Alþýðublaðið - 08.06.1963, Side 8

I DAG, 8. júní, eru 180 ár liðirt fr
lantfið meff ægilegustu afleiðinpm,
um Pálma heitins Hannessonar af Slr
Sennifega verður mörgum til þe
ins, Karl Kristjánsson, hefur líkt núve
hans er sá, að nú sé hér í landi éái
ingum af vtíldum náttúruhamfaranna
reyndum. En svona eru viðhorf og
rátt.
ÞAÐ er orðið of algengt í lýð-
ræðisríkjum Vesturianda, að menn
telji lýðfrelsi og Eýðréttindi sjálf-
sagða hluti. Það gleymist of oft,
hversu dýrmætt frelsið er. í kjtíl-
far þessa fer, að menn minnast
þess ekki, hver ábyrgð fylgir
frelsinu og hvað nauðsynlegt er
tií varðveiziu þess.
ing á? Getur þaff verið, að sjtítti
hver kjósandi íslenzkur mundi
vilja eða sætta sig við að hér yrði
komið á sams konar þjóðskipu-
lagi og ríkir í Austur-Evrópu? og
sé svo ekki, hvers vegna að styðja
stjórnmálamenn, sem það mundu
gera, ef þeir hefðu aðstöðu til?
í kosningunum á morgun er
það aðaltakmark Framsóknar-
flokksins að koma í veg fyrir, að
Alþýðuflokkurinn og Sjálfstæðis-
flokkurinn geti einir fariff með
stiórn landsins áfram. í bessu
skyni hefur Framsóknarflokkur-
inn beitt ábyrgðarlausari blekk-
imzaráróðn en íslenzkur Ivðræð-
isflokkur hefur áður gert sig sek
an um. Það spáir ekki góðu um,
hvernig hann mundi haga sér í
ríkisstjórn, ef hann fengi aðstöðu
til stjórnarþátttöku.
En einmitt af þessum sökum
hvílir mikil ábyrgð á íslenzkum
kjósendum á morgun. Framsókn-
arflokkurinn sækir einkum að Ai-
þýðuflokknum. Ef honum heppn-
ast aðförin, sézt ábyrgðarleysið og
sérhagsmunastefnan í valdastóla
á ísiandi. Skeiði traustra fram-
fara og félagslegra umbóta yrði
þá lokiff.
Um langt skeið hefur um það
bi! sjötti hver kjósandi á ísiandi
kosið flokk, sem beint og óbeint
hefur lýst fylgi sínu við þjóðskipu
iag, þar sem ekki ríkir freisi og
brotið er gegn frumstæðum
mannréttindum. Er ekki kominn
tími til þess, að hér verði breyt-
Oruggasta leiðin til þess að
að koma í veg fyrir þetta, er að
efla Aiþýðufiokkinm
En þá hafði náttúran breytt mjög því er virtist í svonefndum Ulfars-
um útlit. Græni gróðurhjúpurinn dal, höfðu þeir séð 27 stórbál
var horfinn og annar komian í hans leggja hátt í loft í beinni stfrfnu
stað, kolsvartur. Öskulagið var u:n frá SV til NA, og voru tvö þeirra
þumlungsþykkt, og innan um vikur ægilega stór.
sallann sást urmull af hárum eða Séra Jón Steingrímsson segir
stönglum, blásvörtum að lií, sem svo frá, er hann gekk út að Skaft
glóðu kynlega í sólinni. árgljúfri:
Eldarnir tóku nú að magnast „Ég gekk með samferðamönnum
óðfluga, og er ekki unnt að greina mínum út að gljúfrinu. Var þá eld
frá nema fáu einu af þvi, sem flóðið á svo höstugri framrás, sem
gerðist. — Gegnum gosbresti og þá rennandi stórvötn eru í ísa-
reiðarslög tók að heyrast hvæs- leysingum á vordag. Mitt í eld-
andi gnýr, sem lækkaði og imeig, flóðinu fram runnu og byltust svo
en hætti aldrei með öllu. \ ar þetta stórir klettar og bjarghellur, sem
helzt svipað og að heyra suðuliljóð stórhveli væru á sundi eða því likt,
eða æsilegan fossanið. Og þegar allt glóandi. og nær þeir rákust á
kvölda tók, sáust margir eldstólp- eitthvað hart, sem fyrir varð í
ar að fjallabaki og hinn ógurlegi framrásinni eða til hliða eða þá,
öskumökkur óx dag frá degi, svo að þessir kletttar rákust eða nist
að hann sást hrátt um aVlt ísland. ust saman, flaug og tindraði úr
Gerðist loftið nú svo mengað ösku þeim svo stórir neistar og eldbloss
ryki óg gosgufum, að ':ól og máni ar hingað og þangað, að hræðiiegt
misstu birtu sína og vörpuðu dap var á að horfa“.
urlegu skini á jörðina, rauð eíns Eldarnir á Síðumanuaafrótti
og blóð. spúðu ösku og ólyfjan yfir iandið
Allir, fuglar tóku nú að flýja dag eftir dag, viku eftir viku. En
heimkynni og hreiður, en eftir fyrir Norðurlandi lá ísinn, svart
lágu eggin dauð og óæt af bre'nni ur ís með skjannahvítum skellum,
steini. Smáfuglarnir flugu fyrst þar sem sjórinn hafði skolað af
eirðarlausir aftur og fram og dóu honum öskuna. Ekki „silfnrfloti"
síðan unnvörpum. Grasið sölnaði heldur sjóræningjaher, sem sigldi
og féll, líkt og á síðhausti, og sii undir merkjum dauðans. Eiturguf
ungur dó í vötnum og ám. Allt, an í loftinu lagðist eins og þunnur
sem anda dró, virtist dauðadæmt. hjúpur yfir jörðina, og hagar urðu
Menn reyndu að raka öskunni af svo óhollir öllum skepnum, að þær
grasinu, svo að skepnur gætu bit- gripu ekki niður dögum saman,
ið, en aðrir slógu það og þvoðu heldur stóðu í höm eða rásuðu aft
og höfðu fénað inni. Allt kom fyr- ur og fram, gular um granir og
ir ekki. Nytin hrapaði úr kúnum, fætur af brennisteini og saitpét
hveriiig, sem að var farið og aðr- urssýru. Valliendi og fjallhaga
ar skepnur æddu þreyjulausar um vildu þær ekki sjá, en leituðu aft
i hagana, gular og brenndar um fæt ur helzt í forarflóa og sinumýrar,
ur óg snoppu. Loks týndust þær þar sem engin skepna tollir, eí
út í buskann og hina hláu móðu, annarra haga er kostur.
sem nú huldi himin og jörð. Heyskapur þetta sumar var i
Mánudaginn næstan eftir trini- meira lagi bághorinn. Fækka varf
tatis, sem var 16. júní, óx hraun- skepnum stórlega. Heyin voru ó-
flóðið svo, að Skaftárgljúfur mátíi nýt til fóðurs.
heita barmafullt óg flóði út af víða. Árið 1784 gekk í garð — hit
Féll eldmóðan fram milli Skaftár ægilega ár harðinda og horfcilis
HILMAR JONSSON
KOSNINGAUNDIRBÚNINGUR er mundar í. Guðmundssonar, rérstak I Sigurvissan er ekki meiri.
nú kominn á lokastig. Hér í Reykja lega í sambandi við landhelgissámn | Það má vissulega segja um kosn
neskjördæmi hafa flokkarnir nú inginn við Breta. Töldu beir að ingabaráttu Framsóknar nú gegn
lokið. hinum venjulegu fundum langur vegur væri frá því a5 Biet j viðreisnarstjórninni, að henni svip
Af undirtektum kjósenda má ætla ar hefðu með samkomulagmu við- | ar mjög til baráttu sama flokks
að hér verði ekki stórvægilegar urkennt 12 mílna landhelgi íslend I gegn kjördæmabreytingunni. Þá
sem að svar Breta blésu þeir upp margar sápukúíur
og hrópuðu: Kjördæmabreytingin
hefur í för með sér fall lýðr-eðis-
ins í Iandinu. Nú minnist enginn
á að lýðræðið hafi beðið hnekki
af‘ kjördæmabreytingunni, heidur
þvert á móti hafi hún verið mikil
umbót. Meira að segja Framsókn-
armenn hafa í þessu sambaadi
gleymt öllum sínum stóru orðum.
En það er alvarlegt mál, þegar
lýðræðisflokkur heyr sína baráttu
æ ofan í æ með blekkingum og
stórfelldum fölsunum eins og Fram
sóknarflokkurinn gerði í kjördæma
málinu og eing gerir hann nú í
landhélgismálinu.
breytingar á fylgi flokkanna frá inga. Daginn
síðustu kosningum, þó benda lík við
ur til að Framsóknarflokkurinn hvort þetta
muni vinna fylgi frá Alþýðubanda
laginu. Ég hef hins vegar orð ým-
issa Framsóknarmanna í kjördæm-
inu fyrir því, að fylgi Alþyðu-
flokksins muni svipað og í síð-
ustu kosningum. Ef þ’að er rétt,
sem er síður en svo mikil bjart-
sýni af hálfu okkar Alþýðuflokks-
spurningu utanríkisráðherra,
væri rétt hjá Tíman-
um birtist, hitti ég einn ungan og
ágætan Framsóknarmann og sagði
honum að aldrei hefði nokkur
flokkur verið eins kyrfilega mát-
aður í sínu stærsta áróðursmáli og
Framsóknarmenn nú. Fyrst hefðu
Framsóknarmenn sagt, að utanrík
isráðherra hefði svikið málstað ís-
manna, þá er augljóst mál, að kos lands á hinn herfilegasta máta,
ið er um hvor kjördæmakosinn síðan vendi þeir sínu kvæði í kross
verður, Guðmundur í. Guðmunds- og segðu að raunverulega hefðu
son eða Gils Guðmundsson, sem Framsóknarmenn gert samninginn.
sagt, hvort Alþýðuflokkurinn fær Hinn ungi maður var kokhraustur
2 menn kjörna og einn uppbóta- eins og flokksbræður hans yfir-
mann eða hvort kommúnistar leitt og spurði hvort við ungir jafn
halda sínu sæti hér. Breytingar aðarmenn værum til í kappræður.
á þingmannatölu Sjálfstæðisflokks Ég kvaðst ætla að athuga má ið.
ing og Framsóknar eru lítt hugs- Að litlum tíma liðnum var for
anlegar. manni ungra Framsóknarmanna í
— o o — Keflavík tilkynnt, að F. U. J. væri
Framsóknarflokkurinn hefur reiðubúið til kappræðna. — Síðan
haldið uppi miklum sápukúluhern- það samtal fór fram, hefur ekki
aði í þessum kosningum. Hafa þeir heyrzt hósti né stuna í Framsókn-
deilt mjög á utanríkisstefnu Guð- armönnum.
Fyrir skömmu hitti ég svo einn
af menntamönnum bolsivikka á
Suðurnesjum. Hann kvaðst vera i
manndrápshug. Ég spurði hvað am
aði að. Hann sagði það vera sívax
andi hermang, hermannasjónvarp
og fleira í þeim dúr.
Framhaid á 13. síðu.
GYLFI Þ. GISLASON SKRIFAR UM
g 8. júní 1963 — ALÞÝÐUBLAÐIÐ