Alþýðublaðið - 28.09.1965, Blaðsíða 4

Ritstjórar: Gylfi Gröndal (áb.) og Benedikt Gröndal. — Ritstjórnarfull-
trúi: Eiður Guðnason. — Síman; 14900 - 14903 — Augliýsingasimi: 14906.
ASsetur: Aiþýöuhúsið við Hverfisgötu, Reykjavík. — Prentsmiöja Alþýðu-
blaöslns. — Askriftargjald kr. 80.00. — I lausasölu kr. 5.00 eintakið.
Utgefandi: Alþýðuflokkurinn.
HRINGEKJAN
v
NEYTENDUR á íslandi greiða þessa daga 10—
26% hærra verð fyrir ýms inniend matvæli en gilt
hefur í sumai. Verðhækkanir þessar stafa af því, að
bændur landsins eiga samkvæmt lögum rétt á sam
bærilegu kaupi við aðrar vinnustéttir, ien isá saman-
burður er reiknaður út eftir formúlu, sem er vægast
sagt umdeilanleg.
Launþegar hafa fyrir löngu lært, að kauphækk-
:,anir draga dilk á eftir sér í þessu landi. Atvinnurek-
endur fá undantekningalítið að hækka verðlag á tvöru
eða þjónustu, sem þeir selja almenningi, ef kaup-
gjald hefur hækkað. Af þessu leiðir, að íslenzkir
launþegar eru í sjálfheldu og geta varla komizt
lengra eftir samninga’leiðum en að halda í horfinu
;um kjör sín — nema menn grípi til þess venjulega
neyðarúrræðis að lengja vinnutíma sinn að kvöld-
eða næturlagi. Þegar svo til allar stéttir fá sömu eða
svipaða prósentuhækkun á kaup sitt, og atvinnurek-
endur velta hækkununum strax út í verðlagið, verð
ur árangurinn enginn — nema verðbólga. Og hætt
er við, að í taumlausri verðbólgu freistist margir at-
vinnurekendur til að smyrja örlítið meira á verðlag
ið en kauphækkun nam til að tryggja sjálfa sig. Þann
ig'vex verðbólgan enn meir og hagur launþega versn
ar að sama skapi.
Þessi hringrás leiðir til þess, að hlutur launþega
í þjóðartekjum helzt óbreyttur eða svipaður. Með
þessum hætti tekst vinnuaflinu ekki að fá aukinn sinn
hlut eins og eðlilegt væri. Arðurinn af hinni nýju
tækni, af hagræðingu og betri vinnubrögðum verður
eftir í fyrirtækjunum eða hjá eigendum þeirra. Get-
ur raunar engum manni dulizt, að hagur fyrirtækja
og lúxuslíf atvinnurekenda hafa verið með miklum
blóma.
Verkalýðshreyfingin er í mjög erfiðri aðstöðu,
þegar slíkt ástand skapast, sem hér hefur verið lýst.
Hún verður >að beita öllum ráðum til að halda í horf
inu fyrir sitt fólk, en mögúleikar til að bæta hag þess
á eðlilegan liátt eru sáralitlir. Afleiðingin verður sú
alkunna staðreynd, sem nýlega hefur verið staðfest
með opinberum skýrslum, að 'vlnnutími er hér á landi
óhóflega — ef ekki hættulega — langur.
Alþýðuflokkurinn hefur ekki aðens stutt hina
beinu kjarabaráttu verkalýðsins, heldur lagt sérstaka
áherzlu á þýðingu félagslegra xunbóta, svo sem al-
mannatrygginga. Á þann hátt er unnt að flytja til
miklar tek.jur frá þeim efnaðri til hinna þurfandi. Á
þessu sviði hefur náðst mikill órangur á síðustu ár-
úm, og heildarupphæð almannatrygginganna mun
vera nálægt 1.000 milljónum króna á ári.
4 28. sept, 1965 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Kauptaxti V.R.
frá 1. sept. 1965 (Grnnnl + vísit. 4,88%)
LAUN EFTIR
Fl. Byrj.l. 3 mán. 1 ár 3 ár 8 ár 10 ár 15 ár
1. 3.605
2. 4.419 4.883
3. A 6.627 6.860 7.093 7.371 7.663 7.965 8.267
3. B 6.240 6.472 6.698 6.883 7.159 7.445 7.740
4. 7.174 7.371 7.570 7.872 8.174 8.499 8.837
5. 7.815 8.117 8.442 8.768 9.115 9.477
6. 8.499 8.848 9.210 9.581 9.976 10.372
7. 9.255 9.627 10.023 10.418 10.849 11.279
8. 10.011 10.476 10.906 11.338 11.790 12.301
9. 10.964 11.395 11.849 12.325 12.813 13.325
10. 12.127 12.802 13.511 14.255 15.046
Verzlunarmannaféiag Reykjavíkur.
m
Vélhérinn, sem aldrei næst í
AULT BER AÐ SAMA BRUNNI.
Verðbólgan æðir áfram. Verstu
spárnar um hrun peninganna og
æðisgengið kapphlaup um lífsgæð
in svokölluóu, eru sem óðast að ræt
ast. Bitatog stjórnmálaflokka um
það hverjir beri sökina, hverjum
sé að kenna og hverjum ekki að
kenna, er ófrjótt kjaftæði, sem
fólk hlusutar ekki á og fer ekkert
eftir. Þetta er engum einum stjórn
málaflokki að kenna. Það er skort
urinn á vinnuaflinu, sem veldur og
æðið verður ekki stöðvað, livort
sem þaö er hægt eða ekki, en það
efast ég um.
ALLSTAÐAR HEYRIR maður
sömu setninguna: „Við höfum alls
ekki kaup eða kjör saman borið
við aðrar stéttir". Það er alveg
sama hvem maður talar við, verka
mann, sjómann, iðnverkamann,
iðnlærðan, verzlunarmann eða op
inberan starfsraánn. Enginn hefur
sambærileg kjör við aðrar stétt
ir. Þannig hljómar startskotið. Á
þessu hyggist æðið, sem er alger
légá blint.
MENN BYGGJA YFIR loftslag.
Þéir eru alltaf að stækka við sig
Menn taka á sig vaxtabyrði af
hundruðum þúsunda króna til þess
eins að breyta til um húsnæði, að
stækka við sig, án þess að þurfa
þess, Vélhérinn æðir eftir hlaupa
bráutinni og hundarnir þenja sig
á eftir honum — og ná honum
aldrei. Menn kaupa sér ekki lífs
hamingju eða hugarró með spani
Það er furðulegt hvað margir hafa
mikið fé milli handa.
ÞAÐ ER ALLS EKKI einleikið
Atvinnutekjurnar eru það ekki.
Hvaðan kemur féð? Hvernig er
það fengið. Eg veit hvað mikið ég
hef í tekjur og hvað ég má leyfa
mér. Um það þarf enginn að segja
neitt. Þess vegna hlýt ég að verða
undrandi þegar ég sé menn eyða
tugum þúsunda á einum mánuði —
og mánuðum saman. Hvernig fer
maður að því að standast slíkar
greiðslur, sem hefur um 15—20
þúsund krónur í tekjur á mánuði
samkvæmt samningum og sam-
kvæmt bókum og samkvæmt skatt
skránni?
ÞETTA ER EF TIL VILL til-
gangslaust tal, aðeins til að benda
á hversu leikurinn sem við leik
um er grár, kolgrár. Ég bendi ekki
á lausn. Ástæðan er einfaldlega
sú, að ég sé ekki hvernig eigi að
fara að því að leysa það. Mér
skilst að allir stjórnmálaflokkarn
ir viti nákvæmlega hvernig eigi að
fara að því. En útkoman er sú,
að enginn gerir það. Það er vitan
lega vegna þess að enginn getur
það.
ENGIN ÞJÓÐ hefur til lengdar
þolað óðaverðbólgu. Það hefur ým
islegt verið gert til bjargar, en
engin stétt hefur viljað breytingu
Það hefur verið hægt að tala við
einstaklingana, en þegar þeir hafa
safnazt saman í hóp, hefur engu
tauti verið við þáÚcomandi. — Þá
hefur æðið komið yfir þá, því að
enginn þeirra „hefur kaup og kjör
í samanburði við aðrar stéttir."
ÞAÐ ÞARF AÐ stöðva þetta æðf
áður en það er um seinan. En það
verður iíkast til ekki gert. Öfund
in og liatrið milli flokka er svo
magnað — og stjórnmálamenn
vantar það sem til þarf: hugrekki.
Hugrekki til að seg.ia og gera það
sem rétt er, að stöðva kapphlaup
ið — standa og falla með sinnl
stefnu.
Hannes á horninu.
Vélstjórafélag íslands
heldúr félagsfund að Bárugötu 11 þriðjudag-
inn 28. þ.m. íkl, 20,00,
Fundarefni:
Farskipa- og togarasamningarnir. Mætið
stundvíslega.
Stjómin.
Starfsstúlkur óskast
Starfsstúlkur vantar í eldhús Kleppsspítal-
ans. Upplýsingar gefur matráðskonan í síma
38164, #kl. 15,00.
Reykjavík 24/9 1965
Skrifstofa ríkisspítalanna.