Skólablaðið - 01.09.1911, Blaðsíða 13

SKOLABLAÐIÐ
141
færa ritháítinn nær framburðinum. En nú var engin þörf áy' á
greindum stöðum, nema þá til þess að fyrirbyggja tæpitunguna,
sem eigi mun hafa verið svo mjög hættvið að slæddist inn í fram-
burð landsmanna í þessu efni. Tíska þessi ávann því aldrei al-
menna liefð, þó samkvæm framburði væri, og lagðist því niður
aftur, enda lýtti hún málið til stórra muna Og enginn kennari á
þessum tímum mun kvar'a undan að beria þá reglu inn í höf-
uð nemenda sinna, að sleppa /-inu á slíkum stöðum, þótt gagn-
stætt framburði sje, heldur telja það óhjákvæmilegt.
f>á tóku menn og eftir því að langt raddhljóð fer ætíð
undan ng og nk í framburði,1 og hugkvæmdist mönnum þá að
laga sig þar eftir frainburði og fylgja sömu reglu í riti. Kvað
svoramtað nýbreytni þeirri að slíkum rithætti var fylgt á biblíunni
og hélst við alt fram á síðustn tíma. Nú munu flestir samhuga
um að firrast þann rithátt og kjósa heldur að innræta börnum
þá stöfunarreglu, að rita stuttan raddstaf á undan ng og nk,
þótt töluvert stríð sé.
Ýmsar fleiri tilraunir voru gjörðar á þeim tímum til þess
að færa ritmálið nær framburði, svo sem það, að nema burt g
úr ritmálinu þar sem það heyrist ei í framburði, en alt bar að
sama brunni. Sneyðirinu var svo tilfinnanlegur að menn fengu
eigi við unað, heldur færðu sig aftur í gamla horfið með ör-
litlun breitingum, en þó til bóta.
Næsta og altra stærsta skrefið í umbóta áttina með tilliti
til þess að færa stafsetninguna nær framburði, var það nýmæli
að útrýma /Mnu úr málinu sem algjörlega óþörfu. En þrátt
fyrir þau öflugu rök sem dregin hafa verið fram til sönnunar
því, hvað afnám þess hlyti að létta stafsetninguna, hafa menn
þó kynokað sér við að taka upp slíkan rithátt, og hafa einkum
sett fyrir sig mállýtin sem afnám þess orsakar. Svo sár sneyðir
Þykir mönnum að þessu forngríska minjamarki, að menn af fús-
um vilja sveitast heldur blóði við að innræta hinni ungu kynslóð
stöfunarreglur fyrir sæmilegri notkun á aðkomugesti þeim, svo
örðugur viðfangs sem hann er, heldur en að útskúfa honum
') Á Vesturlandi er þó undantekning frá þeirri reglu, svo sem
kunnugt er.