Alþýðublaðið - 07.01.1964, Side 2

TRitstjórar: Gylfi Gröndal (áb. og Benedikt Gröndal — Fréttastjóri:
j Árni Gunnarsson. — Ritstjórnarfulltrúi: Eiður Guðnason. — Sfmar:
14900-14903. — Auglýsingasími: 14906. — Aðsetur: Alþýðuhúsið við
Hverfisgötu, Re.vkjavik. — Prentsmiðja Alþýðublaðsins. — Áskriftargjald
kr. 80.00. — í lausasölu lcr. 4.00 eintakið. — Útgefandi: Alþýðuflokkurinn,
VIÐSKIPT AFRELSIÐ
j- TVÆR FREGNIR um olíuviðskipti vöktu
i i.'nokkra athygli í isíðastliðmni viku. Var önnur sú,
; ■ -að öll þrju öl'íufélögin hefðu igert sama boð, þegar
!Reykj avíkurbser bauð út olíuviðskiptln, og hin
, ;tá þá lund, að sömu olíufélög hefðu öll sameiginlega
; tsagt upp samningum sínum við ríkið.
í Af þessu er ljóst, að Shell, BP og Olíufélagið
, hafa gert með sér samkcmulag um olíuverð. Þar
' er ekki um samkeppni að ræða.
j ÍSlenzkir olíu- eða benzínnotendur standa því
j andspænis auglj ósri staðreynd. Þeir iverða að kaupa
'þessa vöru af einum verðhring, sem myndaður hef
i ur verlð af þrem íslenzkum félögum, sem hafa náin
tengsl við ivestræna olíuhringa, en selja rússnesk-
j; ar olíuvörur.
Aðeins eitt hindrar, að félögin geti sjálf ákveð
ið allt benzín- og olíuverð í landinu. Það er verð-
tagseftirlitið, en sem kunnugt er berjast Sjálfstæð-
isflokkurinn og Fx-amsóknarfloklcurinn fyrir af-
námi þess og kommúnistar sýna því lítinn áhuga.
Löggjöf um einokunaraðstöðu eða verðmynd-
j ‘un hefur lengi verið til í Bandarílcjunum, þar sem
j reynsla manna af stórfyrirtækjum er mikil. Ný-
; ’lega komst upp, að nokkur fyrirtæki, sem fram-
ileiða rafmagnsvörur hefðu borið saman ráð sín
um tilboð, þegar orkuver voru boðin út, og ákveð-
| dð hvað bjóðá skyldi.
Þetta ivarð istórhneyksli og háttsettilr fram-
; íkvæmdastjórar hjá Westinghouse, General Elec-
tric og fleiri slíkum fyrirtækjum voru settir í fang
elsi. Svo alvarlegum augum ivar litið á brot þeirra,
en að auki greiddu félögin stórfelldar skaðabætur.
Engin slík löggjöf er til á Íslandi, þótt ungur
Alþýðuflokksþingmaður hafi árum saman bent á
iþörf fyrir hana. Þess vegna er ekkert við því að
seSJa, þótt olíufélögin beri saman ráð sín um það,
ihvað þau eigi að bjóða, þegar Reykjavíkurborg býð
ur út olíuviðskipti. Þetta vírðist vera talið eðlilegt,
og stærstu flokkar landsins berjast meira að segja
gegn einu aðstöðu þjóðarinnar til að fylgjast með,
verð lagseft irl itinu.
Viðskiptafrelsi er ein þeirra hugsjóna, sem
hæst eru á lofti með þjóðinni þessi árin. Er það
gott og blessað, enda á hið sanna frelsi í viðskiptum
að vera neytendum til góðs. Gallinn er sá, að þeir
sem mest tala um þctta frelsi, eru oft áf jáðastir í að
nota það til að gera samkomulag á bak við tjöldin
til að tryggja, að samkeppnin verði ekki of mikil
— oft að hún verði ekki nema nafnið eitt!
Vér óskum að ráöa íslenzkar
stúlkur, sem flugfreyjur til
starfa áflugleiðum utan U.S.A.
Fyrstu 6 mánuöina eru launin
kr,-1 3. 000. 00 á mánuði, síðar
geta þau orðið kr. 26. 000. 00.
Einungis ógiftar stúlkur koma til greina
og verða þær. að uppfýlla eftirfarándi
lagmarksskilyrði:
Aldur : 21-27 ára, Hæð : 158-173 cm
Þyngd : 50-63 kg. Menntun : Gagíifræða
þrof eða önnur hliðstæð ménntun. Goð
kunnátta í ensku ásamt einu pðr u erlendu
tungumáli ér nauðsynleg.
Þær stúlkur, semtil^reina koma,verða
að sækja 5 vikna namskeið, ser að
kostnaðarlausu, í aðalstöðvum félagsins
í New York, áðu’r en endanleg ráðning á
sér stað.
Skriflegar umsóknir berist. skrifstófu
Pan American, Háfnarstr. l9 Reykjavík
fyrir 7. jan. 1964. Umsækjendur komi
til viðtals x Hotel Sögu, miðvikudaginn
8. janúar kl. 10.00 - 17.00.
A.IVIE RrCA^T
I
I
I
I
R
I
I
1
■
I
I
i
I
I
1
I
I
I
1
K
I
1
I
I
ma^i
amiiimiiiiMiiiiinmiiiiimmtiHHmmiMunminiuiiiiiiiiiiiiiimimmmiiiiiiniiimmniiiiiiiiiiiniiiiiiiitiiiiiiiima
i
+ Hart í bak eftir Jökul. _ |
-k Vinsælasta íslenzka leikritiff í áratugi. §
★ Hvaff veldur vinsældum þess?
Nokkrar hugieiffin&ar um þaff.
llllllllllllfllllllllllllllllllllllMlllllllMlfllHptflllllllllllllMllllllÍMIIIIIIIIIMIIIIMMIMIIIMIIHIIIimillimmMIMimMMtmHB
ÉG HEF EKKI haft tækifæri
til þess að sjá Hart í bak, leikrit
Jökuls Jakobssonar fyrr en á sunn
udagskvöldið er var. Ég hafði
heyrt mikið um það talað og helzt
hafði mér skilizt svo, að þetta
væri gamanleikrit. Hins vegar
hafði ég lesið leikdómana í sinni
tíð og skilizt á þeim að þarna væri
á ferðinni dramatískt leiltrit. Ég
var ekki í neinum vafa eftir að ég
liafði séð leikritið til enda-
ÞAÐ ER ALLS EKKI venjulegt
að aðsókn að leiksýningum fari eft
ir dómum leikdómenda. Það hefur
ekki afgerandi áhrif á aðsókn að
leikriti hvað leikdómendur segja
um það. Ef þeir, sem liafa séð það
mæla ekki með bví í samtölum við
kunningjana, heldur þvert á móti,
þá mun það ekki fá góða að;ókn.
Þetta á raunar við um margt
fleira, þar á meðal bækur.
ÞETTA LEIKRIT fékk þegar í
upphafi góða dóma. Þó sætti það
gagnrýni, en almenningur hefur
kveðið upp sinn dóm — og liann
er lofsamlegri en dómur hans um
nær öll önnur íslenzk leikrit hinna
síðari ára. Nú er búið að sýna
þetta leikrit á annað ár og enn var
það sýnt fyrir fullu húsi 5 funnu-
dagskvöld.
ÁUUR EN ’ÉG FÓR á sýninguna
spurði ég vin minn, hvort liann
gæti sagt mér hvað það væri í
þessu leikriti, sem væri þess vald-
andi, að allur almenningur tæki
því svo vel sem raun væri á, en
hann sagðist ekki geta gert sér
það að fullu Ijóst. Það lilýtur eitt
hvað það að vera í því, sem hitt-
ir mark, sagði ég-“
ÉG ER NÚ EKKI í nokkrum
vafa um, hvað það er, sem veldur
vinsældum þess. Það er í fyrsta
lagi mjög vel gert frá hendi liöf-
undarins og sett á svið af hálfu
leikstjóra. Það er raunhæft, en
vekur samt sína drauma. Það hef-
ur boðskap að flytja, sterkan og
tímabæran boðskap. Það flytur
manni tíðindi úr fortíðinni, stend
ur föstum fótum í nútíðinni, en
bendir sannariega um leið til fram
tíðarinnar.
ÞAÐ NOTAR TUNGUTAK, sem
alþýða manna skilur til fullnustu
og atvik og atburðir eru teknir úr
daglegu lífi hennar sjálfrar með
margbreytilegum blæbrigðum.
Loks er það ofið minnisstæðum at-
burðum, vandamálum líðandí
stundar, tilgerðarlansum skáld-
legum setningum, sem hitta í mark
og verða manni minnisstæðar:
Bærinn er lítill, en liann verður
nokkuð stór þegar hann hlær“.
Háðið brennur á bakinu og mann
svíður undan liæðnishlátrunum.
ÉG EFAST UM að við eigum
betur smíðað leikrit- Hitt er alit
annað mál, aö önnur leikrit, — og
þó ekki mörg, flytja manni stór-
brotnari örlög og vofeiflegri, og
ræði ég það ekki nánar. Jökull
Jakobsson verður með þessu leik-
riti bezta leikritaskáld okkar.
þetta er sannarlega ekki gaman-
leikur, he'dur dramatískur, stór-
brotinn leikur. |
Hannes á horninu.
2 7. jan. 1964 — ALÞÝÐUBLAÐIÐ