Skólablaðið - 01.12.1910, Blaðsíða 2

178
SKÓLABLAÐIÐ
og þeirra vinnu í vetur. Eg hygg að hugur ykkar margra
geti orðið samferða. Það er lífsins gangur, og þá skólah'fsins
eigi síst, að menn koma og fara, koma menn í mannastað. Um
það er ekki að fást. Eg vona að sú mannræna sé í yður
öllum, að þér hafið bæði vilja og viðleitni til að skipa sem
best sætin auðu, sem þér setjist í!
Svo set eg þá skólann með þeirri ósk — væntanlega sam-
eiginlegri ósk vor allra saman — að námstíminn, sem fer í
hönd, verði oss öllum til gagns og ánægju! Það er hægt verk
að óska, enda verður oft árangurslítið, jafnvel þó að það sé
gjört í alvöru. Hverju er það að kenna? Vér kennum það
oftast öðrum, en völdum oftast sjálf. Það vantar svo oft frá
vorri hálfu, að vér gjörum það, sem í voru valdi stendur, til
þess að óskin rætist. Án þess á enginn skilið að fá ósk sína
uppfylta. Það er að minsta kosti lang mest komið undir oss
sjálfum, livort sú ósk rætist, er eg get nú um, bæði að því er
til gagnsins og ánægjunnar kemur af námstímanum. Það er
vitaskuld, sem eg eyði engum orðum að, að til þess að kenslan
verði að sem bestum notum í því að efla þekkingu og and
legan þroska, þurfa kennararnir að vanda kensluna og náms-
mennirnir eftirtekt og notfærslu. En námstíminn á að gjöra
meira en það; hann á að bæta manninn, Iaga lundina. Það er
eigi minna vert, þó að minna sé einatt um það hugsað. Sam-
lífið á að æfa oss í því að breyta svo við aðra sem vér viljum
að þeir breyti við oss. Skólasamlífið er hentugt til þess. Haf-
ið þér veitt því eftirtekt, livað það er, sem oftast skyggir á
ánægjuna, og gjörir Iífið leitt? Eg held að það séu ekki harma-
sárin djúpu, ekki lífsins þungu sorgir og sáru mein; miklu oftar
smámunir einir, ónot, önuglyndi, ertni, ótamin og illa öguð lund
sjálfra vor og annara, orðið að óvana, af því að ekki hefur ver-
ið hugsað um, hversu ilt það er manni sjálfum, og ekki hirt
um, hversu ilt það er öðrum. Það þarf að aga og temjá Iund
sína, þegar á unga aldri. Það mundi gjöra lífið mörgum sinn-
um ljettara og ánægjulegra. Viljið þér hugsa eftir þessu, ungu
menn, sem nú eigið lundina létta og gljúpa, en eigi fullmótaða.
Reynið að gjöra skólaviatina að æfingaskóla i því að gjöra hver
öðrum lífið létt og ljúft um leið og vér vinnum verk vor með