Vísir - 27.01.1960, Blaðsíða 7

Miðvikudaginn 27. janúar 1960
Vf SIR
7
Hverjum einstaklingi sem
ferðast þarf frá einum stað til
annars innan höfuðborgarinnar
þykir mikið undir því komið að
géta lokið þeirri ferð á skemmst
um tíma.
Hver minúta sem fer til að
komast milli heimilis og vinnu-
staðar skilur eftir að sama
skapi skemmri tima til starfs
eða hvildar.
Hagsmunir þjóðfélagsins af
því að umferðin sé greið og án
tálmana eru miklir sem stafar
af því hve margir einstakling-
ar taka jaátt í henni.
Engar ábyggilegar tölur eru
til sem sýna hve mikil hreyf-
ing eigi sér stað á götum borg-
arinnar dag hvern, en þeim
borgarbúum fer fjölgandi sem
ferðast 20—30 km. og verja til
þess á aðra klukkustund dag-
lega einungis í sambandi við
atvinnu sína.
Vinnukraftur alls þessa fólks
er dýrmætur og því er hver
óþarfa töf sama og þjóðfélag-
inu glataðir fjármunir.
Ekki er þó nægilegt að unnt
sé að komast greiðlega eftir
götunum, nema það sé hægt án
þess að af því hljótist slys.
Þeir, sem fyrir slvsum verða,
glata fleiri eða færri vinnu-
stundum. Það er einnig tjón
þjóðfélagsins í heild en þó eru
þær vinnustundir. sem betur
fer aðeins brot af öllum þeim
kostnaði vinnu og efnis sem
bifreiðaverkstæðin láta í té við
að bæta úr skemmdum á bif-
reiðum vegna árekstra. Bætur
vátryggingarfélaganna af þeim
sökum nema milljónum króna
árlega og margir einstaklingar
verða þó að bera tjón sitt sjálf-
ir.
Þjóðfélagið væri vissul. betur
statt ef þessir fjármunir spör-
uðust og orkunni i stað þess
beitt að öðrum framleiðslugrein
um.
Því fjölmennari sem borgin
ver^ur þeim mun brýnni verð-
urnauðsyn þess að gera umferð-
ina sem .r/reiðasta og áhættu-
minnsta. -
Að því marki vinna margir
aðilar, hver á sínu sviði, og
nokkrir. sameiginlega, þar sem
þörf er á.
Löggjafinn.
Lög varðandi umferð er
grundvöllur þeirra reglna, sem
borgararnir verða að fylgja í
samskiptum sínum á götum og
gangbrautum. Mikið veltur á
því að ákvæði laga séu skýr
og einföld og samrvmist þeim
þörfum sem breytilegar aðstæð-
ur í þjóðfélaginu skapa hverju
sinni.
Fram til ársins 1958 voru í
gildi lög um umferðarmálefni
er ekki fullnægðu þessum skil-
yrðum, og var það til stórtjóns,
þvi að lagákvæði sem að mati
meiri hluta borgaranna eru úr-
elt, eða ekki i samræmi við
réttarmeðvítund þeirra af öðr-
um ástæðum, valda virðingar-1
leysi borgaranna fyrir öðr-
um lagaákvæðum, þó réttmæt
séu.
Umferðariög þurfa að vera
þannig, að ákvæði þeirra séu'
að beztu manna yfirsýn nauð-
synleg og réttmæt. Því aðeins
verður þeim fylgt i framkvæmd
af meginhtut borgaranna. Eng-
in lögregla er svo öflug að hún
fái haldið uopi til fullnustu
umferðarreglum sem ekki sam-
rýmast réttarmeðvitund meiri-
hluta borgaranna.
Sérhver tilraun i þá átt mæt-
ir andúð borgaranna og er sóun
á verðmætu vinnuafli löggæzl-
unnar.
Lagasmíð um umferðarmál
verður því að vanda. Umferð-
arlög sem auðvelt er að skilja
og almenningur telur skynsam-
leg að lokinni hlutlausri, ræki-
legri athugun, hlýtur hylli borg
borgurum sé ánægja að fylgja
þeim og setji metnað sinn í að
gera rétt.
Þegar svo er getur löggæzl-
an betur einbeitt sér að þeim
fáu sem ekki skilja, ekki nenna
að læra og kæra sig kollótta
um að fylgja umferðarreglun-
um.
í annan stað er nauðsynlegt
í framkvæmd.
á sanngirni og skilningi, en hinu
má ekki gleyma að verkefnið
er oft erfitt og lögreglumenn-
irnir ekki fremur en aðrir full-
komnir á öllum sviðum.
að vægilega sé á slíkum brot-
um tekið er það kemur til af-
skifta héraðsdómara h'eima fyr-
fr.
iÉg er þeirrar skoðunar að
Margir lögregluþjónar eru j meginorsök þess hve margir
mjög áhugasamir um umferð-
armál og hafa ýmsar tillögur
þeirra til breytinga í umferð-
inni reynzt til mikilla bóta.
Nýlega hefur komið fram op-
inberlega sú skoðun að hér
Umferðarstjórn á gatnamót-
aranna, er fylgja þeim án þess að löggæzlan sé sem einföldust j ætti að taka upp fyrirkomulag
að löggjæzlan þurfi að beita j um með umferðarljósum er sem þekkist erlendis, að veita
kærum úr hófi fram. mjög til bóta, og leysir af hólmi lögreglumönnum sektarvald fyr
VALGARÐ BRIEM, HDL.:

Fyrri hluti
HOFUÐ
BORGINNI
Innan- sérhvers þjóðfélags eru til annarra verkefna dýrmætan 1 ir minniháttar umferðarbrot,
menn sem finnst allar reglur starfskraft lögreglunnar.
þannig að þeir geti sektað veg-
og reglurnar um þá hafa mjög
stuðlað að því að gera löggæzl-
una einfaldari og afkastameiri.
rangar, stefnt gegn sér og sjá
lög einungis út frá sínu eigin
þrönga sjónarhorni.
Vel gerð umferðarlög fá
enga náð fyrir þeirra augliti.
Fátt er jafn nauðsynlegt al-
menningi og það, að umferðar-
reglur megi finna á einum stað i
svo að þeij- sem vilja læra þau :
og fylgja þeim geti á sem auð-
veldastan hátt fengið yfirlit:
um gildandi lög.
Einnig á þessu sviði var mis-
brestur fram til ársins 1958.
Þá voru í gildi umferðar-
lög frá 1941, bifreiðalög frá
sama ári með fjölmörgum síð-
ari breytingum.
Umferðarlögin, sem Alþingi
samþykkti 22. apríl 1958 voru
mikill fengur fyrir alla þegna
þjóðarinnar. Vel byggð, skýr,
einföld hverjum sem nennir að
lesa þau með athygli og sam-
einuðu í einn bálk öli umferð-
arlög sem áður voru dreifð.
Að sjálfsögðu er ekki hægt
að gera umferðarlög svo tæm-
andi að þau nái til allra umferð- stuðlar að sama marki
armálefna og gera þau því ráð I nefnt „disk“-kerfi.
fyrir reglugerðarákvæðum um
fjölmörg efni. Eru nokkrar
þeirra reglugerða þegar gefnar
út, þ.á.m. reglugerð um um-1 borgarinnar verður að hafa sér
Stöðumælarnir í mi&borginni' farendur strax og brotið er
framið og á þeim stað.
Talið er sú aðferð yrði lík-
legri til þess að draga úr um-
1 Frakklandi hefur verið tek- ferðarbrotum en leáðbeiningar
ið upp nýtt kerfi sem mjög og áminningar sem lögreglu-
menn geta nú einungis beitt,
brjóta umferðarreglurnar vís-
vitandi sé sú, að refsingarnar
fyrir slík brot séu allt of vægar.
Á ég þar ekki við lögboðn-
ar refsingar og sviftingu rétt-
inda fyrir ölvun við akstur, en
þær eru mjög stranar.
Hitt er skaðlegra að kærur
fyrir almenn brot á umferðar- .
reglum eru venjulega afgreidd-
ar með sátt um svo smávægi-
legar fjársektir að hinn seki
man ekki til kvölds — hvað þá
lengur — að hann hafi komið
fyrir rétt og er þess albúinn
að fremja sama umferðarbrot-
ið aftur næsta dag.
Lögi-eglan á að leiðbeina og
áminna borgarana fyrir minni
háttar brot, en ef brot er svo
mikið að ástæða sé að hennar
mati að kæra til sakadóms, verð
ur refsingin að vera hinum
brotlega minnisstæð og öðrum
til viðvörunar.
Tel ég skilyrðislaust að allar
fésektir eigi að tvöfalda frá
því sem nú er og sviftingu öku-
leyfis um takmarkaðan tíma
skuli beita í fjölmörgum tilfell-
um, sérstaklega þegar um ítrek-
uð brot er ræða.
Háttsemi manna í umferðinni
á þó vissulega ekki fyrst og
fremst að mótast af ótta við
refsingu, heldur af hugarfari
sem svipar til þess er menn
ef ekki þvkir tilefni til að kæra 1 - „ - ,
, _ fara í samkvæmi og vilja njota
brotið.
Þessi breyting yrði þó ekki
í framkvæmd eins auðveld og
sýnist fyrst í stað. Lögreglu-: Aróður og sly
þjónar eru menn en ekki vélar Varn;r
og borgin ekki stærri en svo að
þægindanna en verða jafnframt
öðrum til ánægju.
margir þekkjast.
Ymsir aðilar láta til sín taka
j í baráttunni til að clraga úr um-
Valgarð Briem.
Lögreglumenn yrðu vafalaust i ferðarslvsum
oft sakaðir um misbeúingu ] Lögreglan' annart ur.rT Tar,
sektarvaldsins jafnvel þótt þeir j kennslu - skólum og ýmsa aðra
ynnu storf s.n af mestu sam- j umferðarfræðslú.
vizkusemi. Ýmsar aðrar ástæð-
ur valda því að ekki hefur ver-
ið talið rétt að fela lögreglu-
mönnum þetta vald að svo
komnu. Innheimta á götum úti
kemur að sjálfsögðu ekki til
greina, en vert er að íhuga
hvort leysa mætti dómstóla und
svo
Slysavarnarfélag íslands hef-
ur unnið mikið og gott starf
með þrotlausum áminningum
til vegfarenda í útvarpi og
blöðúm og með umferðarskilt-
um við vegi út úr bænum.
Vátryggingarfélögin í Reykja
vík hafa á margvíslegan hátt
an meðfreð minnihattar brota unnið gegn umferðarslysunum
með einfaldara skipulagi e.t.v.
svipað því er gildir um brot á
reglum um stöðumæla.
Er það í stórum dráttum,
þannig að sá sem leggja vill'
bifreið á ákveðnu svæði mið- UmferSardómstólar.
Ein áhrifamesta leiðin til
ferðarmerki og notkun þeirra, | stakt spjald, sem hægt er að ’þess að halda uppi greiðri og
sem hafa mun stórkostlega ' stilla inn á klukkustund og mín-' öruggri umferð er sú að lögregl-
Má t.d. benda á að þau gáfu
skólabörnum í Revkjavík arm-
bönd með endurskini, kostuðu
útvarpsþátt um umferðarmál á
s.l. vori, kostuðu leiðréttingu
á ljósum bifreiða í Reykjavík
fyrir tveim árum.
Félag ísl. bifreiðaeigenda og
breytingu í för með sér á útliti | útu er bifreiðinni var lagt. | an kæri sem mest af þeim brot- Bindindisfé’lag ökumanna hafa
höfuðborgarinnar og umferð ; Spjald þetta eða ,,diskur“ er um sem framin eru á umferðar- j
inni um hana. Þá munu og vera sett við framrúðu bifreiðarinn-
fullgerðar fleiri reglugerðir,! ar innanverða, og getur lög-
reglunum,
Því aðeins ber þó sú starf-
m.a. ein sem mælir svo fyrir j reglumaður á eftirlitsferð þann- semi árangur að kærurnar fái j agra agila
að umferðarfræðsla verði 1 ig séð hvort bifreið hafi staðið skjóta afgreiðslu fyrir umferð-
skyldunámgrein í barnaskólum, j lengur en leyfilegt er á þeim , ardómstóli og hinn brotlegi
mesta stað.
I mjög látið til sín taka um varn-
ir gegn umfer&arlsysum, ýmist
ein sér, eða í samvinnu við
sem verða mun hin
hjálp til að draga úr slysahætt-
unni.
hljóti verðskuldaða refsingu.
Þegar rætt er um umferðar,
mál borga, eins bg Reykjavík-
i _ , , ur, kemur fljótt í ljós að sá
„Disk“-kerfið þykir hafa gef-: ^vi fyrr sem hinn brotlegi er aðm sem aðalábyrgðina ber og
góða raun, og léttir mjög ' kvaddur til að standa fvrir máli
ið
eftirlit lögreglunnar með því að sinu, þeim mun áhrifaríkari
ákvæði um hámarks stöðutíma | verrður löggæzlan.
! séu ekki brotin.
Að fá menn til að mæta fyrir
Löggæzlan:
í vaxandi
Reykjavík beinist starfsemi iög-' ur götulögreglan sætt ámæli í meira verk en almenningur ger-
reglunnar í vaxandi mæli að fyrir að taka of vægilega á m ser ljóst.
borg eins og j Hér eins og annarsstaðar hef- í 1-étti vegna umferðarbrota er i
umferðarstjórn, leiðbeiningum \ umferðarbrotum sem daglega
Jafnvel þeir sem mest ræða
mestu getur ráðið um það hve
greið og slysalítil umferðin
verður er bæjarfélagið sjálft.
A því hvílir fyrst og fremst
að skipuleggja bæjarlandið,
byggðina og umferðaræðarnar
og um þau málefni hefur bæj-
arráð sér til ráðuneytis skipu-
og löggæzlu á götum úti í sam- j eru framin á götum borgarinn-! um umferðarmál óg skrifa, láta lagsnefnd
bandi við umferðarreglur. | ar. Slík gagnrýni er eðlileg því j stundum undir höfuð leggjast
í þvi tilliti veltur á miklu ! að fátt er eins Hklegt til að : mseta fyrir rétti samkvæmt
að umferðarreglurnar séu skýr-1 veltja gremju löghlýðinna borg- j kvaðningu dómara. Nokkur
ar, svo almenningur skilji þær, | ara og það, að sjá aðra þver- j bi'ögð eru einnig að því að öku-j bæiarverkfræðinsur annast
Umferðarskilyrðin mótast
j þvínæst af gerð gatnanpa
j sjálfra. gatnamóta o.þ.u.l. sem
vel kynntar almenningi, svo að j brjóta umferðarreglur
hann þekki efni þeirra og rétt-
mætar svo að öllum góðum I
laust.
átölu- I menn bifreiða utan af landi um-
gangist umferðarreglurnar af
Hún er þörf. ef hún byggist meira frjálsræði í skjóli þess
Önnur. málefni umferðarlegs
Frh. á 11. síðu.