Vísir - 27.01.1960, Blaðsíða 4

4
VtSIR
Miðvikudaginn 27. janúar 1&6Q
Berklaskoðun var fi’ainkvaBiind
á 16—‘17 |iúSe maiiiis sJ. ár.
Fimmtíu berklasjúkiingum var
útveguð sjúkrahúsvist.
í 6erklavarnadeild Heilsu-
verndarstöðvar Reykjavíkur
voru framkvæmdar 19.153
berklaskoðanir á 16.571 manni
á árinu sem leið. Langmest voru
l>etta Reykvíkingar, en þó var
1341 utanbæjarmaður, þar af
552 Hafnfirðingar.
Mest var um skyggningar og
skyggnimyndatökur, en auk
þess allmjög um berklaprófanir
bæði á fólki, sem leitaði til
deildarinnar og eins á nemend-
um í framhaldsskólum. Þar
voru ennfremur framkvæmdar
loft-brjóstaðgerðir, svokallaðar
streptomysin inndælingar og
BCG bólusetningar. Fimmtíu
sjúklingum var útveguð sjúkra-
húss- eða hælisvist.
í skýrslu Heilsuverndarstöðv-
ar Reykjavíkur er skýrt frá því,
að þeim, sem undir rannsókn
gengu, hafi verið skipt í þrjá
flokka, en þeir eru sem hér
segir:
1. Þá, sem verið höfðu undir
eftirliti deildarinnar að minnsta
kosti tvisvar á ári og henni því
áður kunnir: alls 1326 manns,
529 karlar, 726 konur, 71 barn.
Virk berklaveiki fannst hjá 25
þeirra eða tæplega 1.9%. 19
þeirra voru með berklaveiki
í lungum. í 23 tilfellum eða
rúmlega 1.7%, var um sjúk-
linga að ræða, sem veikzt höfðu
að nýju. 2 sjúklingar höfðu
haldizt óbreyttir frá árinu 1957
(1 sjúkl. með adentitis colli og
annar með salpingitis). 13 sjúk-
lingar eða tæplega 1% höfðu
smitandi berklaveiki í lungum,
og höfðu þeir allir veikzt á ár-
inu. Af þeim voru 7 smitandi
við beina rannsókn, en hjá 6
fannst smit við nákvæmari leit,
ræktun úr hráka eða magaskol-
vatni.
2. Fólk, sem vísað var til
stöðvarinnar í fyrsta sinn, eða
hafði komið áður, án þess að á-
stæða væri talin til að fylgjast
frekar með því: Alls 6180
manns, karlar 1974, konur 2615,
börn 1591 yngri en 15 ára. Af
þeim reyndust 59, eða tæplega
1% (0.96%), vera með virka
berklaveiki, þar af voru 43 eða
0.7% með berkla í lungum,
íungnaeitlum eða brjósthimnu,
18 eða tæplega 0.3%, höfðu
smitandi berklaveiki. 8 þeirra
höfðu smit við beina rannsókn,
en 10 við rælctun. Hjá 6 sjúk-
lingum með berklabreytingar í
lungum fannst ekki smit. Hinir
sjúklingarnir voru sem hér seg-!
ír: 4 með pleuritis exsud., 1
með erythema nod., 14 með hil.;
tub. og var einungis um börn að
ræða í síðast töldum tveim
fiokkum. i
3. Stefnt var í hópskoðun alls
9065 manns, 1267 þeirra voru
yngri en 15 ára. Virk berkla-
veiki fannst hjá 14 ára dreng
<og var þar um að ræða primær
fnf. og 24 ára konu, sem reynd-
íst vera með frekar litlar bólg-
'AU' í báðum lungnatoppum; var
Sienni leyft að vera heima, enda
íannst ekki smit við ræktun.
flGamlar berklabreytingar fund-
«ist hjá 84 sjúklingum, 77%
þeirra voru kunnir stöðinni áð-
ur. 221 sjúkl. voru með afleið-
ingar brjósthimnubólgu, 67%
þeirra voru áður kunnir stöð-
inni. Meiri hluti þessa fólks
(5571 fullorðnir, 590 börn),
höfðu verið í samskonar skoð-
un áður.
4. Að þessu sinni var ekki
framkvæmd nein hverfisskoð-
un á vegum stöðvarinnar.
Eins og undanfarin ár var af
1 hálfu stöðvarinnar lögð áherzla
á, að allir smitandi sjúklingar
væru vistaðir á hæli. 3 sjúkl.
fengu þó leyfi til að vera heima,
þótt um smit væri að ræða. Var
um tvö gamalmenni að ræða,
nálægt áttræðisaldri, sem ekki
treystu sér á hæli, voru þeir
einangraðir heima og settir í
lyfjameðferð, með þeim árangri,
að þeir voru báðir orðnir nei-
kvæðir um áramót. Þriðji mað-
urinn var frá Hafnarfirði,
fannst hann skömmu fyrir jól;
og er hann einnig í lyfjameð-1
ferð með góðum árangri.
Að lokum má geta þess, að á
árinu sem leið voru fram-
kvæmdar í Rannsóknarstofu
Háskóla íslands, en að tilhlutan
Heilsuverndarstöðvarinnar,
bæði hrákarannsóknir og rækt-
anir úr hráka, magaskolvatni,
þvagi, brjóstholsvökva og
greftri úr ígerðum. Þau tilfeUi
voru samanlagt hátt á 7. hundr-
að talsins.
Aidargömul augíýsing.
Með nokkuð öðrum hætti en
svipaðar augiýsingar nú.
Fórnaði sér fyrir börnin.
Franskur hermaður varpaði sér á
sprengju frá spellvirkja.
Það var ekki nema þriggja
sekúndu umhugsunarfrestur.
Michel Corneille undirforingi í
franska hernuím liafði þessar
sekúndur, ekki meira, til þess
að bjarga lífi tveggja barna
sinna, en hann hikaði ekki.
Samkvæmt fregn frá Fort
National í Alsír var hann stadd-
ur inni á kaffistofu, „Chez Ali“,
ásamt konu sinni, og tveimur
sonum, Daniel 7 ára, og Henri
4ra ára, sem voru í eltingarleik
á gólfinu, en þau hjónin stóðu
við barinn. Allt í einu opnuðust
útidyrnar örlítið og hand-
sprengja var lögð inn fyrir, —
ósköp hægt og drólega — beitt
aðferð, sem löngu er orðin al-
kunn í Alsír. Jafnvel drengirn-
ir vissu hvað mundi gerast —
þeir námu staðar á gólfinu og
horfðu skelkaðir á sprengjuna,
sem stöðvast hafði rétt við fæt-
ur þeirra.
Corneille horfði andartak á
þessa gráu kúlu — vitandi, að'
hún myndi springa á næstu
sekúndum. Hann hikaði ekki.
Hann varpaði sér yfir hana og
um leið rak kona hans upp
neyðaróp. Corneille beið bana,
en drengirnir hans særðust lít-
illega. Enginn annar særðist.
Daginn eftir 7. janúar, var
Corneille grafinn ,,með fullri
hernaðarlegri sæmd“ í herbúð-
unum við Tizi-Ouzou skammt
frá. Kistan var umvafin þrílita
fánanum og hershöfðingi hans
lagði heiðursmerki á fánaklætt
lok kistunnar.
Auglýsingar og orðalag
þeirra breytist svo að segja frá
ári til árs. Það getur verið
býsna gaman og fróðle,gt að
bera saman hundrað ára gaml-
ar auglýsinear og þær sem
birtast í blöðunum nú. Og af
því að bókaauglýsingar fyrir
síðustu jól munu flestum í
fersku minni skal hér birt aug-
lýsing um bók. sem kom út rétt
eftir miðia öldina. sem leið.
Auklýsingin birtist í Þjóðólfi,
og tók hvorki meira né minna
en heilan dálk í blaðinu með
smáu letri. Hún er svohljóð-
andi:
„Það er nú þegar töluverður
tími liðinn að engar rímur hafa
komið út, og álítum vér sem
öld þeirra sé á enda. Jafnvel
þó að vér ekki hér viljum bein-
línis halda á móti rímunum, af
því að þær voru betri en ekk-
ert. þá verðum vér samt að
seeia, að vér erum fegnir því,
að tími þeirra er um garð geng-
inn. Þær voru flestar svo ortar.
að ekkert þótti í þær varið. ef
þær voru ekki fullar af Eddu.
og voru þó opta.stnær einnútt
þessvegna hartnær óskilianleg-
ar fyrir almenning, fyrir utan
aHar þær smekkleysur, sem í
þeim finnast, og ýmsu, sem
stríðir beinlínis á móti allri
fegurð og list skáldskapar.
Þessi rímnaold ríkti víðar en
á Islandi, þó hún kæmi ekki
fram í sömu mynd, en hún er
allsstaðar horfin fyrir löngu.
Vér hljótum að vera alltaf
nokkuð á eftir timanum, af því
Þessí <>-ír dánumer.n settu nýlega heimsmet hvor i sinni greín fluglístarinnar, og það kostuteg-
asta við þaft er, aft þeir eru allir kallaftir Joe (efta Jói), sem er furftualgengt nafn í Ameríku.
Joseph B. Jordan (efst til vinstri) setti hæðurinet 144. des. s.I., er hann flaug upp s 103,395,5
feta liæð. Joseph H. Moore setti hraftamet yfir 100 kílómetra leið, er hann íiuug aft jafnafti
íneð 1,216 mílnahraða, og Joseph W. Rogers setti cinnig- hraðamet yfir 18 kílómetra vegalcngd,
er hann flaug með 1,520,9 mílna hrafta. — Neðst til hægri eru kapparnir mcð verftlaunabikar-
ana sína. (j
að eðli lands vors er nú einu
sinni eins og það er. En það er
samt fyrirhugað voru landi,
eins og öðrum, að því eigi að
fara fram.
Síðan formskáldin ortu dráp-
ur sínar, svo sem Þjóðólfur í
Hini Haustlöng, Eilífur Guð-
rúnarson Þórsdrápu, og fleiri,
hefur enginn, að undanteknum
rímnaskáldum, orðið til að búa
til nokkurt hetjukvæði á ís-
lenzka tungu. Vér teljum ekki
útleggingar Jóns Þorlákssonar
af Milton og Klopstork, af því
að bað eru engin frumkvæði.
Vér látum því'vita af því, að
vér höfum bvt-jað á að eefa út
dránu um Örvar-Odd í tólf
kvæðum. með sama h»tti og
hetjukvæð' annarra þióða eru
gerð. Allar bióðir eiga sér hetju
kvæði: Itviir eiga þren^ingar-
lióð Dant°s. Jferósalemskvæði
Tassós, P.otlandskviðu eftir
Ariosto, Grikkir átt.u binar
frægu dránnr um Ódéss-if og
Híum eftir Hómer. Rómverjar
áttu Virgilíus, Óvidíns og
marga fleiri mætti telia meðal
allra menntaðra þjóða. Vér
vonum því. að menn rmmi taka
vel á móti hinni fyrstu t’iraun
til hetiukvæðis, sem kemur út
hér á landi.
Þetta kvæði er ekki æt’^ð til
að svngja nema sumctogqr.
Söngur er ekki allsstaðm iafn-
Umpur, o» bað á heldur ekki
’ ;ð að svngia iafn langt kvasði.
'vfér ætlumst til að prentun bQss
verði búin fvrst í júnímánuði,
og sð bókin verði hér um bil
tíu arkir að stærð. Um verð og
sölulaun getum vér ekki sagt
enn. en vér lofum því að hafa
það svo sanngjarnt sem með
nokkru móti má verða.
Þar sem vönd orð koma fyr-
ir, þá er þeirra getið í athuga-
greinum aftan við hvert kvæði,
og aftan við bókina mun höf-
undurinn gera grein fyrir því
helzta, er honum þvkir þörf á
að geta um. Bókin er prerituð
með nýju letri og á góðan ranp-
ír, og vonum vér að hún - ð út-
liti muni geta jafnast við -bað
bezta, sem hér hefur verið út
gefið.
Jón Árnason, Egill Jónsson,
Jón Árnason,
Egill Jónsson,
Einar Þórðai'son,
Benedikt Gröndal.
Gamble Benedicí, bandar.
milljónamærin, sem strauk
með bílstjóra til Parísar, sá
sig um hönd og fór fhigleið-
is heim með Douglasi bróð-
ur sínum í sl. viku. —
Frönsk lög um vernd ung-
linga varð Gamble og elsk-
huga hennar að fótakefli, en
saiukvæmt þeim er hægt að
krefjast aðstoðar yfirvalda
til að taka fram fyrir hend-
ur þeirra, sem ekki hafa náð
21 árs aldri, vift þær aðstæð-
ur, sera þama voru fyrir
hendi.