Alþýðublaðið - 30.04.1964, Blaðsíða 5

Alþýðublaðið - 30.04.1964, Blaðsíða 5
C. G. Bojltliius, aðalritstjóri. í pilsastríi Um þessar mundir eru eink- um tvö mál efst á baugi í sænsk um blöðum og þá auðvitað um leið aða.umræðuefni manna á meðal. Að sjálfsögðu eru njósnamál Wennerströms sífellt í sviðs- ljós.nu, enda þótt rétiarhöld- in fari fram fyrir luktum dyr- um vegna þeirra mörgu og stóru hernaðarleyndarmála Svía, sem óhjákvæmilega koma við þessa sögu, þó að sumir vilji halda því fram, að Wenn- erström karlinn hafi lagt þau spil svo rækilega á borðið fyrir Rússa og e. t. v. fleiri þjóðir, að Svíar eigi alls engin hern- aðarleyndarmál lengur og þar af leiðandi sé alít þetta pukur með málið nánast hlægilegt. Það er sem sagt mikið skrafað og skrifað um þetta stærsta njósnamál í síðari tíma sögu Svíþjóðar og verður það áreið- Sven Danell, biskup. anlega heil veraldarsaga í mörgum bindum, þegar ýfir lýkur. En svo gerðist það nýlega, að ritstjóri sænska kirkjublaðs ins ,Vár kyrka, Earl Gustaf Boethius, skrifaði grein í blað ið um „frjálsar ástir“ fyrir hjónabandið, þar sem hann ræðir á raunsæjan og hrein- skilinn hátt þá gömlu og nýju kröfu kirjunnar, að brúðurin skuli vera „hrein og óflekkuð", þegar hún stigur í brúðkaups- sængina. Ritstjórinn kemst að þeirri niðurstöðu, að þessi dyggð sé nú óðum.að syngja sitt síðasta lag í nútíma þjóðfélagi Svíþjóð ar, og þar fái enginn rönd við reist, — jafnvel kirkjan verði að sætta sig við ástandið og laga pig eftir þ|óðfélagshá(tunum í þessu sem öðru í stað þess að daga uppi með boð sín og bönn, sem hún veit að ekki eru hald- in. Það er ekki svo að skilja, að ritstjórinn mæli með „frjáls- um ástum“ áður en í hjóna- sængina er komið. Hann segir hins vegar, að ekki þýði leng- ur að Standa bíspertur bak við dauðan bókstaf með ímyndað- an refsivönd á lofti, heldur beri að lfta með skilningi og réttsýni á málið, og muni það reynast siðferðinu betri stoð og stytta en ofstækisfull bók- stafstrú kirkjunnar manna. Eins og vænta mátti vakti grein þessi ósvikna athygli, eins og til hennar var stofnað og varð af mikið fjaðrafok í röðum biskupa og k'erka, sem af skiljanlegum ástæðum töldu sig ekki geta staðið þegjandi hjá, enda þótt margir hefðu kosið að þurfa ekki að taka hreina og ótvíræða afstöðu í málinu' opinberlega. Það var einkum stór hópur presta í biskupsstifti einu, er telur 300 presta, sem riðu á vaðið og kröfðust þess af bisk upi sínum, Sven Danell, að kirkjan léti ekki málið fram hjá sér fara án þess að lýsa yfir óumbreytanlegri hoilustu sinnl við hinar fornu grund- vallardyggðir. Og nú hafa rit- s.jórinn og biskupinn leitt sam an hesfa sína í sænska sjónvarp inu og þóttu báðir standa sig vel, hvor á sína vísu, þó að því verði ekki neitað, að ritstjór- inn hafði mýkri jörð undir fót- um eins og lífsskoðunum al- mennings er háttað í Svíþjóð. Hann bená m. a. á þau vanda mál, sem væru samfara löngu skólanámi. Biskupinn: — Skólafólkið á bara að gifta sig, þótt það hafi ekki aðstöðu til að stofna heim ili, fyrr en námi lýkur. Ristjórinn: — Ungt fólk get- ur ekki hugsað sér að giftast, án þess að eignast sitt eigið heimili um leið, en í Svíþjóð er næstum ókleift fyrir ung og barnlaus hjón að frá íbúð, og þar af leiðandi stefnir beinlín- is sumt heitbundið fólk að því að e.gnast barn í því skini að komaSi inn í íbúð. Biskupinn: — Því í ósköpun um giftir þetta fólk sig ekki fyrst, áður en það notfærir sér þann forgangsrétt að íbúð, sem barnið veitir? Presturinn: — Af því að unga fólkið vill hafa íbúðina til búna á sínum stað, þegar það giftir sig. Kvenskörungur segir • Danell biskupi strið á hendur. Nú hefur það borið til tíð- inda, að kvenskörungur mikill, Astrid Pettersson, rithöfund- ur og húsfreyja i sveit, hefur skorið upp herör meðal kvenna í Svíþjóð gegn Danell biskupi og þeim skoðunum sem hann er málsvari fyrir. Frú Rettersson: — Sérliver Skáldkonan Astrid Petterson. kona á skilyrðislausan rétt til að fá að vita, hvernig hennar tilvonandi eiginmaður er lík- legur að reynast í hjónasæng- inni. Ekkert hjónaband getur orðið hamingjusamt, ef hjón- in eiga ekki saman í svo veiga miklu máli. Og hvernig eiga þau að vita það fyrir fram, án þess að hafa kynnt sér málið af eigin raun, spyr frúin, — Stöndum saman, segir frú Pettersson og heiiir á allar kynsystur sínar: — Þvílíkt aít urhaldsbull! Yið skulum þeg- ar í stað ganga til orustu og styðja með ráðum og dáð Boet hius ritstjóra, sem hefur þor til að líta hreinskilningslega á málið og viðurkennir þýðingu kynferðislífsins í hjónaband- inu. Astrid Pettersson hefur fyrst og fremst barizt fyrir réttind- um konunnar og barnsins í samfélaginu. Hún hefur dag- lega samband við fólk, sem á við sálræna erfiðleika að etja, og hún veit, að ástæðunnar er oft að .leita í sjúklegri sektar- meðvitund varðandi kynferðis- lífið. Allt of margir fore’drar, seg Framhald á síðu 10. ^tniiiiimiiiin iirHiiiiiiiimiiiiimvummmmiimii'iKMiiiiiimHmiiiiimiiniiiimiiiiiuiiiiiimiiMitoiiiiiiMitNiMK uiiiiiiMiiimimmiiHimmiiiimmmmimiiiiiiimiiiiuiimiiiimiiiiiiiiiiiiiiimimiimmiiiiimmiimiiiiimii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiii.iiiiiiá iin■iiiiimimuimmiimmmiiimiiii 111111111111111111111 iiiiiiimiiniiiimmmmmiimi •HiiimiimiiiHmiimmiimmmiHfiimiiiiiimiiitiiiiiiimiiimiiiimiiiiimmiiiimmmiimiii'immmmmimimiiiiiiiiiiiiiiimiiiiimimimmmi SVÍÞJÓÐARBRÉF: SUMARGJÖF EFTI R ÓSKARJONSSON EINS og frá hefur verið skýrt í blöðum og útvarpi, hefur nýverið verið stofnaður félagsskapur til að vinna á móti hjarta- og æðasjúk- dómum, sem margir landsmenn verða nú að beygja kné sín fyrir og margir falla í valinn um aldur fram vegna sjúkdóms þessa. Mega þeir mikla þökk hafa fyrir, sem gengust fyrir stofnun þessa félags skapar og eins og Jónas læknir Sveinsson orðaði það á stofnfund- inum, þá var þetta ágæt sumar- gjöf til þjóðarinnar á 3. degi ný- byrjaðs sumars. Efast ég ekki um framgang þessa nauösynjamáls, þar sem margir liðtækir félags- menn eru meðlimir. En verkefnin eru ærin og nær óþrjótandi, en hér er farið af stað með eítt merkasta mál og ég líki því við, þegar forgöngumenn fyrir um það bil hálfri öld hófu herför á móti berklaveikinni og mikið á þjóðin þeim að þakka, sem tóku fyrstu skóflustunguna. En enginn skyldi halda að hér sé verk að vinna, sem leysist fljót lega, þáð tekur eflaust langan tíma að vinna nokkurn sigur á sjúkdómi þessum, en hér eins og oftar munu hinir ýmsu einstakl- ingar þjóðfélagsins ráða nokkru um hvernig baráttan gengur og hver árangur næst. Það er yfirlýst af læknum, að enginn geti með fullri vissu sagt hver sé orsökin fyrír því, að sjúk- dómur þessi vex með óhugnanleg- um hraða, bæði hér og í svonefnd- um háþróunum menningarlöndum. Virðist þessi sjúkdómur vaxa i hlut falli við batnandi fjárhag og aukna velmegun landsmanna. Á þetta ekki sízt við hér á landi. Mun þar líka valda hinn aukni hraði á öllu hjá menningarþjóðunum, sem ekki einungis - spillír líkamlegri heilsu manna, heldur gerir mann- inn að vélrænni veru. Ýmsir telja að vissar fæ.ðuteg- undir séu valdar að útbreiðslu sjúkdómsins ásamt fleiri orsökum. Hafa ýmsir merkir læknar sagt við þann, er þétta ritar, sem komizt hefur óþyrmilega í kynni við þenna sjúkdóm, að forðast beri mjög ákveðnar fæðutegundir. — Leyfi ég mér að telja þær upp hér, án þess að ég vilji á nokkurn hátt fella þann dóm um að til- gátur þær séu hárvissar. En • þær fæðutegundir, sem ég hcf verið varíiður alveg sérstak- lega við að neyta, eru aðallega þessar: Sykur í allri mynd, matur, sem legið hefur í salti, föst fita úr dýraríkinu, mjólk, smjör og rjómi. T. d. sagði einn mjög merk- ur læknir við mig, að alrað fólk neytti hér á landi alltof mikillar mjólkur. Þetta lætur nú ef til ekki vel í eyrum margra, en saga þessi er sönn og þeir eru nokkuð marg- ir læknamir, sem hafa svipaðar ráðleggingar gefið þeim, er þetta ritar. Ég hef reynt á seinni árum að fara eftir þessum ráðleggingum, og sjálfur er ég sannfærður um, að ég væri ekki í dag ofanjarðar, ef ég hefði brotið þessar reglur að ráði. Þá eru reykingar mjög skaðlegar, að ég ekki nefni áfeng- isneyzlu. Sjálfsagt er margt fleira, sem kemur til greina. T. d. er öruggt að skepnuhöld eru miklu lakari hjá bændastéttinni síðan tilbúinn. áburður varð aðaláburður á ræktac? land. Nú er vitað, að tilbúinn áburðf ur er mikið notaður á akra erlend- , is til að knýja fram vöxt korns og * annarra jarðávaxta. Manni dettur • í liug, að eins og gras ræktað við gerviáburð er skepnum hættulegt, ’ ekki mun sú fæða vera síður hættuleg mannfólkinu, sem rækt- uð er við gerviáburð. Með öðrum. , orðum, eftir því sem mannfólkiði meir og meir hverfur frá náttúr- legri fæðu, eftir því er heilsui manna hættara fyrir alls konar r kvillum. 4 1 En læknar víða um heim reyna nú með margs konar rannsóknum að finna orsakir fyrir hraðvaxandi. útbreiðslu þess sjúkdóms, sem héi- liefur fverið gerður að umtalsefni. , Framhald á síðu 10. ALÞÝÐUBLAÐIÐ — 30. apríl 1964 $ ?

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.