Alþýðublaðið - 26.05.1963, Blaðsíða 5

Alþýðublaðið - 26.05.1963, Blaðsíða 5
BOLUSETNINGU við Þjóðverj um kallar Walter Lippmann fyrirætlunina um marghliöa kjarnorkulier. En hann óttast, að plantaður verði lifandi vír- us, en ekki dauður. Fyrirætlunin á sem sagt að koma í veg fyrir, að V.-I»jóð- verjar verði kjarnorkuveldi í samvinnu með Frökkum. Hún á að draga V.-Þjóðverja frá hin um þröngu, evrópsku tengslum og aftur inn í fjölskyldu Atl- antshafsþjóða. Hún á að mynda hernaðarlegan grundvöll fyrir sameiningu Atlantshafsbanda- Iagsins, sem nú liggur við að klofni. Hlutverk V.-Þýzkalands kem- ur fram £ fyrirætlununum um uppbyggingu heraflans. Þjóð- verjar og Bandaríkjamenn eiga að standa undir 40% útgjald- anna hvor, en liin ríkin eiga að skipta hinum 20% á milli sín. Hér verður sem sagt aðallega um þýzk-bandarískan herafla að ræða. Og þar sem tilgangurinn er að sjá um hin sérstöku vanda mál í sambandi við varnir Ev- rópu, má gera ráð fyrir að hlut ur V.-Þýzkalands verði enn melri. — 00 — í heraflanum eiga að vera 25 herskip (ofansjávar) vopn- uð Polaris-eldflaugum. Áhafn- irnar eiga að vcra af ýmsu þjóðerni. Skip og vopn eiga að vera sameign, og ekkert ríki á að geta dregið framlag sitt til baka. Ákvörðun um að skjóta eldflaugunmn má aðeins iaka I sameiningu og bess vegna verður ekki hægt að nota þær til þess að þjóna sérstökum til- gangi einhverrar einnar þjóðar. Óljóst er hvernig ákvörðwn- inni verður háttað. Þjóðverjar telja, að eftir nokkurn tíma verði að nást samkamulag um einhvers konar forn meirihluía ákvörðunar og þetta er skilj- anleg ósk, þegar þess er gætt, að tilgangurinn á að vera sá að hamla gegn kjarnörkueinok- un Bandaríkjamanna. — Þa mundi útheimta breytingu bandarískri löggjöf, ef Band ríkin ættu að afsala sér eink. stjórn sinni á kjarnorkuvopi um. Vafasamt er, hvort hægt vevv ur að koma slíkri breytingii leiðar. Eins og nú r-fanda se ir, má gera ráð fy-'r því, v Banjlvríkin baldi í neituna vald sitt. Það yrði :'ka kosti ’ em dreifingu stjórnarinn iijarnorkuvopnum yrði af- en jafnframt veikjast rök nar fyrir stofnun slíks her / talsvert. — 00 — ‘ !.ika Breta í kjarnorku- " auura verður mjög tak- ð. ÞefJ’ mumu einbeita -ð kjarnorkulsafbátum sín em búnir verða Polaris- igum og settir undir rj’, r NATO en mynda þó að ” erulegu leyti þjóðlegau • ' ). Frabk.ir munu yfirleitt aka 2;Sti og halda áfram r‘ ' rt bins þjóðlega kjam- ers sins. — Bandaríkin m • á sama hátt og Bretland - TO Poíaris-kafbáta til um J"5*-’ en í hinum eiginiega . r r;þjóðá“ herafla verða 25 sjávarskip. A? bandarískri hálfu er til- £. urinn með kjarnorkuher ? .' 'O pólitískur — að bólu- set.ia Þjóðverja við fröusku ! ' .orkubakteríunni. Einnig segja, að honum sé heiut S ; i stefnu de Gaulles í Evr- » málum, þar sem tengja á V b'jóðverja samvinnu Atlantu- ÍKtisþjóða föstum böndum. — 00 — Áætlunin um margþjóða k i '.rnorkuheraflann er ekki kom iv svo langt á rekspöl, að hún verði tekin til raunhæfrar með f : ðar á Ottawa-fundinum og ' sanlegt er, að hún komist akirei til framkvæmda. Það J l bezt. Enda þótt tilgangur- inn sé sá að afstýra enn óheilla vænlegri þróun, er fyrirætlun- i:., sem gerir ráð fyrir að V.- i „ Óverjar fái hlutdeild í kjarn cr' uvörnum Evrópu í sjaifu sér ; i'hugaverð. Vandaríska utanríkisráðuneyt hlýtur auk þess að hafa ög einhliða upplýsingar, ef telur, að uppi séu háværar "ur í Þýzkalandi um kjarn- •’ uvopn. Hættan er í því fólg :':•!. ð bandaríska áætlunin kann rT vekja löngun hjá hóri •:a, sem nú er aðeins ínjög arkaður. vaudamál þetta verður ' ‘ 3gt cltki tekið föstum tök • ’ ■ Ottawa. Aftur á móti að verða tekin ákrórðun svokallaðan bandalags- I ‘ . irkuherafla. En það er ön saga, i áætlun breytir svo lit- :v andi þv£. sem nú rikir, n* rakkar gætu samþykkt liana — aðeins með þv£ for- orði, að hún verði ekki íúlk- uð meira en það, sem hún er og gefið fallegt nafn eins og KjarntVljiheraSli NATO. Því að áætlunin er aðeins á þá Ieið, að vissir þjóðlegir kjarnorku- heraflar, sem nú eru til, verði settir undir stjórn yfirhershöfð- ingja NATO — með því skil- yrði, að hægt verði að draga þá til baka. — 00 — Það var í Nassau á Bahama- eyjum, að Kennedy og Macmill- an komu fram með hugmynd- ina um „marghliða" kjarnorku herafla. Jafnframt var stungið upp á margþjóða kjarnorkuíier aflanum, sem seinna var skirð ur upp og kallaður bandalags- her. f H É R birtist síðari hluti f f greinar Jakobs Sverdrups § f um kjarnorkuvarnir NATO. I f Fyrri hluti greinarinnar f f birtist I blaðinu á fimmtu- f f daginn. Þess ber að gæta f f að greinin var rituð fyrir f I fund utanríkis- og land- \ f varnaráðherra bandaiags- f I ins í Ottawa, sem lauk á f | föstudag. )iiiiiiii(iutiiii<iiiHiiiiniiiiiimiiii<iMiHmiiiiHiuiii Tillögurnar tvær voru tengd ar náið saman. Taka mundi nokkurn tíma að koma á fót marghliða heraflanum, en strax var hægt að hefjast handa um stofnun bandalagsheraflans. — En þetta samræmi, sem vírtist vera milli tillagnanna tveggja, var aðeins til í fréttatilkynn- ingunni um fundinn. BrezVia stjórnin vill f rauninni staldra við bandalags-heraflann og láta framhaldlð standa kyrrt á papp írnum. _ 00 — Ástæðan er ugglaust sú, að Bretar vilja komast í trauslari aðstöðu í NATO með áætlun- inni um bandalagsherinn, en marghliða áætlunin mundi xýra gildi hlns fyrirhugaða Polaris- herafla Breta. Hún gæti orðið til þess að leggja hart að Bret- um að lcggja niður þjóðlegan kjarnorkuher sinn. Aðalatriðið í sambandi við bandalags-heraflann er nefni- Iega það, að Bretar láta NATO í té V-sprengjuflugvélasveit sína — en með rétti til að tlraga hana til baka. Bretar munu þar með leggja mikið af mörkum tii NATO-herstjórnarinn-ar og geta gert ráð fyrir tilsvarandi áhrif- um án þess að gefa þjóðlegan herafla sinn á bátinn. Að öðru leyti verða í her- aflanum þrír Polaris-kafbátar og sveitir flugvéla, sem flutt geta kjarnorkuvopn — en vel að merkja kjarnorkuvopn, sem verða undir bandarískri stjórn. Þannig verður þessu einnig far ið með framlag Frakka, sem verða tvær sveitir orrustuOng véla, sem staðsettar eru í V.- Þýzkalandi. AUur bandalags her aflinn verður undir yfirst.jórn yfirhershöfðingja NATO, en því embætti gegnir Lemnitzer, b.ers höfðingi, um þessar mundir. Frakkar mótmæla því að þetta verði kallaður Kjarnorku herafli NATO, og er hægí að vera sammála Frökkum um það. Allt snýst þetta um tilfærslu milli herstjórna með því að brezkar V-sprengjuflugvélar og bandariskir Polaris-kafbáiar verða settir undir stjórn NATO. Það er enginn nýr herafli, sem stofnaður verður og heldur eng in ný völd, sem gefin verða til þess að skjóta kjarnorkuvupn- um. Lemnitzer ráðstafar vopn- unum, en ríkisstjórnir Iandanna verða að veita samþykki sitt til notkunar þeirra. — 00 — Hvers vegna allt þetta u.m- stang? Svarið cr á þá leið, að nmstangið varðar marghliða á - ætlunina og að ekki hafa verið dregin nógu skýr mörk niilli þessarar áætlunar og þeirrar, sem nú á að framkvæma. Mik- ilvægi þess, sem nú verður sam þykkt, liggur í því, að NATO kemur greinilegar fram í dags ljósið. Kalla má þetta álitssig- nr fyrir NATO — entíurnýjaöa staðfestingu á einingunni og samheldninni. En tilfæringar þær, sem verða gerðar, hefði mátt framkvæma án þess að aðrir en sérfræöingarnir hefðu veitt því eftirtekt. Áætlunin um bandalagsher- inn er engin lausn á vandamát unum, sem stafa af kjavnorku- einokun Bandaríkjamanna. En til þess að gefa til kynna, að eitthvað mikilvægt hafi áunnizt verður gert talsvert úr henni. í undirbúningsviðræðuniim í fastaráöi NATO hafa Frakkar komið í veg fyrir það. í frétta- tilkynningunni frá Öttawa verð ur hugakið „handalagsherafli“ sennilega ékjíi notað. Orðin, sem verða notuð, verða fátæk- legri og meira í samrauni víð raunveruleikann. — 00 — Sýnt þykiri að Frakkar og Norðmenn muni hafa söinu sjónarmið í Ottawa, þótt for- sendurnar séu ólíkar. Báðir hai’a áhuga á því að nýskipan á kjarn orkuherstjórninni verði ekki látin líta út fyrir að vera eiti- hvað meira en hún er. Og það, sem mikilvægara er: Báðir haia Framhald á 13. síðu. ■ s'&^/&‘&^%%%%^y&%%%%%%%%%%%%%%%%Vl%%%%%fr%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%/%i%%%%%%%%%%%%%%VI%%%%%%%%%%%%%%%%%%,tylfc>é*fc%%%5V)? ALÞÝÐUBLAÐIÐ — 26. maí 1963 ^ Þá drögum við um VQLKS -7 A GENBÍL og að auki um FIMM 1.000 króna aukavirí”’ :ga.

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.