Lögrétta - 01.07.1934, Blaðsíða 4

103
LÖGRJETTA
104
um sínum og viljað kúga þá til hlýðni við
hina nýju nazistakirkju. Það er líka rjett, að
nijög hefur skorist í odda milli andstæðing-
anna, og Miiller hefur vikið frá ýmsum and-
stæðingum sínum, og þeir halda því einnig
fram, að beitt sje njósnum og þröngvað
á ýmsan hátt kosti þeirra, sem ekki
hafa verið reknir. Þeir halda því einnig
fram, að Miiller hafi sjálfur þverbrotið sína
eigin kirkjuskipun, þegar honum bauð svo
við að horfa. Út af því hafa orðið nokkur
málaferli, og sumum þeim málum hefur
Miiller tapað. Prestar þeir, sem andstæðir
eru ríkiskirkjunni eiga á ýmsan hátt við
erfið kjör að búa í prestsstarfi sínu og
þurfa að sumu leyti að fara huldu höfði
með andróðursstörf sín, þó að margir þeirra
hafi einnig einarðlega og opinberlega lýst
andmælum sínum úr predikunarstólunum.
Eitt af því, sem nú veldur mestum erfið-
leikum í kirkjudeilunum, er hinn nýi presta-
eiður, sem þjóðkirkjuþingið samþykti. Hinn
gamli þýski prestaeiður (frá 1815) var af-
numinn 1918. í hinum nýja eiðstaf er þeim
báðum svarinrt hollustueiður, Hitler og
Míiller. Það er einmitt þessi hollustueiður
við ríkisbiskupinn, sem andstöðuprestarnir
vilja ekki vinna.
Það er ekki einungis evangeliska kirkjan,
sem átt hefur í þessum erjum, heldur einn-
ig kaþólska kirkjan, sem er voldug og
áhrifamikil í Þýzkalandi, einkum Suður-
Þýzkalandi. Að vísu var gerður samningur
niilli páfastólsins og stjórnarinnar í Berlín
um afstöðu kaþólsku kirkjunnar í Þýzka-
landi. En kaþólskum mönnum þykir svo, að
Þjóðverjar hafi mjög gengið á þá samninga
og viljað þröngva kosti kaþólskra klerka.
Út af þessu hafa orðið nokkrar viðsjár og
sumir kaþólskir kirkjuhöfðingjar í Þýzka-
landi hafa kveðið upp úr með allhvöss um-
mæli um málið, aðallega Faulhaber kardin-
áli.
En bak við þetta liggur, frá hendi sumra
ieiðtoga þjóðernisjafnaðarmanna, önnur og
víðtækari fyrirætlun en sú ein, sem nú
hefur verið lýst nokkuð. Þeir vilja sem sje
ekki einungis sameina allar evangeliskar
kirkjudeildir, heldur líka kaþólskuna og
stofna úr öllu saman nýja þýska þjóðkirkju,
evangelisk-kaþólska og germanska.
T^ý trú og norræn heíðní
Einn af þeim mönnum, sem haldið hefur
fram þessari hugmynd um nýja og alþýska
allsherjarkirkju er Alfred Rosenberg. Til-
gangurinn með kirknasamsteypunni, ef rjett
er þá að tala um kirkju — á að vera sá, að
búa til nýtt samfjelag hreinræktaðra þýskra
manna umí hreinræktaða þýska trú á grund-
velli forngemansks anda og trúar, og einn-
ig á grundvelli ómengaðrar kristni eða
Jesútrúar, en með því að skera burtu ýms
þau einkenni, sem lútherska og kaþólska
hafi skeytt við hina sönnu trú.
I aðalriti sínu (Der Mythus des 20. Jahr-
bunderts), sem jafnframt er eitt af önd-
vegisritum þjóðernisjafnaðarstefnunnar,
hefur Rosenberg gert grein fyrir skoðunum
sínum á þýzkri þjóðkirkju og skóla. Þýzk
þjóðkirkja er nú þrá margra miljóna, segir
hann. Það er efalaust, að hans áliti, að sí-
vaxandi fjölda manna þyrstir í trú, þráir
nýja trú. Það er fáránlegt, að halda að vís-
indin hafi sigrað trúna. Einkenni nútímans
er andlegur hringlandaháttur og óvissa, og
rjetttrúnaðurinn og frjálslyndið eiga jafna
sök á þessu. Miljónir manna hrekjast milli
óskapnaðar marxismans og kirkjutrúarinn-
ar, eru leitandi menn og finna ekki. Þeir
finna ekki, m. a. af því að skygt hefur verið
á, eða falið það, sem þeir leita að og þurfa
að finna, trú Jesú. Páll postuli kom að vísu
af stað heimsbyltingu, en hann hefur að áliti
Rosenbergs falsað guðspjöllin, og byrjað að
vefa utan um þau nýjum dogmum. Trú Jesú
var predikun um kærleikann. Alt trúarþel
er, að áliti Rosenbergs, að miklu eða mestu
leyti sálarhræring, sem er að minsta kosti
ávalt skyld ástinni. Kirkjan á að hans áliti
að vera frjáls og óháð ríkinu. Hún verður
hvorki kaþólsk nje protestantisk. Hin gamla
kaþólska hefur ekki verið verki sínu vaxin
og mótmælendakirkjan er hætt að mótmæla.
Sögur og sagnir kirkjunnar, þær, sem hún
kennir og byggir á, eiga að breytast. í
stað sagnanna í gamla testamentinu, hinar