Tölvumál - 01.01.1988, Side 15

kom út. Gagnrýni mín á þau fræði kunna að hafa haft áhrif á það.
Eins gæti raunar verið, að gervigreindarrannsóknum hafi farið eilítið
fram. Hitt veit ég, að bókin jók traust margra á eigin skoðunum, og
þar hefur hún líklega frekast komið að gagni. Og flestum veitist
erfitt að halda tryggð við eigin skoðanir, viti þeir ekki til þess, að
þær eru skoðanir annarra manna líka. Það staðfestir hvern og einn í
skoðun sinni, ef hann veit, að einn maður a.m.k. er sama sinnis.
Þetta hef ég lesið úr öllum bréfunum, sem lesendur hafa sent mér og
fært mér þakkir fyrir að hafa komið í orð þeim skoðunum, sem þeir
töldu sig eina um.
Maður og tölva
Sá tími er nú upp runninn, að ýmsar hugmyndir virðast dæmdar til að
verða vangaveltuefni einfara, og geðheilsa þeirra þá jafnvel talin
vafasöm, - t.a.m. sú hugmynd, að það sé munur á mönnum og vélum;
sú hugmynd, að menn geti orðið fyrir reynslu, sem vélar ná aldrei, og
sú hugmynd, að til séu hugsanir, sem menn geta alið með sér en vélar
aldrei. Slíkur tími er upp runninn. í bókinni orðaði ég það svo, að
nauðsyn umræðu um slíkar hugmyndir væri mælikvarði á geðheilsu
samtíma okkar. Nú felst hættan í því, að slíkar umræður falli niður
með öllu. Ekki vegna þess, að allir hafi fallist á þá fáránlegu
fjarstæðu að leggja menn og tölvur að jöfnu, heldur vegna hins, að
þær raddir hafa dofnað, sem verja hlut mannsins í samskiptum hans
við vélar.
Margt hefur gerst, síðan bókin kom fyrst í bandarískar bókaverslanir
árið 1976. Allir eru líklega sammála um, að jörðin sé stórum
hættulegri dvalarstaður nú en hún var þá. Þá voru okkur kynnt
tækniundur, sem leiða áttu til aukins stöðugleika og öryggis í
alþjóðamálum. Og yfirleitt hafa þær nýjungar orðið til að auka
stórum á óstöðugleika og öryggisleysi. Meðal annars hafa hernaðar-
legar þarfir leitt til sísmækkandi rafeindabúnaðar, og slíkrar
framleiðslugetu, að kraftaverki er líkast. Smærri en stórum öflugri
örtölvur í eldflaugum gera þeim kleift að flytja fyrirferðarmeiri
eyðingarvopn og jafnframt að "bæta" tök þeirra á að miða út skot-
mörk. (Hönnuður þýsku V-2 eldflauganna, Werner von Braun, nefndi
ævisögu sína "I Aim for the Stars". Lundúnabúa rekur hins vegar
minni til þess að líkindum, að smíðisgripir hans enduðu ósjaldan í
Lundúnum. Fórnarlömb nútímahernaðar geta þá a.m.k. átt huggun í
því, að sprengjunum, sem falla á borgir þeirra, var ætlað að eyða
þeim). Fylgifiskur þessara "framfara" hefur síðan orðið sá, að tölvur
eru almennt orðnar smærri, hraðvirkari, öflugri og ódýrari. Þetta er
15 -