Vísir - 21.07.1962, Qupperneq 8

8
Útgefandi: Blaðaútgáfan VlSIR.
Ritstjórar: Hersteinn Pálsson, Gunnar G. Schram.
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinsson.
Fréttastjóri: Þorsteinn Ó. Thorarensen.
Ritstjórnarskrifstofur Laugavegi 1'.'8.
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3.
Áskriftargjald er 45 krónur á mánuði.
í lausasölu 3 kr. eint. — Sími 11660 (5 línur).
Prentsmiðja Vísis. — Edda h.f.
Löng líkræða
Aldrei ætlar Tíminn að þreytast á lofsöngnum um
afrek vinstri stjórnarinnar. Væru öll hólskrif blaðsins
um þessa skammlífu stjórn komin saman í eitt, yrði
það löng líkræða með mörgum endurtekningum. Má
helzt ráða það af sumum þessum skrifum, að vinstri
stjórnin hafi lagt svo traustan grundvöll að almennri
velsæld á íslandi um alla framtíð, að jafnvel núver-
andi ríkisstjórn geti ekki eyðilagt hann!
Fyrir skömmu hirtist í Tímanum forystugrein,
sem bar fyrirsögnina: „Góður viðskilnaður“. Var þar
farið mörgum fögrum orðum um efnahagsástandið
undir árslokin 1958, m. a. sagt, að gjaldeyrisstaða
bankanna hafi verið hagstæð, afkoma ríkissjóðs „sjald-
an betri“, rekstrarskilyrði landbúnaðar og sjávarút-
vegs með miklum ágætúm, kaupmáttur launa mikill
og lánstraust þjóðarinnar erlendis öruggt.
S.I. þriðjudag heldur blaðið enn áfram eftirmæl-
um sínum um vinstri stjórnina og segir m. a., að hin
mikla uppbygging atvinnuveganna, sem átt hafi sér
stað á árunum 1947—58, „hafi tryggt stóraukna fram-
leiðslu á mörgum sviðum“. Ekki sat nú vinstri stjórn-
in allan þann tíma, ef vér munum rétt! Þá er talað
um „batnandi afkomu útgerðarinnar í tíð vinstri
stjórnarinnar“, sem enn á að ráða úrslitum, og sfð-
ast en ekki sízt góða síldveiði á s.I. vetri og „batn-
andi verð á útflutningsvörum síðustu mánuðina“, sem
líka mun vera vinstri stjórninni að þakka!
Líklega verður flestum, sem Iesa þessi lofskrif
Tímans um vinstri stjórnina, á að spyrja sömu spurn-
ingarinnar: Hvers vegna sat ekki þessa ágæta stjórn
nema 2lA ár? Hvaða ástæða var til að slíta þessu sam-
starfi á miðju kjörtímabili, ef allt hefur verið með þeim
ágætum, sem Tíminn vill vera láta?
Staðreyndirnar
Það mundi áreiðanlega vera einsdæmi í heimin-
um, að ríkisstjqrn, sem svo vel hefði reynzt þjóð
sinni, færi að segja af sér á miðju kjörtímabili. Og
það er ekki heldur vitað, að Hermann Jónasson hafi
nokkru sinni setið sem forsætisráðherra skemur en
sætt var!
Hver var þá ástæðan? Hún var fyrst og fremst
sú, að grundvöllur stjórnarsamstarfsins var frá upp-
hufi ótraustur. Forsætisráðherrann keypti vegsemd-
ina of dýru verði. Kommúnistar höfðu öll hans ráð í
hendi sér. Afleiðingin varð því sú, að það voru raun-
verulega þeir, sem stjórnuðu landipu. Þess vegna hlaut
allt að enda með skelfingu, og endalokin urðu þau,
að óðaverðbólga var að skella yfir, kaupmáttur launa
þvarr, atvinnuvegirnir voru að stöðvast og lánstraust
erlendis var glatað.
Þetta eru staðreyndirnar — og þess vegna ætti
Tíminn fyrir löngu að vera búinn að slá botn í lík-
ræðuna.
VISIR
Laugardagur 21. júlí 1962.
FAGRA sumarnótt fyr-
ir nærri 170 árum stóð
tjald á bala hjá tóftum
eyðibýlisins Kviskerja í
Öræfum.Það er logn og
kyrrð yfir öllu. Sólin er
að baki jökulbungunni í
norðaustri, en himinn-
inn er bjartur og tær.
AHt í einu heyrist
Tj’yrir þessum litla hópi gekk
Sveinn Pálsson, sem hafði
lokið prófi í náttúrufræði úti i
Kaupmannahöfn þremur árum
áður. För þeirra var stefnt á
Öræfajökul, þangað sem eng-
inn maður hafði áður komizt.
Sveinn Pálsson var í mörgu
brautryðjandi, einnig í því að
hann vann það afrek fyrstur
manna að ganga á hinn mikla
fjallkonung, Öræfajökul.
Hér eins og í margri annarri
rannsóknarför gerði hann ým-
ist mistök eða komst með íhug-
mannamál og hreyfing
inni í tjaldinu, tjaldskör
in er reimuð í sundur og
þrír menn stíga út hver
á eftir öðrum.
Þeir eru ekki klæddir i ný-
móðins nælonblússur sem nú
tíðkast á ferðalögum, heldui
eru öll föt þeirra úr ull, buxur
úr grófu vaðmáli, ullarpeysur,
húfur og vetlingar. Á fótum
hafa þeir sterklega, máða skinn
skó með legghlífum sem þeir
reira upp kálfana.
un að merkilegri niðurstöðu,
fann nýtt grundvallarlögmál í
eðlis- og náttúrufræði.
Hann hlaut að vera barn síns
tíma í því að vísindin voru þá
skammt á veg komin og tækin
ófullkomin. Margar þeirra kenn
inga og reglna sem þá voru tald
ar réttar hafa ekki staðizt síð-
ari tíma prófun. En í hinum
mikiu ritum hans úir og grúir
af ýmiss konar skarplegum at-
hugunum, enda hafði enginn
maður fslenzkur fyrir hans daga
verið jafn fróður um náttúru
landsins.
Þeir eru klæddir heldur kulda
lega í fyrri hluta ágúst að vera.
Því að í dag verður sól og
steikjandi hiti á Kvískerjum.
Þeir setjast niður um stund,
taka upp hnífa og fá sér harð-
fisk, rúgköku og ostbita. Síðan
leggjast þeir niður á lækjar-
bakka og sötra tært vatnið.
— Jæja, þá höldum við af
stað, segir einn þeirra, sem er
forystumaður hinna og við i-
myndum okkur að hann hafi
verið þeirra myndarlegastur.
Sonur hans hefur lýst honum
þannig:
„Hann var fríður sýnum,
meðalmaður, gildur á velli,
þykkvaxinn, karlmannlegur,
vöðvamikill og höfðinglegur."
T/' lukkan er að-verða sex, þeg-
ar þeir leggja af stað. Mað
urinn sem fyrir þeim er reimar
tjaldið aftur og festir á það
miða. — Þetta er tilkynning um
ferðalag okkar, ef við skyldum
aldrei snúa aftur, segir hann.
Síðan taka þeir poka sína og
mali, binda þá á axlirnar og
stefna til fjalls. I pokunum
eru margs konar undarlegáhöid
loftvog, hitamælir, áttaviti, lítill
hamar. Þeir hafa með sér jökle
broddstafi og kaðalhönk. Þegai
þeir koma upp á fyrsta hallann
blasir við þeim stórfengleg sýn
Rétt í því rís sólin upp yfii
hina miklu bungu Vatnajökuls
í norðaustri og hinn voldugi
Öræfajökull mætir augum
þeirra, roðaður eins og í eldi.
Öræfajökulsferðinni gerði
Sveinn Pálsson þá skyssu,
að honum mældist Öræfajökull,
hæsta fjall landsins, vera tals-
vert lægri en Snæfell. Hélzt sú
skoðun slðan Iengi þar til seinni
tfma mælingar leiddu í ljós, að
Snæfell er nær 300 metriun
lægra.
Þeir félagar komu kl. 8,45 að
jökulbrúninni og hvíldu sig þar
á dálitlum hól. Og Sveinn segir
í ferðabók sinni: — Við rætur
hólsins uxu plöntur af hinu
fagra Ranunculus nivalis, jökla-
sóley, og höfðu sumar þegar
fellt blómin. Á hinum nýút-
sprungnu voru krónublöðin
snjóhvít en á hinum eldri voru
þau safrangul og loks rauð. Hef
ég ekki áður rekizt á hana ti)
fjalla sunnan lands.
k fram skulum við heyra lýs-
ingu Sveins á jöklagöng-
unni:
„Við lögðum svo á jökulinn
allir þrír, eftir að við höfðum
bundið okkur i vaðinn með
tveggja faðma millibili til bess
að geta hjálpað hver öðrum, ef
einhver skyldi falla ofan í
sprungu.
En við höfðum vart gengið
fjörutíu skref, er við heyrðum
skammt fyrir vestan okkur
hinn ferlegasta skruggugný, og
var svo að heyra sem hann
æddi eftir endilöngum jöklinum
frá suðri til norðurs og varði
þetta í meira en mínútu. Við
fundum greinilega, hvernig is-
inn nötraði undir fótum okkar,
svo að félögum mínum var næst
skapi að snúa við, en hin með-
fædda löngun mín til að ganga
upp á hájökla þessa brýndi mig
til þess að láta ekkert aftra
mér frá því að ná settu marki,
ínn
þótt för okkar heftist örlitla
stund við reiðarslag þetta.“
/\g áfram komst hann upp á
tindinn og þegar hann er
að lýsa hinu dásamlega útsýni,
Sveinn Pálsson náttúrufræðingur.
200 ár liðin frá fæðingu hins