Alþýðublaðið - 26.02.1964, Blaðsíða 8

Hvað e
Á FLESTUM heimilum er til
fjöldinn ahur af myndum, sem
aldrei hefur verið timi til að
líma inn, eða ganga frá þeim
á annan hátt. í staðinn fyrir
að kaupa albúm, gemr maður
keypt karton, og klippt það
niður í hæfilegar stærðir, gat-
að spjöldin á einni hiiðinni, og
heft þau saman, þegar búið er
að líma myndmnar upp. Fyrst
eru myndirnar floklcaðar nið-
ur, og síðan hefst frásagnar-
þáttur. Með þessu getur mað-
ur slegið margar flugur í einu
höggi — rifjaðar eru upp gaml
ar endurminningar — heimil
isfólkinu er sagt frá þeim at-
burðum, sem myndirnar
geyma, og að flokka og líma
upp myndirnar getur verið
föndurtími fyrir alla fjölskyld
una. Þetta er mjög vinsælt
meðal yngstu meðlima fjöl-
skyldunnar, börn þreytast al-
drei á að skoða myndir, og þeg
ar spennandi frásögn fylgir,
hrífast allir með.
A þennan hátt er einnig
hægt að búa til myndabók
handa yngstu börnunum — úr
gömlum jólakortum, eða úr-
klippum úr blöðum og tímarit
um. Kápan utan um mynda-
sþjöldin verður að fara eftir
hugdettu hvers og eins, einnig
hvað skreytingar snertir. Af-
ganga af taui, plasti, filti,
striga o. fl. má setja utan um
þykkan pappa, og líma alls
konar mynstur eða myndir úr
berki, filti, skmni, gallonefni
eða það, sem hver vill hafa
til skreytingar.
Á eftir er svo sjálfsagt að
fá sér góðan kaffisopa, en ekki
hefur maður ennþá rekizt á
nýja uppskrift af kaffi.
LEIKUR: Spurningar og svör.
Nöfn allra þeirra, sem taka
þátt í leiknum, eru skrifuð á
jafnmarga miða og þátttakend-
ur eru. Miðunum er útbýtt með
al þátiakenda af handahófi. Þá
skrifar hver fyrir sig spurn-
ingu á miðann, stílaða til þess
manns, sem á nafn sitt á mið-
anum. Þegar þessu er lokið,
er miðunum aftur safnað sam-
an og útbýtt á ný, og skrifa
nú allir svar við spurningunni,
sem á miðanum stendur.
Dæmi: Ég fæ miða, þar sem
stendur nafnið Ólafía Ólafs-
dóttir og neðan undir spurn-
ingin: Hvers vegna er svo mik-
ill fýlusvipur á þér í kvöld?
Þá skrifa ég neðan undir svar
fyrir hönd Ólafíu, og segi t. d.=
Af því að ég er nýlega búin
að fá kosningarrétt til alþingis
— eða eitthvað því líkt. Mörg-
um finnst leikurinn skemmti-
legri, ef miðinn er brotinn
þannig í hvert skipti, að maður
sér ekki annað, en það sem
maður sjálfur skrifar.
Að lokum er svo lesið upp
hátt það, sem á miðunum
sændur, og fær þá hver „sinn
skammt“.
GÁTUR:
Drengur mætti kennaranum
sínum á götu, en heilsaði hon-
um ekki. Getur þú sagt mér,
hvað hann hafði undir húf-
unni?
Hvað er líkt með hænu —
og armbandsúri?
Hvað er það, sem fer í gegn
um dyrnar, en fer þó hvorki
út né inn?
(Ráðningar koma í næsta
þætti).
MÁLSHÁTTUR:
Eftir höfðinu dansa limirnir.
SPAKMÆLI:
Það er gott að vera góður, en
það er betra að gera gott.
111IIIIIIIIIII......
I.lll.„„„„„„.... ..........................................................................„|„„„„„|„„|ll,|ll^
FRIMERKI iii FRÍMERKI FRÍMERKI n FRÍMERKI
Frímerkjasöfnun er einhver út-
breiddasta og vinsælasta tóm-
stundaiðja í heimi og eru þeir, sem
áhuga hafa á söfnun, af öllum
manngerðum og stéttum, kirkju-
höfðingjar og skóburstarar, skóla-
krakkar og þjóðhöfðingjar. — í
Bandaríkjunum einum eru yfir 11
milljónir frímerkjasafnara. —
Það er erfitt að skýra, af hverju
þessi frímerkjasöfnunarfaraldur
stafar, en víst er, að söfnun getur
altekið menn svo, að næst gengur
göldrum. — Eitthvert fyrsta skipti,
sem getið er um frímerkjasöfnun,
er í Lundúnablaðinu Times árið
1841, skömmu eftir að póstfrí-
merki voru tekin í notkun. — Þar
auglýsti ung frú, sem ætlaði að
veggfóðra herbergi með frímerkj-
um, en þau 16 þúsund merki, sem
hún átti, dugðu ekki til! — í maí
1841 voru fyrstu frímerki heims
gefin út í Bretlandi og írlandi —
Voru það svart penny-frímerki og
blátt tveggja pennya-frímerki með
vangamynd af Viktoríu drottningu.
Merkin urðu þegar vinsæl og voru
seldar meira en 75 millj. merkja
á tæpu ári. — En þrátt fyrir stórt
upplag hefur mikið af merkjum
þessum farið í súginn, því að nú
kostar hvert þeirra um 3000.00 kr.
ísl. (ef þau fást).
Næst gáfu Brasilíumenn og
Sviss út frímerki, þá Bandaríkin
1847, og það ár fann írskur vél-
fræðingur upp vél til þess að gata
frímerki og voru þau úr því öll
þannig gerð. Ekki leið á löngu,
þar til frímerki voru gefin út í öll-
um mögulegum gerðum, bæði að
lögun og stærð. — Fyrsta þrí-
hyrnda merkið var gefið út í Suð-
ur-Afriku 1853 og var það jafn-
arma þríhyrningur. Síðar komu
aðrar gerðir þríhyrninga, í Co-
lumbíu t. d. jafnhliða og síðan
annað, þar sem allar hliðar voru
mislangar. — 1850 hafði brezka
Guinea sent út kringlótt frímerki.
hið fyrsta af þeirri gerð.
Frægasta frímerkjasafn heims
mun vera konunglega safnið
brezka, en þar eru aðeins brezk og
egygzk frímerki. — Safnið er 330
bindi, hvert 60 bls. Annars eru frí-
merkjaklúbbar í öllum löndum
heims að heita má og eiga sumir
þeirra merkileg söfn. Eitthvert
minnsta frímerkið, sem prentað
hefur verið, kom út í Columbía
1863, en það var 5/16x3/8 úr
enskum þumlungi (nálægt því að
vera 5x8 mm). Kína er stórt land
og þar kom líka stærsta frímerkið
út, sem þekkt er: 24.8 sm langt,
en aðeins 6.9 sm. breitt. — Áhugi
á frímerkjasöfnun óx jafnt og þétt
og merkin urðu fleiri og fjölbreytt
ari. Frímerkin, sem dugðu heilt
ár í Bretlandi, fyrsta árið, 75 millj
ónir, mundu nú endast í 3 daga og
svarar það til 7000 milljóna ár-
le.ga. Það eru þó Bandaríkin, sem
prenta flest merki, enda eru mörg
þeirra gefin út í minningu um eitt
og annað og í hundruðum millj-
óna eintaka, enda eru Bandaríkja-
merki flest heldur verðlítil (notuð)
8 26. febrúar 1964 — ALÞÝÐUBLAÐIÐ
arini
EINS og kunnugt er hefur Gísli
Halldórsson, verkfræðingur, unn-
ið að því tvö undanfarin ár að fá
reynda nýja tegund af síldarsjóð-
ara, er hann nefnir mallara. En erf
iðleikar reyndust miklir á að fá
tækið nokkurs' staðar reynt, þótt
furðuleg. megi telja í landi, sem
byge'" ',,komu sína á fiskiðnaði og
vaxandi tækni Segir Gísli, að þeir
óvæn1’] erfiðleikar, sem þessi
dráttur hafi bakað honum, séu svo
alvarlegir. að hann myndi hugsa
sig um tvisvar, áður en hann tæki
aftur á sig þá byrði að standa und-
ir framWæmd nýrrar tæknihug-
myndar hér á landi.
Nú er þó loksins svo komið fyr-
ir djarfhug og drengskap hins
kunna a'hafnamanna, Guðmundar
Jónassonar frá Rafnkelsfitöðum,
og aðs^oð nokkurra annarra á-
gætra aðila, svo sem Fiskimála-
sjóðs Framkvæmdabankans og
Landsbankans, að mallarinn er
kominn í gagnið í verksmiðju Guð
munó-'r ; Sandgerði. Ifefur hann
nú verið í sífelldri notkun um
margra vikna skeið og reynist hið
bezta Er það mál manna, að
hann a”ki verulega afköst hins ó-
beina siöðara, sem forhitar efnið,
áður en hað fer í mallarann, þar
sem hað kraumar áfram í ca. 15
mínú‘”r á meðan það sígur hægt
niður ; gegnum hann.
Ma”arinn er þannig cins konar
moðs"ð”tæki, sem ekki er ætlað
að b.Tfa hita í efnið, heldur að-
eins hatda við hitastiginu og gefa
efnir” (,ma til að fullsjóða, þann
ig að bafs verði allt jafnsoðið og
hverrri hrát.t. Úr hinum óbeinu
sjóð”r”m er reynslan hins vegar
sú, as «”m,t af efninu vill koma
hrátt úr þeim, nema hitastigið í
þeim sé mjög hátt. Þegar kalt er
í veðrí revnist oft erfitt að ná
nógu hó” hitastigi, að ekki sé tal
að um s;ld, sem snjór eða frost
hefur komizt {. Loks getur síldin
verið ; hannig ásigkomulagi, að
hún líkist mest tómatsúpu, og vill
þá ma”k hetta oft renna hraðar í
gegn”m skrúfusjóðarann, heldur
en snúuingur og tilfærsla skrúf-
unna” <ægir til um, og koma út
hrátt
Þegar tilraunir liófust með mall-
arann ; s;?castliðnum janúar, hafði
reynz' erfitt að sjóða nema fyrir
aðra nressuna af tveimur fyrir það,
hve efnið vildi koma hrátt vir sjóð
aranum. En strax og mallarínn var
settur í gang reyndist unnt að
sjóða með báðum pressunum og
ná tonnafköstum verksmiðjunnar
með sem næst tvöföldum þeim af
köstum s°m áður liafði verið unn
ið með. Fékkst þá og mjög lágt
fituinnihaM í mjöli, sem næst 5,5
% og vatnsinnihald í pressuköku
einnig lágt. Efnið reyndist vel soð
ið og enginn hrái. Hins vegar var
hrái í efninu, ef tekið var beint
frá sjóðara og vatn í köku og fita
meiri.
Verksmiðjustjórinn, Björn Vil-
hjálmsson, telur ólíkt betra og
auðveldara að vinna með mallaran
um en án hans. Telur hann hana