Vísir - 03.08.1962, Qupperneq 4

;

VISIR
Föstudaeur 3. áeúst 1962.
greiðir höfundalaun fyrir
flutning tónverka
Bandaríkjaher
beið ósigur.
— Voru rædd þarna mál, er
snerta ísland eða STEF ykkar
sérstaklega?
— Já. Svp er mál með vexti,
að okkar STEF er minnst allra
Stefjanna og hefir því sérstöðu
af þeim sökum. Við fengum
hana enn einu sinni viður-
kennda og staðfesta á þessu
Jóhannes páfi heilsar forseta Alþjóðasambands höfunda, Ilde-
brando Pizetti. Á milli þeirra stendur ungverska tónskáldið
ZoItan'Kodály.
þingi. Það getur ekkert eitt
STEF siglt alveg sinn sjó, held-
ur verður hvert að sætta sig
yið að vera undir eftirliti og
smásjá hinna. Þó hefir okkar
Stefi tekizt að vinna gott traust
hinna, enda hefir það haft for-
göngu í þýðingarmiklum mál-
um, er orðið hefir hinum er-
lendu sambandsfélögum að
miklu gagni. Það sem vakti
mikla athygli á sínum tíma, var
höfundarréttabrot Bandaríkja-
hers og barátta okkar í því sam
bandi, en er nú vitanlega ekki
eins mikið rætt 'og þá var. En
það er ekki gleymt. Bandaríkja-
stjórn hefir, fyrir atbeina fs-
lenzka STEFs nú þegar gert
samning við flest Stefja-sam-
bönd í hinum stærri löndum,
Bretlandi, Canada, Frakklandi,
ítalfu o. fl., um greiðslu höf-
undalauna fyrir tónflutning.
Veigamesta málið í þessu þingi,
hvað okkur snerti, var að fá
samþykkt fyrir einfaldari starfs
háttum og úthlutun fyrir félag
okkar, og náðist það fram. Svo
dæmi sé tekið um mismuninn á
stærð og skrifstofuhaldi hinna
ýmsu Stefja, má geta þess, að
franska STEF geymir spjald-
skrá um réttindaskiptingu að
þremur millj. tónverka og þar
starfa 300 manns. Okkar STEF
verður að starfa eftir einfaldara
Werfi, enda er það ódýrast rekna
öTEF í heimi, og þykir mörgum
erlendum sambandsfélögum
okkar stórfurðulegt, hvernig
okkur tekst þetta.
Vantar fé til
kynningar á ísl. tónlist.
— Hvað hefur ykkar STEF
margt starfsfólk?
— Hjá okkur eru ekki nema
tveir fastráðnir starfsmenn all-
an daginn, svo eru 2 eða 3 sem
starfa hálfan daginn eða eftir
þörfum. Mestar annir eru fyrir
jólin, þegar gert er upp við höf-
unda og úthlutað. En kostnaður
við skrifstofu er eins lágur og
hægt er, húsakynni of þröng
og sparað £ flestu svo að höf-
undar fái sem mest fyrir afnot
verka sinna.
— Fá íslenzk tónskáld tals-
vert fyrir flutning tónverka
þeirra erlendis?
— Við höfum ekki haft efni
á að kynna íslenzk tónverk er-
lendís og ekki fé til að prenta
þau að neinu ráði. Við þurfum
fé til að gera meira að því. Þó
er alltaf nokkuð um að flutt
séu íslenzk tónverk erlendis.
Það hefir meira að segja kom-
ið fyrir í sumum löndum, eins
og Finnlandi og Sviss, að við
höfum fengið meira þaðan fyrir
flutning en þeir frá okkur.
— Mættu margir frægir höf-
undar á þinginu í Róm?
— Já. Ég get t. d. nefnt ung-
verska tónskáldið Zoltan Kod-
ály og franska skáldið André
Maurois, sem hélt ræðu við
setningu þingsins, er fór fram
í Capitol, þar sem Brutus myrti
Caesar forðum. Aðrir kunnir
menn þama voru t. d. brezka
tónskáldið Sir William Walton
og franska skáldið Jules
Romains.
Jón flutti
jómfrúarræðu sína.
— Hver voru helztu mál
þingsins?
— Það vora aðallega sameig-
inleg hagsmunamál, samanburð-
ur á starfsaðferðum við rétt-
indagæzlu og reglur um sl£kt.
Einnig var rætt um endurskoð-
un Bernarsamþykktarinnar,
sem á að fara fram £ Stokk-
hólmi árið 1965. Var þingið
mótfallið sllkri endurskoðun,
þar eð seinastar' endurskoðun
samþykktarinnar hefir ekki enn
verið staðfest £ mörgum lönd-
um.
— Hvaða tungumál vora töl-
uð á þinginu?
— Franska hefir ævinlega
verið eina tungumál þingsins.
Frakkar voru forystumenn £
höfundarréttarmálum fyrir
meira en 100 árum og sfðan
hefir franska verið hefðbundið
mál. Ég flutti þarna mfna fyrstu
ræðu á þessum þingum.
— Um hvað fjallaði hún?
— Ég ræddi um sæmdarrétt
höfunda, sem á frönsku nefnist
„Droit Moral“, af þvf að ég
lagði fram .sérstaka stefnuskrá
um þenna rétt fyrir höfunda-
þingið f Sviss fyrjr tveimur ár1-
um og var ég þá kosinn form.
nefndar til að fjalla um það
mál. Nú hafði ég endurskoðað
þessa stefnskrá og lagði hana
fyrir þingið á ný og mun halda
áfram að vinna að málinu fyrir
næsta þing.
Sigurður vann málið
gegn Bandaríkjaher.
— Hvar verður næsta þing
haldið?
— Samþykkt var að halda
það sumarið 1964 í Englandi
eða Skotlandi í sambandi við
Edingborgarhátíðina. Einnig
hefir komið til tals, að laga-
nefnd alþjóðasambandsins haldi
fund á fslandi — og jafnvel
einnig miðstjórn sambandsins.
Nú var lögfræingur fslenzka
STEFs, Sigurður Reynir Péturs-
son hrl. kosinn f laganefndina.
Hann er annar Norðurlandabú-
inn, er sæti á f nefndinni, hinn
er Sven Romanus hæstaréttar-
dómari í Svíþjóð. Þetta er mik-
ill heiður fyrir ísland og við-
urkenning á góðri frammistöðu
Sigurðar Reynis, einkum f mála
ferlum vegna Bandaríkjahers.
Sigurður fékk líka styrk hér
nýlega úr Vísindasjóði, 75 þús.
kr. til að halda áfram rannsókn-
um á höfundaréttarmálum.
Framh. á 10. sfðu.
Jón Leifs tónskáld er
nýkominrt heim frá Róm
þar sem hann fyrir ís-
lands hönd sótti 22. al-
þjóðaþing höfunda og
tónskálda, þeirra félaga-
samtaka, er ganga undir
frönsku nafni, „Conféd-
ération Internationale
des Societés d’Auteurs
et Compositeurs“, sem í
eru 67 félög, eða nærri
öll „STEF“ í heiminum,
og fer slíkt þing fram
annað hvert ár.
Lá við yfirliði.
— Gerðist eitthvað merki-
legt á þingi þessu? spurði
fréttamaður Vísis, er hann hitti
Jón að máli í gær.
— Ja, það virðast sumir
halda, að slíkar þingsetur sem
þessar, séu nokkurs konar lúx-
usflakk. En það er nú eitthvað
annað, þegar til kastanna kem-
ur. Og þó hef ég aldrei komizt
í hann eins krappann og f þetta
sinn. Hitinn í Róm var svo ó-
skaplegur, að hann mátti heita
óþolandi fyrir marga. Og þarna
sátu þingfulltrúar tíu daga sam
fleytt frá morgni til kvölds og
skrópuðu aldrei, því að mörg
veigamikil mál voru til um-
ræðu og afgreiðslu. Þingið var
haldið f heldur þröngum húsa-
kyrinum, og þó sátu um 200
manns, en samkvæmi sóttu
auðvitað miklu fleiri. Allan
tfmann, sem þingið stóð, var
hitinn allt að 40 stigum, og í
sariikvæmunum hitnaði oft enn
betur en það, svo að mönnum
lá stundum við yfirliði.
Þeir hittast eftir erfiði dagsins: Forseti alþjóðasambands „Stefjanna“, ítalska tónskáldið
íldebrando Pizetti, og Jón Leifs forseti íslenzka STEFs, rifja upp endurminningar eftir 20 ár.
Á milli þeirra stendur belgiska tónskáldið Marcel Poet, skólastj. tónlistarskólans í Bruxelles.