Vísir - 16.06.1962, Blaðsíða 8

8
Otgefandi 8!aðaútgáfan VISIK
Ritstjórar: Hersteim Pálsson Gunnar G. Schram.
Aðstoðarritstjóri Axel rhorsteinsson
Fréttastjóri Þorsteinn 0 Thorarensen
Ritstjórnarskrifstofur Laugavegi 178.
Auglýsingai og afgreiðsla Ingólfsstræti 3.
Áskriftargjald er 45 kró.iui á mánuði.
I lausasölu 3 kr. eint — Sfm; 1I66C (5 Hnur)
Prentsmiðja Vlsis — Edda h.t.
Lýðveldið átján ára
Mikið er um hátíðir og tyllidaga í þessu voru
landi, og svo segja sumir, að þeir muni hvergi fleiri,
því að íslendingar hafa til dæmis haldið hátíðardaga
úr kaþólskum sið, þótt þeir segðu að öðru leyti skilið
við hann. En einn er sá dagur, sem er engum Öðrum
líkur, 17. júní, fæðingardagur Jóns Sigurðssonar og
stofndagur lýðveldisins árið 1944.
Þótt slíkur dagur sé sjálfsagður til mannfunda,
til að menn komi saman og gleðjist með glöðum, eins
og gert hefir verið um iangt árabil, er hann þó ekki
síður sjálfsagður til íhugunar um málefni lands og
þjóðar, mats á liðnum atburðum og þróun og áminn-
ingar um það, sem gera verður á komandi tímum. Sum
ir segja að vísu, að hann eigi að vera hafinn yfir
dægurþras og ríg, en sízt verða þjóðmálin rædd svo,
að enginn finni til.
Hér verður ekki sagt brot úr íslandssögunni,
hvorki fyrir stofnun lýðveldisins né eftir það, aðeins
minnzt á örfáar staðreyndir, sem enginn getur í móti
mælt. Ein er sú, að hagur íslendinga er nú blómlegri
en hann hefir nokkru sinni verið, öllum almenningi
líður betur en í flestum ef ekki öllum löndum, sem við
þekkjum til, svo að jafnvel þeir sem telja hér allt á
leið norður og niður, munu vart vilja skipta á hlut-
skipti annarra þjóða, sem þeir telja þó þetur settar, að
því er þjóðskipulag snertir.
íslendingar hafa komið því lagi á búskaparhætti
sína um sinn, að bægt hefir verið frá þeirri hættu, sem
yfir vofði fyrir aðeins fáeinum árum, að við færum
okkur að voða efnahagslega vegna værukæmi og
skammsýni. Þjóðin skilur, að við getum lifað góðu
lífi í landinu, ef við ætlum okkur af, ef við gerum
okkur ljóst, að fyrirhyggja verður að vera fyrsta boð-
orðið, og að þeir eru engir vinir alþýðu manna, sem
vilja telja henni trú um, að ekki þurfi annað fyrir
lífinu að hafa en gera kröfur til annarra.
Og enn ber að geta þess, að lýðræðið stendur
traustum fótum í landinu, þótt ýmsir daðri við
einræðisflokkinn, sem sízt skyldi. Þeir verða að gera
sér þess grein, að slíkt er hættulegur leikur og ósam-
boðinn mönnum í frjálsu þjóðfélagi. Ef einræðinu er
boðið heim, vinnst lýðræðið aldrei aftur án mikillar
baráttu og stórkostlegra fórna, sem lengi kunna að
verða færðar til einskis.
í trausti þess, að lýðveldi íslendinga haldi áfram
að þróast á sömu braut framvegis og hingað til við
vaxandi hagsæld allrar alþýðu, árnar Vísir öllum
landsmönnum gleðilegrar þjóðhátíðar.
VISIR
Laugardagur 16. júní 1962.
:
Sumarliði Betúelsson
Á dögunum skrapp frétta-
maður Vísis í fúglabjarg, dvald-
ist dagstund með nokkrum vík-
ingum frá nyrztu ströndum,
ungum og rosknum fyrrverandi
Hornstrendingum, íbúum Horn-
víkur og Aðalvikur, sem báðir
eru farnar I eyði fyrir þó nokkr
um árum. Nú voru þeir einn
góðan veðurdag fyrir stuttu
samankomnir á Krýsuvíkur-
bjargi til að síga I bergið eftir
svartfuglseggjum.
Þeir hafa skroppið þarna suð-
ureftir nokkrum sinnum áður
undanfarin ár. í heimkynnum
þeirra vestur á Hornströndum
var það sjálfsagt og fastur liður
á hverju vori að fara 1 bjarg
um varptímann, einn eftirvænt-
ingarrfkasti atburður ársins,
einkum fyrir unga fólkið, þar
var sótt björg í bú og mörgum
var það drjúg tekjulind, sumir
„gerðu út“ á bjarg og seldu
egg f þúsundatali suður á ísa-
fjörð og aðra firði og allt til
Reykjavíkur. Höfðu vel upp úr
viðskiptum, þegar óstropað egg
kostaði 25 aura, hvað þá ef þeir
fengjust við slíka verzlun nú
f stórum stíl, þegar svartfugls-
egg kostar 8 krónur stykkið.
Eggjaveizla
Eggjatekjan að þessu sinni i
Krýsuvíkurbjargi varð ekki mik
il á borð við það, sem var í
fyrri daga, þegar sigið var Horn
bjarg eða Hælavíkurbjarg, en
samt var ástæða til að efna til
eggjaveizlu á berginu, og þá
kom á daginn, að mörg eggin
voru orðin stropuð, og það þótti
þeim enginn veizlumatur, sem
vandlátastir eru, en mörgum
þykir þau engu síðri.
Sá sem sígur í bjargið, nefn-
ist „fyglingur", og f þetta sinn
gerir það aðeins einn úr hópn-
um, þótt sá sé kominn af Iétt-
asta skeiði, Sölvi Jónsson frá
Stakkadal í Aðalvfk, kominn á
efri ár, en samt svo léttur, að
það var unun að sjá karl, þegar
hann bókstaflega hljóp upp
þverhnípt bergið með festinni,
klyfjaður eggjum í „kvippunni",
en svo kallast pokabeltið, sem
hann hefur um sig og stingur
eggjunum jafnóðum í. Kaðall-
inn, sem fyglingurinn sígur nið-
ur á, kallast festi, er bundinn
framan á beltið, en uppi á bjarg
Hælavíkurbjarg og Hornbjarg,
sem eru margfalt hærri en
Krýsuvíkurbjarg. Sölvi var allt-
af fyglingur og Sumarliði við
festarhjólið. Einn úr hópnum
spurði Sölva:
— Er það ekki satt, Sölvi,
að þér hafi verið hrint fram af
bjarginu fyrir vestan í fyrsta
sinn sem þú seigst?
— Ja, jú, anzaði Sölvi held-
ur treglega. Það runnu á mig
tvær grímur þegar ég fór í
bjarg í fyrsta sinn. Mér leizt
ekki á það og þeir hafa víst
haldið, að ég ætlaði að gefast
upp og þeir ýttu mér fram af.
Nú, þá þýddi ekki að snúa við.
Ég vat víst 16 ára þá, og mað-
ur trítlaði oft á bjargsillum
eftir það.
— Hvað hefur þú annars
stundað helzt um dagana?
spurði ég Sölva.
— Verið á sjónum lengst af.
Fyrst á bátunum heima fyrir
vestan, fór svo á togara 1928,
sfðast á Helgafelli, fluttist al-
farinn suður 1942. En síðustu
Festarmenn liggja á bæn. Sumarliði sitjandi við festarhjólið.
brúninni er hjól, sem kaðallinn
rennur á og nefnist festarhjól,
og sá er við það situr, verður
að hafa á öllu gát. Hann heitir
hér Sumarliði Betúelsson frá
Höfn f Hornvfk. Þeir hafa áður
farið á bjarg saman, Sölvi úr
Aðalvfk og Sumarliði úr Höfn,
tvö stærstu björg landsins,
árin hef ég unnið í Áburðar-
verksmiðju rfkisins f Gufunesi.
Það er, kominn stinningskaldi
þarna á Krýsuvíkurbjarginu, en
menn eru orðnir svangir og
það er stungið upp á að kokk-
urinn fari að sjóða egg og efna
til veizlu. Jeppakerra er losuð
frá og hún reist upp á hlið til
Hér týnir fyglingurinn eggin upp úr kippunni.