Vísir - 27.01.1960, Blaðsíða 2

2
- VÍSIB
Miðvikudaginn 27. janúar 19-60
■rnirwiWMTr -nrr ~~n-;i 1’-
fíœjarfoéttir
Utvarpiji í kvöld:
18.30 Útvarpssaga barn-
anna „Mamma slcilur allt“
eftir Stefán Jónsson; I.
(Höfundur les). 19.00 Tón-
leikar: Þjóðlög, sungin og
leilcin. 20.30 Daglegt mál
(Árni Böðvarsson cand.
mag.). 20.35 Með ungu fólki
(Vilh)álmur Einarsson). —
21.00 Einleikur á píanó:
Magnús Blöndal Jóhannsson
leikur verk eftir Johann
Sebastian Bach. 21.20 Fram-
haldsleikritið: „Umhverfis
jöróina á 80 dögum“ gert
eftir samnefndri sögu Jules
Verne; XII. kafli. — 21.50
Tónleikar: „Álfhóll“, ballett-
músik eftir Kuhlau. 22.10
Leikhúspistill (Sveinn Ein-
arsson). — 22.30 Tónaregn:
Svavar Gests kynnir lög eftir
George Gershwin — til 23.00.
Minningarsjóður Olavs
Brunborgs stud. oecon.
Sjóðurinn veitir styrk ís-
lenzkum stúdentum eða
kandídötum til náms við há-
skóla eða sambærileggr
stofnanir í Noregi. Veittar
verða 3900.00 norskar krón-
ur fyrir tímabilið 1. júlí 1960
til 31. des. 1961, og verður
styrkurinn greiddur eftir 1.
jújí 1960. Umsóknir skal
senda skrifstofu Háskóla Is-
lands fyrir 15. febrúar n. k.
Sveitarstjórnannál,
5.—6. hefti 19. árgangs, er
nýkomið út. í heftinu má
nefna þetta efni: Ný ríkis-
stjórn — Úrslit kosninga —
Reikningar sveitafélags og
stofnana þeirra fyrir árið
1952 — Gatnagerðarfélagið
— Malbik — Stefnuyfirlýs-
ing ríkisstjórnar: Bætur al-
mannatrygginga hækka —
Sjúkratryggingar frá sjón-
arhóli læknis — Fjölskyldu-
bætur og fjölskyldustærð —
Tryggingatíðindi.
KROSSGÁTA NR. 3968:
Lárétt: 1 ...valdur, 3 í Eyj-
um, 5 oft um fas, 6 til veitinga,
7 skst. bæjarstofnunar, 8 upp-
haf, 9 fiskur, 10 ... .fimi, 12
nafn, 13 illa gert, 14 hreyfa, 15
á útlim, 16 neyta.
Lóðrétt: 1 afkomandi, 2
. .grannt, 3 ný, 4 ójöfnuna, 5
kemur með aldri, 6 skepnur, 8
gerir gagn, 9 á opi, 11 .. .orm-
ur, 13 nafni, 14 bardagi.
lausn á krossgátu nr. 3967.
Lái'étt: 1 (ali)gæs, 3 ak(rein),
7 mar, 6 ála, 7 (at)geir, 8 ólar,
9 ull, 10 inna, 12 ha, 13 nös, 14
Bör, 15 nf, 16 húm.
Læðrétt: 1 gat, 2 ær(ingi), 3
ala, 4 karlar, 5 marinn, 6 áll,
8 Óla, 9 unz, 11 nöf, 12 höm,
14 (maura)bú.
Loftleiðir:
Saga er væntanleg kl. 7.15
frá New York. Fer til Stav-
anger, Kaupmannahafnar og
Hamborgar kl. 8.45. Hekla
er væntanleg kl. 19.00 frá
London og Glasgow. Fer til
New York kl. 20.30.
Eimskipafélag Reykjavíkur:
Katla er í Ventspils. Askja
er í Cardenas.
Iijúskapur.
Nýlega voru gefin saman í
hjónaband ungfrú Sigurlaug
Björnsdóttir frá Holti á Síðu
og Ólafur Nikulásson frá
Borg á Mýrum.
Hæstiréttur
hækkar ska&a-
bætur.
Hæstiréttur hefur hækkað
skaðabætur til handa Ragn-
liildi Aðalsteinsdóttur eftir um-
ferðarslys, um rúmlega 34 þús.
krónur frá því sem undirréttur
dæmdi henni.
Slysið vildi til, er Ragnhildur
var á leið frá Keflavíkui’flug-
velli til Reykjavíkur með
sendibifreið Sameinaðra vei'k-
taka, er Sverrir Þorláksson ók.
Vörubifreiðin R-5609 kom á
móti þeim á Gíslaskarði, og ók
henni Jóhann J. Jónsson. Rák-
ust bílai'nir mjög harkalega
saman með þeim afleiðingum,
að Ragnhildur hlaut alvarleg
meiðsli.
Höfðaði hún mál og krafðist
skaðabóta að upphæð kr.
194.331,14. Undirréttur dæmdi
henni kr. 113.392,50 auk vaxta
cg 11 þús. kr. í málskostnað.
í Hæstarétti komu fram ný
gögn í málinu með læknisvott-
oi'ðum og talið óvíst, að Ragn-
hildur jafnaði sig nolckurn
tíma til fulls, einnig hefði hún
varanleg andlitslýti. Því beri
að greiða henni í skaðabætur
kr. 147.749,00 með vöxtum og
25 þúsund ki'óhur í málskostnað
í undir- og Hæstarétti.
Líf og dauði ...
Frh. af 1. síðu.
is að öllum, sem lágu undir
minnsta grun um að vera Suez-
mönnum hliðhollir.
Lögreglan kallaði á liðsauka
og skaut úr byssum sínum upp
í loftið til að dreifa hópnum, en
allt kom fyrir ekki, því fjórir
voru drepnir á vellinum og sá
fimmti lést í sjúkrahúsi nokkru
síðar. Auk þeii'ra 29, sem meidd
ir voru og fluttir á sjúkrhús,
slösuðust ýmsir meira og minna
en létu ekki um það vita af
ótta við að þeir kynnu að vera
dregnir fyrir lög og dóm. Tveir
lögreglumenn voru fluttir í
spítala.
Eftir uppþotið ruddist múg-
urinn um stræti boi'gai’innar
æpandi og argandi, en meira
tjón varð, ekki en þegar var
orðið.
ir neina aðra markaði en járn-
tjaldslönd. Þetta á alveg séi’-
l staklega við hraðfrysta fiskimx
í og síldina, sem selt er austur.
Það er ekki að undi'a, þótt | íslendingar eru nú komnir út Hi'aðfrystur fiskur sem seldur
, hugsandi menn séu uggandi um| á mjög hálar brautir hvað við- er til jái’ntjaldslandanna er
Vinnuafl sjávarútvegsins.
yfirleitt pakkaður í stórar og
groddalegar umbúðir og ekki
næri'i því fullunninn miðað við-
framtíðarhorfur í sjávarútvegi j vikur sölu útflutningsvara okk-
okkar þessa stundina. Margar, ar. til ríkjanna fyrir austan
eru ástæðurnar fyrir þessu, en jái'ntjald. Stafar þetta auðvitað
ein sú veigamesta er vafalaust | af því, að engum hugsandi þann fisk, sem fer á hina frjálsu
sá mikli skortur á vinnuafli, j manni dylst, að þama er skipt markaði í Vestur-Evrópu og
að við iáðamenn, sem að engu Bandaríkjunum.
hafa viðteknar viðskiptareglur,
heldur reka viðskipti fyrir mjög
sem þessi starfsgrein á við
búa.
Síðan á ái'amótum hafa |
fréttir af samningaumleitunum
útvegsmanna við færeyska sjó-
menn verið næstum daglega í
blöðum og útvai-pi. Hingað til
hafa þessar viðræður verið
neikvæðar, og óvíst er, hvernig
þessu máli lyktar. Af fréttum
má sjá, að um eitt þúsund er-
lenda sjómenn og verkafólk
fi’ystihús vanti á yfii'standandi
vertíð. Má búast við, að sumii'
bátar geta jafnvel alls ekki haf-
ið í'óðra sakir manneklu ef
ekki rætist úr þessu.
Nú munu vex-a um 70 fiski-
bátar í smíðum fyrir íslend-
inga auk a. m. k. 5 togara. Ef að
líkum lætur, mun í'eynast erf-
itt ef ekki ókleift að manna
þessi skip. Sérstaldega á þetta
við togai'ana, en þeir eru nú
sumir hvei'jir óstai-fhæfir sakir
skorts á sjómönnum. Hvernig
vei'ður nú ástandið, þegar öll
nýju skipin bætast í hópinn?
Ekki er endalaust hægt að setja
allt sitt ti-aust á það, að Fær-
eyingar komi okkur til hjálpar.
Það liggur í augum uppi. Finna
verður ráð til að gera sjósókn
eftii’sóknarverðari starfsgi'ein,
en það hefur hún ekki verið
undanfarin ár. Á þetta séi’stak-
lega við togaraútgerð, en mikið
misræmi hefur skapast milli
togarasjómanna og þeirra er
stunda sjó á mótorbátum. Það
hefur meðal annars verið haft
fyrir satt, að einn togaraskip-
stjóri rói nú á vetrarvei’tíð sem
háseti á 50 lesta mótorbát af
Suðurnesjum. Heyrzt hefur um
fleii'i togai-askipstjói’a, sem ætli
sér að breyta til og taka mótor-
báta, enda munu tekjur þeirra
vera miklu meiri þannig, jafn-
vel þótt starfstíminn sé styttri
og fjarvistir að heiman miklu
skemmri.
Fjárhagsleg afkoma okkar
Islendinga og efnahagsleg
velmegun mn alla framtíð
mun að verulegum hluta
byggjast á því, að skip okkar
sæki fjarlæg mið. Til þess
að þetta sé fært, þurfum við
að gera út togara. Það er þvi
höfuðnauðsyn, að togaraút-
gerð verði efld og styrkt til
að gegna þessu mikilvæga
hlutverki í þágu þjóðarinnar
allrar.
En skortur er á vinnuafli
víðar en á toguxum og mótor-
bátum. í fiskvinnslu okkar eða
fiskiðnaði er nú svo rnikill
skortur á vinnuafli, að teljast
verður hreint þjóðarböl. Þetta
er fullyrðing, sem getur virzt
öfgakennd og skulu því færð að
henni nokkur rök.
svo annarleg sjónarmið, enda
hafa þessir hex-rar að markmiði
að drottna yfir öllum heimi og
þröngva sínum úreltu hagfræði-
kenningum upp á alla ibúa
hans. Mörg eru dæmin úr við-
Þannig er mikill meirihluti.
þess fisks, sem seldur er austur,.
með i'oði og beinum, en slíkt ei*
næstum aldrei selt á hina
frjálsu mai'kaði. Sömuleiðis ex’
pökkun fisksins og frágangui'
allur miklu frumstæðari en.
nauðsynlegt er til að selja hann.
skiptasögu síðai'i ára um stefnu á hinum frjálsu mörkuðum.
þeirra og meðul og margar eru | Sömu söguna er að segja um
þær þjóðir, sem hafa orðið að þá síld, sem seld hefur vei'ið
1 gjalda of dýru verði hin „hag- þraðfryst til járntjaldsland-
kvæmu viðskipti við alþýðu-1 anna Mikið af Suðurlandssíld-
lýðveldin", eins og Þjóðviljinn; inrn er fryst og selt þangað-
svo fjálglega orðar það. Dæmið Þar er svo þessi síid notuð sem
um Fimxland er nærtækast og1 hi'áefni til framleiðslu á reyktri.
má af því mikið læra, ef við og pækiaðri síld. Auðvitað eig-
viljum líta raunsækjum augum um við íslendingar sjálfir að
á staðreyndirnar. J fullvinna okkar síld og flytja
hana út eins verkmikla og
Kommúiiistaríkin hafa allt
af og munu alltaf reka við-
skipti við aðrar þjóðir með
það fyrir augum að ná á
þeim efnahagslegu og póli-
tísku tangarhaldi. Það er
fífldirfska, ef við íslending-
ar búumst við einliverju
öðru úr þeirri átt.
Þegar svo við bætist, að öll
eru þetta vöruskiptaviðskipti
og fi-amleiðsluvörur þessara
landa, a. m. k. sumar hvei'jar,
standa hvergi nærri jafnfætis
við það, sem Vestur-Evrópa eða
Bandaríkin framleiða, bá fer
hagnaðurinn að verða frekar
rýr.
En hvei's vegna hefur ekkert
verið gert til að draga úr þess-
um viðskiptum í stað þess að
auka þau ár eftir ár? Ein höfuð-
ástæðan er sú, að við höfum
ekki vinnuafl til að verka út-
flutningsframleiðslu okkar fyr-
mögulegt er.
—x—
Vegna skorts á vinnuafli hef-
ur verið nauðsynlegt að selja
mikinn hluta fiskframleiðsJ u
okkar hálfunninn til jái'n-
tjaldslandanna. Slíkt er ekki
heppileg þx'óun svo ekki sé
meira sagt, en til að stemma
stigu við henni verðum við að
auka afköst fiskiðnaðar okkar
annað hvort með því að laða
fleira fólk til starfa í þessari
grein, eða með því að veita
nægu fjármagni inn á þessar
brautir til að byggja upp stærri
og fullkomnari fiskiðjuver og
kaupa fullkomnari vélar og á-
höld og spara þannig vinnu-
kraftinn.
Frh. á 6. síðu.
Smáauglýsingar Yísis
eru ódýrastar.

t e d d y
úlpatt
m
Vinsælasta kuldaflíkin á börn og unglinga.
Fæst b»á:
VALBORG, Austurstræti 12.
SÓLEY, Laugavegi 33.
MÁRTEINI, Laugavegi 31.
LÓTUSBÚÐINNI, Hafnarfirði
og víðast út urn land.
Heildsölubirgðir:
§ÓLÍ»Ó
umboðs- og heildvcrzlun.
Vesturgötu 25. — Símar 18860 — 18950.