Frækorn - 30.06.1903, Blaðsíða 4

84
FRÆKO RN.
illt, sem hann gerði, þá gat hann aldrei
iðrast þess, þvi' hefði hann haft tilfinn-
ingu af illgerðum sínum, þá hefði hann
ekki verið sæll. A endanum kom dauð-
inn að honum óvörum, hann hafði ekki
grun um, að hann væri nálægur; dauð-
inn gat því ekki heldur vakið hann af
sæludraumi sjálfselskunnar og svo dó
hann, svo líkur illum anda, sem dauðleg-
ur maður framast getur orðið.
Ef nú svolátandi æfintýri er ekki til,
þá ætti það að vera til, og víst er það,
að mörg æfintýri eru svipuð þessu. Það
er gömul reynsla, jafngömul mannkyninu,
sem gengið hefur að erfðum frá kynslóð
til kynslóðar, að sorgir og tár, sjúkdóm-
ar og vonbrigði eru lífsins dýrmætustu
hnoss, þaðan kemur hverjum einstökum
manni og öllu mannkyninu andlegt afl
og þroski.
Það getur vel verið, að einhverjir vor
á meðal séu svo styrkir, að þeir þoli
svo stöðuga hamingju og meðlæti, að
aldrei ami neitt að þeim. En mér er
samt spurn: Hvað væri orðið úr oss
fiestum, ef ekki væri — mér liggur við
að segja, blessuð vonbrigðin, tárin, sorg-
irnar, sjúkdómarnir og örvæntingin sjálf,
sem lætur oss núa saman höndunum af
angist og óska þess, að vér hefðum al-
drei verið til ? En hvað vér værum þá
fiestir heimskir og fáráðir, ómerkilegir
og harðir í dómum, miskunnarlausir og
blindir. En hvað vér værum þá flestir
andlega dauðir!
En satt er það, sem skáldin segja um
gleðina, og þeim er svo tíðrætt um.
Gleðin, þetta fagra og fjörgandi vor kær-
leikans, felur í sér mikinn mátt til að
opna augu manna, til að ljúka upp helgi-
dómum náttúrunnar og gera manninn
hæfari til að skilja það, sem fyrir augun
ber, og njóta þess unaðar, sem náttúran
veitir. Gleðin getur gefið hundraðfaldan
þann unað, sem nýsprottið bjarkarlauf,
fagur fjallatindur eða túnb’ettur veitir.
Grasið verður svo miklu grænna; það
ber meira á fuglakvakmu, sólskinið verð-
ur hlýrra og bjartara. Þvi allt, sem í
heiminum er, ber í rauninni sinn blæ afi
því, hvers konar sál það er, sem býr á
bak við augun. Við spörkum ragnandi
frá oss steni, sem liggur á götu vorri ;
en sá, sem elskar vísindi, getur út af
sama steininum spunnið fagra og fróð-
lega sögu um það, hvernig landið hafi
orðið til, og skáldlyndum manni getur
hann orðið efni í fjörugt kvæði.
En samt sem áður eru það óræk sann-
indi, að vonbrigðin geta lika orðið til
þess, að opna augu vor og fylla oss
andlegu fjöri,
En það er sárt að verða fyrir þeim,
og vcið getur, að vér getum aldrei
gleymt þeirri sorgarsjón, er vér sáum
allar þessar veslings vængskotnu og
lemstruðu vonir vorar hoppa í kringum
oss í dauðateygjunum. Þær voruþóbeztu
börn sálar vorrar, þær voru aðalinnihald
hennar. Til hvers eigum vér þá lengur
að lifa, þegar úti er um þær? Til hvers
er þá að reyna að halda lengur uppi
höfðinu« ? Ekkert er til að vona á fram-
ar og ekkert framundan oss til að horfa
á ? Mikil blessuð sending væri dauðinn
oss, ef hann þá kæmi í þeim svifum!
En hann kemur ekki. Vér verðum að
gera oss að góðu, að sjá um útför vona
vorra, svo að volið og harmatölurnar,
sem frá þeim stafa. spilli ekki því lofti,
sem nágrannar vorir eiga að anda að
sér. Ef til vill bregðum vér oss þá
dauðþreyttir út í vorblíðu náttúrunnar
síungrar og
»setjumst þar undir vænan við«
og látum sólina skína á vor þreyttu augu,
eins og hún vill.
En þá sprettum vér upp allt i einu.
Guð hjálpi oss, hvað vér erum lítilsigldir !
segjum vér þá með sjálfum oss. Af
því að oss hafa brugðist fáeinar hégóm-
legar vonir, þá sitjum vér hér og mun-
um ekki eftir dásamdarverkum drottins.
Af því að lífið leikur ekki við oss, eins
og við viljum, þá sitjum við hér og
möglum á móti drottni himnanua og
gerum oss að heimskingjum með því að
neita oss um þann hinn margbreytta
unað, sem enn sem fyrr stendur oss til
boða.
Nú sjáum vér allt betur en áður. Nú
er náttúran miklu fegri, máttugri, blíðari,
meðaumkunarsamari en nokkurntíma áð-
ur, Alstaðar er hú.i full af lífi. langtum