Alþýðublaðið - 12.04.1964, Blaðsíða 8

Sex skólamenn svara' spurningu Alþýðu-
blaösins, hvort lengja beri starfstíma
skóla barna- og gagnfræðastigs að nú-
verandi kennslutilhögun óbreyttri '
f
'i
Á síðasta Tippeldismálaþingi,
sem haldið var dagana 15.-16. júní
sl. komu fram ýmsar athyglisverð-
ar tillög-ur um þorf breyttrar skip-
unar á starfsháttum skólanha ogr
þá einkum í skólum barna- og
gagnfræðastigs.
Tillögur þessar benda til rót-
tækra breytinga á núverandi skip
an þesssra mála, bæði hvað snert-
ir kennsluhætti og starfstíma fyrr
greindra skóla.
Þar eð um breytingár sem þess-
ar hljóta að vera nokkuð skiptar
skoðanir hefur Alþýðublaðið leit-
að til nokkurra skólamanna og
beðið þá að svara eftirfarandi
spurningu:
Teljið þér æskilcgt, að
lengja starfstíma skóla barna-
og gagnfræðastigs að núver-
andi kennslutilhögun ó-
breyttri?
—o—
Ástráður Sigursteindórsson svar-
ar á þessa leið:
Ég tel endurskoðun á skólafyrir-
komuiagi okkar mjög aðkallandi
á ýmsum sviðum, bæði á skyldu-
stigi og í frjálsu námi. En hvað
snertir lengingu árlegs skólatíma
vil ég aðeins benda á þessa stað-
roynd:
Árlegur skólatími í íslenzkum
gagnfræðáskólum er mun styttri en
í sambærilegum skólum nágranna-
landa okkar. Liggur því í augum
uppi, að til þess að ná sama náms-
árangri á jafnmörgum árum, hér
og þar, þurfa íslenzkir nemendur
að leggja mun harðar að sér.
Við athugun á þessari staðreynd
/akna tvær alvarlegar spurningar:
1. Eru íslenzkir skólanem-
endur það betur gefnir en skóla-
nemendur nágrannalanda okkar,
að þeir geti til lengdar skilað sama
námsárangri á mun skemmri tíma?
2. Er öryggt, að við með
okkar skólafyrirkomulagi drög-
umst ekki alvarlega aftur úr ná-
grannaþjóðum okkar menningar-
lega?
Þessum spurningum þurfum við
að svara, þegar við ákveðum breyt-
ingar á árlegum skólatima okkar.
Það má vera, að ekki sé nauð-
3 12- apríl 1964. — ALÞÝÐUBLAÐIÐ
synlegt að ákveða'jafnlangan ár-
legan skólatíma í öllum hekkjum
gagnfræðasligs. En með óbreytt-
um námskröfum tel ég fyrst og
fremst aðkallandi að lengja árleg-
an skólatíma þeirra, sem í frjálsu
námi búa sig undir langskólanám.
Ragnar Jóhannesson svarar:
Þessari spurningu er fljótsvar-
að: Það er hið mesta óráð að
lengja skólasetu unglinga á gagn-
fræðaskólastiginu, og að mínuní
dómt felst í því hætta fyrir æsku-
lýðinn og þjóðlífið í heild.
Það skal strax tekið fram, að
ég tel, að kennarar ættu ekki að
þurfa að telja eftir sér að lengja
starfstíma sinn að sumrinu eitt-
hvað. En það má bara ekki gerast
með því að níðast á unglingunumi
Látum því' svo vera, að kennurum
sé ætlað að vinna nokkru lengur
á sumrin, en alls ekki á þann hátt
að loka unglingana inni I múrum
skólanna meðan sól er hæst á lofti.
Það er ekki afstaðan til kennar-
anna, sem mestu máli skiptir —
það er afstaðan til unglinganna og
þeirra velferðar, sem ein skiptir
máli í þessu sambandi.
Ég þykist vita, að forsvarsmenn
þessarar fáránlegu hugmyndar
færi mjög fram þau rök, að í suð-
lægari löndum sitji bömin á skóla
bekk mestallt sumarið. Sumir
menn þreytast aldrei á því að apa
hitt og þetta eftir öðrum þjóðum,
— og þykir víst fínt — án þess að
taka tillit til íslenzkra staðhátta
og þjóðhátta. Við eigum engar
milljónaborgir, svo að þess vegna
þurfum við ekki að vera í vand-
ræðum með unglingana utan skól-
anna; sumarið er stutt og skammt
að sækja til atvinnu við helztu
framleiðslugreinarnar. — Enginn,
sem fengizt hefur við kennslu aði
vnokkru ráði, getur dregið í efa,
að við núríkjandi kennsluhætti
þjáist stór hluti nemenda stórlega
af leiða og óeirð í skólunum, og
þeim mun meira sem lengra líður
fram á sumarið.
Við eigum að stuðla að því, að
sem flestir unglingar stundi holla
og hóflega vinnu á sumrin, eink-
um við aðalatvinnuvegina til
sjávar og sveita. Á þessu skóla-
stigi erum við ekki fyrst og
fremst að ala upp langlærða menn;
það er öðru fræðslustigi ætlað.
Við þurfum enn, íslendingar, að
halda á harðgerðu og starfsömu
fólki í hinar ýmsu greinar atvinnu
lífsins, fremur en -innifölar skrif-
stofu- og braskarakempur. Góð
sveitadvöl við hófleg störf, ein-
hvers konar útivinna við sjóvinnu
störf eða mannvirkjagerð munu
drýgri til andlegs og líkamlegs
þroska en margra vikna skólaseta
um hásumar. Og ég vona, að þeir
íslendingar séu ekki til, sem halda
því fram, að það sé óhollt æsku-
Iýð vorum að vinna hóflega að
framleiðslustörfum þjóðarinnar,
sem hljóta að verða ævistarfssvið
flestra nemenda síðar meir. Getur
nokkur lialdið því fram, með góðri
samvizku, að barn eða unglingur,
sem kemur ljómandi af ánægju og
heilbrigði úr sumarvist, hefur ef
til vill endað með hámarki þeirr-
ar gleðilegu reynslu: réttaferð,
hefði orðið hamingjusamari og
menntaðri með því að kúra inni í
mollulegri skólastofu heilum eða
hálfum öðrum sumarmánuði leng-
ur en nú gerist.
Við höfum ekki heldur neinar
aðstæður til að breyta kennslu-
fyrirkomulaginu svo að nokkru
nemi. Þótt menn vildu auka verk-
lega kennslu, t. d. í náttúrufræði,
þá eigum við engan dýragarðinn,
engan grasgarð (botaniskan garð),
enga skóga — en að vísu nóg grjót
í nágrenninu! Auk þess getur veð-
urfar hamlað mikilli útivist nng-
linga hér í voru loftslagi (ef þeir
geta ekki unnið sér til hita).------
Framlengd skólaseta á sumram
mundi því ekki verða annað en
hjakk í sama fari, fraúilengdur
,leiði, aukið fúsk.
Ekki má með öllu ganga fram
hjá fjárhagshliðinni. Ekki eru
allir nemendur vorir milljóna-
mæringabörn, sem eru of fín til
að dýfa hendi í kalt vatn. Flestir
eru þeir, að sjálfsögðu, úr fjöl-
mennustu starfsstéttum þjóðfélags
ins, synir og dætur verkamanna,
sjómanna, iðnaðarmanna og ann-
arra launþega. Unglingar á gagn-
fræðaskólaaldri eru dýrir í rekstti,
og veit ég vel, að'margar tekjulág-
ar barnafjölskyldur munar drjúgt
um sumarvinnu unglinga sinna.
Þeir geta a. m. k. unnið sér inn
fyrir fatnaði og hæfilegum
eyðslueyri, e. t. v. fleiru. Og fátt
er unglingum hollara en að sjá
árangur iðju sinnar og vinna sjálf-
ir fyrir þörfum sínum, þó að ekki
geti þau, skiljanlega, séð að öllu
leyti fyrir sér sjálf, enda ekki til
slíks ætlazt.
Einhverjir örðugleikar munu
víst orðnir á því, á síðustu árum,
að sjá öllum unglingum fyrir hæfi
PÁLMI PÉTURSSON: Ástráður Sigursteindórsson HINRIK BJARNASON: JÓNAS B. JÓNSSON:
— Nær a'ð búa vel að nemendum. — Endurskoðun aðkallandi — Ekki rétt að leggja í breytingar. — Skólaárið verði betur nýtt.
.». -2