Tölvumál - 01.04.1986, Blaðsíða 4

UPPLÝSINGASÖFNUN VEGNA SKATTHEIMTU
Flestir landsmenn hafa nú eytt gððri kvöldstund til
að koma á pappír þeim upplýsingum, sem krafist er
árlega, svo hægt sé að innheimta opinber gjöld.
Undirritaður telur að upplýsingaþörfin hafi heldur
aukist með árunum. Að minnsta kosti þekkir hann
sjálfan sig betur eftir að hafa fyllt samviskusamlega
út þær skýrslur, eyðublöð, fylgiblöð og framtalsblöð,
sem lög gera ráð fyrir.
Skattstofan notar þessar upplýsingar í tvennum til-
gangi. Annars vegar eru þær notaðar til að reikna út
allar þær álögur, gjöld, afslætti, frádrætti, undan-
þágur, styrki og bætur, sem skattar samanstanda af.
Hins vegar eru upplýsingar notaðar til að sannfæra
skattayfirvöld um að rétt sé fram talið.
Nú kann einhver að spyrja af hverju undirritaður er
að reifa þessa hluti I TÖLVUMÁLUM. Svarið er einfalt.
1 inngagninum hefur orðið "upplýsingar" komið fyrir
fjórum sinnum. Við stöndum nú á þröskuldi upplýsinga-
aldar. Stórkostlegar framfarir hafa orðið I búnaði
til að vinna upplýsingar. Betri tækni og öflugri
vélar gera löggjafanum mögulegt að nýta enn ýtarlegri
upplýsingar við að reikna álögur á þegnana. Afleið-
ingin er sú að sífellt safnast fleiri gögn um okkur 1
gagnasöfn hins opinbera.
Margir hafa varað við of mikilli upplýsingasöfnun
hins opinbera og óttast að þær auki vald þess. Má
þar frægastan telja Georg Orwell, en I sögu hans,
1984, er þekking Stóra Brðður á þegnunum hornsteinn
að algjöru einræði hans. öflugri tölvutækni gerir æ
auðveldara að ránnsaka persðnulega hagi. Þess má og
geta að ýmsar opinberar stofnanir renna hýru auga til
upplýsinganna, sem skattstofurnar hafa safnað. Lána-
stofnanirnar eru gðð dæmi.
Það eru forsendur fyrir álagningu tekju- og eignar-
skatta að heimta alls konar upplýsingar um hagi
fölks, hverjar eru tekjur þess og hvers eðlis,
hverjar eru eignir þess, hverjum skuldar það og á
hvaða kjörum, hver á barn með hverjum o.s.frv.
4