Alþýðublaðið - 27.11.1963, Page 8

vj

'fWkxMt
W000!

SHmÍBII
.
-

híBþ'&jl'ji!
'jiMrpSpir,!!
Wm$
wimm
i
ÉMKWíÉá

4''j,;íV, ]
|!|||§t§t

ÞÝZK blaðakona, Ursula von Kar-
doff, sem gat fylgzt vel með gangi
mála í Berlín á stríðsárunum og
þekkti marga þátttakenduma í til-
ræðinu við Hitler 20. júlí 1944,
hélt dagbók í þrjú ár og lauk skrif-
um sínu’m í hana (í október 1945),
með því að segja sannleikann um
Auschwits, fangabúðir, fjölda-
morð , hina ofsóttu og reiknings-
skil stríðsins, sem kostaði 55 millj-
ónir. Við vissum mikið, segir
hún. en okkur grunaði ekki hve
hörmungarnar voru umfahgsmikl-
ar. Síðan segir hún:
— í október 1945 bjuggum við
við öngþveiti í landi okkar. Þá var
ein brauðsneið mikils virði. Víð
vorum mjög fátæk og nægjuíöm.
Við vildum byrja aftur alveg frá
byrjun. Höfum við gert það?
Þessi efi er ekkert einangrað fyr
irbæri. En efinn hefur ekki verið
velkominn gestur í Þýzkalandi
„efnahagsundursins”. Hún fann
ekki útgefanda, sem vildi gefa út
„Lýsingar frá Berlín 1942—’45”
fyrr en 1962.
Þessi bók hefur vakið mikla at-
hygli í Danmörku, þar sem hún
kom út nýlega. um svipað leyti og
leikritið „Staðgengillinn” eftir
Rolf Hochhuth var fært upp. Þetta
leikrit hefur verið tekið til sýning-
ar í Odense og verður bráðlega
sýnt í Árósum.
„Staðgengillinn” var frumsýnd-
ur í Berlín. Samtímis var bókin
gefin út, og sex mánuðum síðar
(í ágúst 1963) var upplagið orðið
100 þús. eintök. Engin bók hefur
orðið tilefni eins mikilla skoðana
skipta síðan bók Erich Maria Re-
marques, „Tíðindalaust á vestur-
vígstöðvunum” kom út.
Höfundur leikritsins hefur vak-
ið andúð margra með því að gera
Píus páfa XII aðalpersónuna og
áfellast hann fyrir að hafa ekkl
talað opinberlega gegn Hitler, þeg-
ar nazistar hófu skipulagða útrým-
ingu Gyðinga í Evrópu.
Hochuth leikritahöfundur hefur
sætt mörgum árásum og margir
hafa varið málstað páfastólsins.
Reiði kabólskra er skiljanleg. En
þegar hún gengur svo langt, afii
höfundinum er neitað um dvalar-
leyfi í héraði einu í Sviss, af því
að hann hefur beint ljósi gagnrýni
sinnar að einum dimmasta kafl-
anum í sögu mannkynsins, virðist
samvizka þeirra ekki vera í lagi.
Kaþólskir hafa hins vegar einn-
ig gagnrýnt páfann. Francois Mau-
riac segir rn. a.
— Við höfðum hins vegar ekki
þá huggun, að heyra eftirmann Sí-
mons Péturs frá Galíleu fordæma
krossfestingu þessara óteljandi
bræðra Drottins ótvírætt og hrein
skilnislega .... Það er ljóst, að
glæpur, sem er svona víðtækur,
snýst að ekki litlu leyti gegn öll-
um vitnum, sem þögðu, hver svo
sem ástæðan til þessarar þagnar
hefur getað verið.
Gyðingaprestur í Danmörku
sagði hins vegar:
— Betur hefði verið ef „Stað-
gengillinn hefði aldrei verið sam-
inn og aldrei færður upp í dönsku
leikhúsi. Ég veit hvernig mörg-
um kaþólskum mönnum hlýtur að
líða við að sjá þetta leikrit og við
að fylgjast með umræðum þeim,
sem það mun vekja. Þeim mun
nefnilega líða eins og mér líður
þegar ég sé „Kaupmanninn í Fen-
eyjum” ....
En íurðulegast er ef til vill, að
ráðherrar drógust inn í umræð-
urnar í Þýzkalandi. Hinn 3. maí
báru þingmenn Kristilegra demó-
krata fram eftirfarandi fyrirspurn
á þinginu í Bonn:
— Hlýtur það ekki að koma vin-
um þjóðar okkar á óvart, þegar
gerð er árás af þýzkri hálfu gegn
Píusi páfa XII, manni, sem ekki
einungis hjálpaði Gyðingum á
tímum ofsókna nazistastjórnarinn-
ar, heldur stóð alla sína embætt-
istíð þýzku þjóðinni sérstaklega
nærri?”
Þrem dögum síðar harmaði Ger-
hard Schröder utanríkisráðherra
fyrir hönd stjórnarinnar, að árás
hefði verið gerð á Píus:
Framh. á 13. síðu
Hlutverk Píusar páfa hefur vakið hneykslun margra.
Hvernii
Margoft má heyra k
menn segja, er þeir ræða
konur, sem þeir hafa kyn
„Ég hitti hana í samkvæmi
spjöiluðum saman um daí
og veginn. Það var eitóhvað
stakt víð liana, eitthvað,
ég get ekki lýst með orð
eitthvert aðdráttarafl, sem
get elcki skilið. — Eða, ég I
hana úti á götu. Hún var
og lífsgleðin ljómaði af he
Við gengum saman um st
og þá fann ég ekki fyrir d
illu lofti götunnar, ,hel
fannst mér andrúmsloftið i
orðið tært og hressandi.“
Mörg önnur dæmi mætti í
en snúum okkur frekar að
hvað það er í fasi kvennai
sem hefur oft svo óskiljai
áhrif, hvaða meðöl þær e
fyrir utan sinn mikla pers(
leika. — Er það ekki oft
lyktandi, sem breytir andr
loftinu í kringurp þær, þæ
að vangaveltur um „hið ói
anlega“ myndast.
Já, satt er það, margar
undir af ilmvatni eru fi
leiddar í heiminum í dag, 1
með sínum sérstöku áhrii
! Hvað það nú er, sem my
þessi áhrif, skulum við k;
! okkur nánar.
Ilmvötn eru aðallega búi
[ . úr efnum úr dýra- og jurtí
= inu. Hér í ilmvatnsdeild i
É tækisins er raðað upp i
! fram veggjunum á hillum, i
! um með ilmvötnum frá I
! um löndum heims, t.d. Ben;
! reykelsistegundinni frá Ind
! íu, blágresi frá Madagaí
[ rósum frá Búlgaríu, jasmíri
! Frakklandi o.s.frv. Sum
i efnin eru í föstu formi,
! negullinn og vanillan.
! Eins og á undan er g
! þá berast verksmiðjunni b
! ýmsu ilmtegundir í vökvur
! föstu formi Efnabreytingin
! á undan er gengin, er eii
! jurtanna í vatni, eter eða I
= vel hreinsaðri steinolíu.
! flyzt ilmurinn, sem er í
! og olíu blómanna, úr þ
! Næsta stig er að aðgreina ]
I tvö efni og framleiða hi
i i'lmolíu.
Hinar ýmsu tegundir j
i hafa mjög . mismunandi
i' Fer hann'm.a. eftir jarð
| inum, árstímanum og sj
§ plöntunni. Blómin eru v
I lega ilmminni en blöðin,
...................
$ 27. nóv. 1963 — ALÞÝÐUBLAÐIÐ