Alþýðublaðið - 03.03.1965, Blaðsíða 5

KASTLJÓS
17. breiddargráðuna, ef komm*
únistar fallast aðeins fyrst á frið
samlega sambúð og láta sem sé
af pólitískri og hernaðarlegri
sókn sinni suður á bóginn.
Loks eru Bandaríkjamená
ekki mótfallnir því, að mynduð
verði stjórn í Saigon á breiðum
grundvelli með þátttöku manna,
sem aðhyllast ólíkar stjórnmála-
skoðanir, eins og U Thant aðal-
framkvæmdastjóri leggur til, en
þvi aðeins að kommúnistav
láti fyrst af áformum sínum ura
að taka völdin í landinu.
París og Moskva
De Gaulle forseti og stjórnin
í Moskva hafa greinilega aðrar
skoðanir á þeim samningavið-
ræðum, sem stungið er upp á.
Frakkar hafa lengi haft þá skoð-
un, að svo hljóti að fara, að
kommúnistar nái yfirráðum yfir
Suðaustur-Asíu, og bezt sé að
sætta sig við þetta, en reyna
jafnframt að vinna að því, að
kommúnisminn í þessum heims
hluta verði óháður stjórninni f
Peking.
Þetta er hægt, segja ráðamenn
í París, en þá verða Bandaríkja-
menn fyrst að flytja hersveitir
sínar burtu. Meðan Bandaríkja-
menn séu í þessum heimshluta
hafi stjórnin í Peking mikil á-
hrif á kommúnista þar.
Stjórnin i Moskva hefur sennl
lega svipaða skoðun á málunum
og stjórnin í París og þær vinna
Framhald á 10. síðu.
E
SKODUN USA Á VIETNAM-DEILUNNI
IR SAMNINGAR
ÞÓTT Frakkar, Rússar og U
Thant, aðalframkvæmdastjóri S
Þ, leggi hart að Bandaríkja-
mönnum, vilja þeir ekki ganga
til samninga um Vietnam-málið
nú. Þetta felur ekki í sér, að
Bandaríkjamenn séu mótfallnir
samningaumleitunum, en þeir
telja að nú sé ekki tími til að
setjast að samningaborðinu.
Aðalvandinn er líka sá, hvað
semja skuli um, og greinilegt er,
að Frakkar, Rússar og U Thant
vilja að samið verði um brott-
flutning bandarískra hersveita
frá Suður-Vietnam og þar með
allri Suðaustur-Asíu. • Þetta vilja
Norður-Vietnammenn líka semja
um, en Bandaríkjamenn hvorki
vilja það né geta.
Eins og fram hefur komið síð-
ustu daga er stefna Johnsons
forseta á þá leið, að öllum sé
gert það ljóst, og þá einkum
stjórninni í Hanoi, að þessi brott
flutningur muni aldrei eiga sér
stað. Þess vegna hafa Bandaríkja
menn tekið það ráð að undan-
förnu, að beita bandarískum
sprengjuflugvélum í beinum bar
dögum við hersveitir Vietcong.
Stjórnin í Washington vonar,
að þetta liafi óhrif auk loftárás-
anna á Norður-Vietnam. Opin-
berir formælendur draga ekki
dul á það, að gripið verði til
frekari hernaðaraðgerða, ef þetta
reynist heldur ekki hafa tilætl-
aðan árangur í för með sér.
Og hver er svo þessi tilætlaði
érangur?
Annað hvort
- eða
Að stjórnin í Hanoi hætti
hernaðarlegri og pólitískri sókn
sinni gegn Suður-Vietnam. —
Stjórnin í Washington telur, að
Vietcong-hreyfing ' kommúnista
geti ekki haldið borgarastyrjöld
Sinni í Vietnam áfram án að-
Btoðar hins kommúnistíska Norð-
ur Vietnam. Það er ekkert sem
hægt er að semja um fyrr en
þessi aðstoð hættir, segir stjórn-
in í Washington.
Gerð hefur verið grein fyrir
stefnu Bandaríkjamanna, og
kjarni hennar er mjög einfald-
ur: Ef kommúnistum er alvara
Lyndon Johnson^ forseti-
með friðsamlegri sambúð, verða
þeir að sætta sig við það, að
pólitískum markmiðum er ekki
hægt að ná með hernaðarlegum
leiðum.
Annað hvórt verða þeir að
sætta sig við þetta, og þá verður
unnt að semja um skipan mála
í Vietnam og Suðaus.tur-Asíu,
þar sem tillit verður tekið til
hagsmuna allra hlutaðeigandi
aðila, þar á meðal Kínverja, eða
þeir gera það ekki, og þá munu
Bandaríkjamenn svara hernaðar-
sókn þeirra með sífellt ákveðn-
ari hernaðarráðstöfunum allt þar
til þeir gera sér grein fyrir því,
að þetta þýðir ekki.
Grundvöllur
al þjóðaviðskipta
Afstaða stjórnarinnar í Wash-
ington er „prinsip”-eðlis. Hér
er um það að ræða, eins og
Dean Rusk utanríkisráðherra
komst að orði, að verja sjálfan
„grundvöll alþjóðasamskipta”.
Ef kommúnistar reyna að eyða
þessum grundvelli, munu meira
en hundrað smáþjóðir um allan
heim telja sér ógnað, sagði Rusk.
Rusk á þannig við grundvöll
samskipta milli þjóða og hina
friðsamlegu sambúð ríkja, sem
búa við ólík stjórnmálakerfi. Láti
Bandaríkin undan síga, einkum
fyrir þeirri staðhæfingu stjórn-
arinnar í Peking, að hægt sé að
heyja svokölluð „þjóðfrelsis-
stríð” innan ramma hinnar frið-
samlegu sambúðar, þá munu fáar
þjóðir í heiminum geta búið við
öryggi.
Hér er vikið að einu mesta
vandamáli vorra tíma. Flest þjóð
félög eru annað hvort á erfið-
leikatimum eða á mjög öru þró-
unarskeiði, undirróður erlendra
stjórnmálaafla er því mjög auð-
veldur. Vandamálið er ekki ein-
faldara við það, að þetta er ein-
mitt eitt hinna miklu ágreinings-
efna í deilum stjórnanna í Pek-
ing og Moskva.
En með stefnu sinni í Viet-
nam vilja Bandaríkjamenn taka
skýrt fram hvar þeir standa: —
Stjórnirnar í Hanoi, Moskva og
Peking verða að láta af áform-
um sínum um að vinna pólitísk-
an sigur í Suður-Vietnam með
hernaðarlegum undirróðursleið-
um.
Vandamál U.S.A.
Og stjórnin í Washington horf-
ir lengra en til Suður*Vietnam.
Ef þetta land verður ofurselt
kommúnistum kemur röðin að
hverju landinu á fætur öðru í
Suðaustur-Asíu. Kommúnistar
munu ná öllum þessum heims-
hluta á sitt vald með hernaðar-
legum og pólitískum leiðum, og
það verða Kínverjar sem hafa
um síðir töglin og hagldirnar í
Suðaustur-Asíu.
Sé það haft í huga, að Banda-
ríkin eru einnig stórveldi í Asíu
og eiga voldugasta flugher, flota
og kjarnorkuvopn heimsins, er
skiljanlegt, að Johnson forseti
getur ekki sætt sig við slíkar
horfur. Þá mundu Kínverjar
nefnilega hafa unnið afdrifaríkan
sigur á mesta herveldi heimsins-
Hvað Bandaríkjamenn áhrærir
er vandinn nú í því fólginn, að
finna skipan mála, sem stöðvar
stríðið í Suður-Vietnam. — í
Washington er talið, að þessu sé
hægt að koma til leiðar með
samningaviðræðum, ef aðeins sé
unnt að ræða um friðsamlega
sambúð í Suðaustur-Asíu en ekki
uppgjöf.
Þess vegna er stjórnin í
Washington eiginlega ekki mót-
fallin samningaumleitunum
þeim, sem fara fram víða í heim
inum nú, á sama tíma og Banda
ríkjamenn herða á hernaðarað-
gerðunum. Þessar umleitanir
kunna að bera árangur.
Bandaríkjamenn eru greini-
lega heldur ekki mótfallnir þeirri
hugmynd, að friðargæzlusveitir
á vegum SÞ taki að lokum að sér
gæzlustörf á landamærunum við

Á KRÚSTJOV HEIMA HER?
Norræn húsgögn flutt í íbúð,
sem Krústjov og fjölskylda
hans hefur nýlega skoðað.
Nikita Krústjov mun á næst-
unni flytja í sex herbergja í-
búð í Moskva eftir að hafa dval-
izt í útlegð í sex mánuði ein-
hvers staðar í nágrenni Mos-
kva.
Þrír ungir menn í húsi
nokkru í Moskva skýrðu svo frá
í dag, að þeir hefðu séð fyrrv.
forsætisráðherra, Nikita Krús-
tjov og konu hans koma í hús-
ið og hefðu þau skoðað þar
auða íbúð.
Hús þetta stendur í rólegri
hliðargötu og er næstum alveg
við hliðina á kanadíska sendi-
ráðinu. Þessir ungu menn voru
hikandi við að skýra frá þessu,
en loks sögðu þeir nokkrum
vestrænum blaðamönnum, að
þeir væru sannfærðir um, að
Krústjov væri að flytja inn í
íbúð í Stare Konyusjenni, nr.
21, og væri íbúðin nr. 57 og VI.
hæð.
Ungu mennirnir skýrðu frá
því, að þeir hefðu séð Krúst-
jov að minnsta kosti einu sinni
í þessari íbúð, en kona hans
og dætur hefðu verið þar nokkr
um sinnum. Húsgögn, sem aug
sýnilega væru smíðuð á Norð-
urlöndum, hefðu þegar verið
flutt inn..
Upplýsingar þessar staðfesta,
að Krústjov mun flytja aftur til
Moskva, þar sem hann mun
búa um nokkurt skeið, eftir að
hafa dvalizt í útlegð í Usovo,
litlum bæ, um 30 km. frá Mos-
kva.
ALÞYÐUBLAÐIÐ - 3. marz 1965 $