfurnar glaymdar
í kristninni, var ekki svo undarlegt að
biblíuþýðing vor yrði á þann veg,sem hún
varð : gætið yðar fyrir ia\skennendum.
Kennimennirnir voru komnir í stað spá-
mannanna, og kristnir menn hættir að
ausa af andans lindum í sama skilningi
og þeir höfðu gert.
En nú vandaðist málið enn meir en
áður,að þekkja falskennendur frá sönnum,
réttum kennendum. Og deilurnar byrjuðu
um trúna, hvað væri hinn sanni kristin-
dómur.
Grísk beimspeki fekk mikið vald á
hugum kristinna manna í fornkirkjunni,
og þeir tóku að reisa sér heil trúar-
bragðakerfi ogmynda sérheildarlífskoðun.
Og þá kom ágreiningurinn í ljós. Deil-
urnar urðu svo gengdarlausar, að jafnvel
ríkisvaldið varð að skerast í leikinn til
að sefa þær. Þá var tekið að stefna til
almennra kirkjuþinga og þar var skorið
úr deilumálunum, og þeir, serrt undir
urðu með skoðanir sínar, voru dætndir
falsspámenn eða falskennendur. Loks
klofnaði kirkjan í tvær deildir, grísk-
katólsku kirkjuna og rómversk-katólsku
kirkjuna, og hvortveggja fyrirdæmdi hina
sem farandi með falskenningar. Og
síðan tók hver klofningin við af annarri. *
Siðbótarmennirnir komu fram, og voru
dæmdir falskennendur af rómversk-kat-
ólsku kirkjunni. Og þeir urðu hver á
sínu máli ; lúterska kirkjan fyrirdæmdi
endurbættu kirkjuna, og endurbætta
kirkjan fyrirdæmdi lútersku kirkjuna.
Og svo mynduðust ótalmargir sértrúar-
flokkar. Stærri kirkjudeildirnar eða
ríkiskirkjurnar fyrirdæmdu þá og þeir
fyrirdæmdu ríkiskirkjurnar. Og í öllum
þessum deilum hefir ráðið verið það, að
lýsa yfir skoðunum sínum í trúarjátning-
um, sem oftast hafa verið samþyktareða
lagðar fram á fjölmennum kirkjuþingum.
Síðan hafa þær verið notaðar sem varnar-
múr og allir þeir taldir falskennendur,