Alþýðublaðið - 25.08.1963, Blaðsíða 2

Bitstjórar: Glsli J. Ástþórsson (áb) og Benedikt Gröndal,—AðstoBarritstJðrl
Björgvin Guðmundsson. - Fréttastjóri: Sigvaldi HJálmarsson. — Símar
14 900 — 14 902 — 14 903. Auglýsingasími: 14:906 — Aðsetur: AlþýðuhúsiS.
— Prentsmiðja Alþýðublaðcins, Ilverfisgötu 8-10. — Áskriftargjald kl. 65.00
á máuuðl. í lausasölu kl. 4 00 eint. Útgefandi: Alþýðuflokkurin*.
VERÐLAGNING BUVARA
VIÐRÆÐUR um 'verðlagsgrundvöll landbún-
aðarafurða eru nú hafnar en þær fara fram árlega
um þetta leyti árs. Mun almenningurbíða þess með
mikilli eftirvæntingu, hver niðurstaða þeirra verð-
ur, þar eð verðlag landbúnaðarafurða hefur ætíð
mikil áhrif á lífskjör alls almennings.
Lögum samkvæmt er kaup bóndans miðað við
tekjur verkamanna, sjómanna og iðnaðarmanna.
Hækki tekjur þessara launastétta, er gert ráð fyr-
ir, að kaup bóndans hækki einnig. Hefur þetta sam
fcand milli kaupgjalds launþega og bænda hald-
izt um langt skeið. Af þessu fyrirkomulagi leiðir,
að þegar almennar kauphækkanir verða hjá laun-
þegum, hækkar verð landbúnaðaraíurða. Er hér
um einn þátt víxlverkana kaupgjalds og verðlags
að ræða, sem ýtir undir verðbólguþróun. Þegar
verkalýðsfélögin semja um kauphækkanir, vita
þau það, að mikill hluti kauphækkunarinnar hverf
ur í hækkað vöruverð, m. a. í hækkun landbúnað-
arvara. Vandi verkalýðsforingjanna er því sá, að
finna þá kjarabót, er kemur að haldi, semja um þær
kauphækkanir, sem líkindi eru til þess að færi
launþegunum raunhæfar kjarabætur.
Skoðanir eru mjög skiptar um það, hvort rétt
sé að hafa tengslin svo mikil milli kaupgjalds og
verðlags landbúnaðarafurða sem verið hefur. Hvað
sem því líður, er augljóst, að viðmiðunin í þessu efni
er orðin mjög óeðlileg. Nægilegt er, að sjómenn
fái auknar tekjur vegna góðrar sumarsíldveiði til
þess að meðaltekjur launastéttanna, sem kaup
bóndans er miðað við, hækki. Nokkrar viðbótar-
tekjur sjómanna geta því skapað grundvöll hækk
aðs verðs landbúnaðarafurða án þess að tekjur
verkamanna eða iðnaðarmanna haf i hækkað og sýn
ist það vissulega hæpin forsenda fyrir því að
hækka búvöruverðið.
Íslendingar eiga í svo miklum erfiðleikum með
að sigrast á verðbólguþróuninni, að þeir verða að
gera allt til þess að stöðva óþarfa víxlhækkanir
kaupgjalds og verðlags. Fyrirkomulag verðlagn-
ingar búvara er mikið viðkvæmnis- og vandamál.
En telja má þó víst, að endurskoðun þeirra mála
mundi leiða til góðs.
Auglýsingasím!
Alþýðublaðsins
er 14906
Viötal við Ólaf Þ. Kristjánsson skólastjóra sextugan
ÞÓTT sólskinið baSi Hafnar-
fjörð og góðviðrið lokki, situr
skólastjórinn í Flensborgarskóla
inni við skriftir í hinum myndar-
legu skólahúsi — hátt á hamrin-
um. Hann er sem óðast að lesa
próförk af síðasta hefti kennara-
tals á íslandi sem hann hefur
unnið að í áratug eða vel það. Ól-
afur Þ. Kristjánsson hefur þar
unnið stórvirki með því að safna
og skrifa sjálfur æviágrip 4184
kennara, sem hafa uppfrætt æsk-
una í landi okkar síðan um 1800.
Verkinu fylgja yfir 4100 myndir,
og er þarna um ómetanlegt heim-
iidarrit að ræða.
— Eg hef tekið alla þá í kenn-
aratalið, sem hafa kennararétt-
indi eða hafa kennt þrjá vetur eða
lengur, sagði Ólafur, þegar
Alþýðublaðið heimsótti hann í til-
efni af sextugsafmæli hans á
morgun. Hins vegar eru þeir ekki
taldir með, sem hafa verið stunda-
kennarar eða kennt styttri tima,
en þeir skipta þúsundum.
Ólafur bendir á, eftir þessi miklu
kynni af íslenzkum kennurum, að
ekki hafi verið um að ræða heil-
steypta kennarastétt fyrr en á
síðustu árum. Hann segir, að fjöldi
manna, sem aldrei fengu kenn-
araréttindi hafi áður fyrr verið
unnið mikið og gott kennslustarf.
Telur hann áberandi, hve mikil og
farsæl áhrif gagnfræðingamir frá
Flensborg og Möðruvöllum hafi
haft með kennslu víða um land á
sínum tíma. Þá er áberandi, — að
margir búfræðingar stunduðu áð-
ur fyrr kennslu, en margir nám-
fúsir unglingar lögðu fyrir sig bú-
fræðinámið af því þeir áttu ekki
annarrar skólagöngu kost.
Ólafur kveðst snemma hafa
fengið áhuga á ættfræði og mann-
fræði. Amma hans, Ingileif Ólafs-
dóttir, var ættfróð og minnug, en
sjálfur segist Ólafur hafa fengið
áhugann við að lesa sýslumanna-
ævir innan við fermingu, enda las
liann allt bókarkyns, sem iiann
kom liöndum yfir á þeim árum. —
Ólafur hefur lesið mikið um þessi
efni og sérstaklega kannað ættir
á Vestfjörðum, ekki sízt í heima-
högum sínum í Önundarfirði.
Kennarastarfið er erfitt og
heimtar mikið af þeim, sem leggja
það fyrir sig, segir Ólafur. Þar
dugir ekki að mæta 5-10 mínútum
of seint eins og ber við í sumum
öðrum starfsgreinum, heldur
krefst starfið algerrar stundvísi.
Ólafur lætur vel af þeim börn-
um, sem liann hefur kennt á
langri starfsævi. Hann telur unga
fólkið nú á dögum duglegt, ef það
ætlar sér eitthvað, en oft illa tam-
ið og hafa sömu galla og kosti
og eldra fólkið. Það er mikið af
kæruleysi hjá börnum og ungling-
um, eins og lijá fullorðnum, segir
Ólafur, en það kemur sjaldan fyr-
ir, að kennarar reki sig á beina ó-
knytti.
Ólafur telur, að gera þurfi
breytingar á kennsluaðferðum í
samræmi við breytta tíma. Telur
hann, að slíkar breytingar þurfi
að ganga í þá átt, að nemendur
fái meira frjálsræði um val náms-
efnis, en jafnframt verði
gengið ríkar eftir vinnu og ár-
angri. Slikar breytingar munu þó
krefjast meira húsrýmis og kenn-
araliðs, og kann það að valda erf-
iðleikum.
Einhverju sinni á æskuárum
rakst Ólafur á kennslubók í esper-
anto í bókabúð á Flateyri. Keypti
hann bókina, las og lærði málið.
Hefur hann haft miklar mætur á
því máli æ síðan, enda telur hann
Ólafur Þ. Kristjánsson.
það vera til að bæta kynningu og
sambúð einstaklinga og þjóða. í
þá daga var Hallbjörn Halldórs-
son ritstjóri Alþýðublaðsins. Hann
hafði sem prentari ■sett þessa sömu
kennslubók og einnig lært málið.
Tók nú Ólafur að skrifa greinar
um þetla sameiginlega liugðar-
efni sitt og ritstjórans, og hófust
þannig kynni hans af Alþýðu-
flokknum og jafnaðarsteínunpl.
Ólafur telur, að Hallbjörn hafi
allra manna bezt sett fram hug-
sjónir jafnaðarstefnunnar um
réttlátara þjóðfélag, þar sem hinir
minnimáttar fengju að njóta liæfi-
leika sinna.
Ólafur gerðist starfandi félagi
í samtökum Alþýðuflokksins
skömmu eftir komuna til Reykja-
víkur 1926, enda fann hann þar
hugsjónaelda, sem honum fannst
að væru í beinu framhaldi af ung-
mennafélagsskapnum, sem Ólafur
hafði tekið þátt í — í heimahögum
sínum.
Árangur af baráttu jafnaðar-
manna hér á landi liefur orðið
mjög mikill, segir Ólafur. Ilafa
áhrifin ef tii vill orðið mest
með því, að móta liugsunar-
hátt svo til allrar þjóðarinnar
en stefnan liefur haft áhrif á
fólk, sem alls ekki telur sig að-
hyllast hana. En þannig licfur
stefnan með víðtækri fram-
kvæmd á vissan hátt veikt sjálfa
sig, og hugsjónahiti er raunar
minni en áður á öllum svið'-
um.
Nú virðist vanta mjög í huga
yngri kynslóðarinnar hugsjónir
um að vinna stórvirki í félags-
legum efnum, og virðist samfé-
Iagsleg hugsun vera mun minni
en fyrir 2-3 áratugum. Það þjóð-
félag, sem miðar allt við pen-
inga, hvað hægt er að hafa upp
úr hlutunum, stenzt aldrei sem
menningarþjóðfélag til lengdar,
sagði Ólafur að lokum. í þessum
efnum blasa mjög alvarlegar
hættur við íslenzku þjóðinni.
Talið berst á víð og dreif, enda
er Ólafur víðlesinn og fróður og
heill hafsjór af kveðskap og írá-
sögnum um menn og málefni. —,
Hann er heilsteyptur og þróttmik-
ill kennari og fræðimaður, sem
aldrei hefur Iátið hugsjóna- og
framfaraneistann slokkna.
Hinir mörgu vinir og semherj-
ar Ólafs Þ. Kristjánssonar munu
senda honum árnaðaróskir á sex-
tugs afmælinu á morgun.
ÍÞRÓTTIR
Framh. af 10 siðu
v.-útherja, sem lá jafn aftarlega
og afturliggjandi innherjinn.
Stundum var þessi útherji jafnvel
aftur.
Zagallo vinstri útherji Brazilíu
fór hvað eftir annað alveg aftur f
eigin vítateig. Hvort draga eig h-
útherja aftur fer eftir aðstæðum.
Þetta þýðir í raun og veru að
enginn munur er á 4—2—4 í
brazilískri útfærslu og hinu ung-
verska M-kerfi. Það var og mis-
munandi, hvort Ungverjamir létu
annan eða báQa útherjana hjálpa
til við vörnina og uppspilið. En
það var mjög sjaldgæft á tímum
Fuskas og Kocis að hvorugur út-
herjinn færi aftur.
Þannig er hreint 4—2—4-kerfi
sjaldgæft hjá okkur liér í Dan-
mörku.
(Llauslega þýtt).
Framh. af 10. síðu
efni þeirra er keppni gegn heims-
meistaranum, Harold Johnson.
Þetta getur dregizt, því að keppn-
in cr hörð í hnefaleikunum í USA
og margir kallaðir, en fáir útvaldir.
Moore scgir, að verði það Johnson
sé hann ekki í neinum vafa hvern-
ig keppnin fari.
EldEiúskeElar
Eldh'úsbörS
við Miklatorg.
Lesi« áiþýðubW }
\
2 25. ágúst 1963 — ALÞÝÐUBIA0IO