Tölvumál - 01.12.1992, Blaðsíða 9

Desember 1992
Hvert stefnir í tölvusamskiptum?
Gústav Arnar, yfirverkfræöingur, Pósti og síma
Byggt á erindi semflutt var á ráðstefnu S/ um víðtengd tölvunet sem haldin var 5. nóvmeber s.l.
Inngangur
Á síðustu tveimur áratugum hefur
verið mikill vöxtur í tölvu-
fjarskiptum, t.d. var hlutdeild
þeirra í fjarskiptum í Banda-
ríkjunum 3% árið 1970, en er nú
komin yfir 20%. Fáar greinar
atvinnulífs í iðnþróuðu ríkjunum
hafa sýnt jafn öran vöxt og tölvu-
og fjarskiptatækni og má rekja
það bæði til tæknilegra og
þjóðfélagslegra ástæðna. Islend-
ingar hafa ekki farið varhluta af
þessari þróun og þáttur upp-
lýsingatækni í íslensku atvinnu-
lífi verður sífellt stærri.
Þróun mála á íslandi
Eins og í öðrum löndum fórtölvu-
fjarskiptum á Islandi fyrst frarn á
tallínum með tilheyrandi mótöld-
um og bitahraða frá 300 upp í
2400 b/s. Á tímabilinu 1970 lil
1980 voru miklar framfarir
erlendis í gerð mótalda og verð
þeirra lækkaði með þeim af-
leiðingunt að sífellt fleiri fyrir-
tæki sáu sér fært að tengjast
stórum tölvum urn leigulínur.
Sambærileg aukning átti sér stað
hér á landi eftir 1975. Jafnframt
var á þessum áratug varið mikilli
vinnu í hönnun almennra neta
fyrir gagnaflutning til þess að
mæta þörfum notenda fyrir teng-
ingu ekki einungis við stórtölvur
heldurogmillinotendainnbyrðis.
Tvær mismunandi lausnir voru
notaðar, annars vegar rásaskipt
net, sem símafyrirtæki hafa víða
boðið undir heitinu Datex, og
hins vegar pakkaskipt net, sem
ganga oftast undir heitinu Data-
pak. I mörgum löndurn, m.a. á
hinurn Norðurlöndunum, var
álitið að bæði netin mundu vera
nauðsynleg til þess að uppfylla
allar kröfur markaðarins.
Islendingar voru nokkuð á eftir
nágrannaþjóðunum, en um 1980
hófst umræða um nauðsyn al-
menns gagnallutningsnets, sem
leiddi til þess að pakkaskipt net í
samræmi við X.25 staðalinn var
tekið í notkun áárinu 1985. Það
var frá byrjun landsnet með
skiptistöðvum í öllum landshlut-
um og í upphafi var mestur hraði
í notendatengingu 19,2 Kb/s. Líkt
og gilt hefur í netunr fyrir aðra
þjónustu, eins og tal og telex, eru
tekin gjöld fyrir umferð og í
almenna gagnaflutningsnetinu eru
þau í formi tíma- og gagnasneiða-
gjalds auk minni háttarfasts gjalds
fyrir hvert samband. Mynd 1
sýnir, hvernig notendum í netinu
hefur fjölgað. Þrátt fyrir tilkomu
alnrenna gagnaflutningsnetsins
hélt leigulínum fyrir gagna-
flutning áfram að fjölga og virtist
svo sem stærstu fyrirtæki á sviði
tölvufjarskipta kysu að nota
leigulínur frekar en gagnanetið.
Auknar kröfur
Framfarir í vinnsluhraða mið-
verka og stærð minniseininga
hafa verið mjög stórstígar og
jafnvel stafrænu fjarskiptanetin
hafa ekki verið í takt við
tölvutæknina. Breyttar áherslur í
fyrirkomulagi tölvukerfa hafa
einnig hal't í för með sér nýjar
kröfurtil tölvufjarskipta. Staðar-
netum hefur t.d. fjölgað mjög ört
á síðustu árum við það að PC
vélar hafa tekið við hlutverki
stórtölva í vaxandi mæli og dreifð
vinnsla hefur tekið við af
miðvinnslu.
Bitahraði í staðarnetum hefur
aukist mjög verulega frá 1980,
síðast með tilkomu FDDI (Fiber
distributed data interface), sem
fræðilega getur boðið 100 Mb/s
hraða, en nothæfur hraði er oftast
verulega rninni eða milli 20 og
50 Mb/s. En það eru ekki einungis
einkatölvur, sem tengjast staðar-
netum, stórtölvur þurfa líka
tengingu við aðrar tölvur og eins
og gefur að skilja eru hraðakröfur
hér meiri. Unnið er í Banda-
ríkjunum að nýjum staðli, Hippi
(high performance parallel
interface), senr er ætlað að tengja
saman tölvubúnað innan bygg-
ingar og keyrir á 800 eða 1600
Mb/s og einnig er verið að hanna
aðra aðferð, sem gengur undir
heitinu Fiber Channel eða ljós-
þráðarrásin. Hin síðarnefnda á
að spanna nokkra km og mesti
bitahraði verður 1062,4 Mb/s. í
samanburði við þessar tölur
virðist bitahraði Ethernetsins
næsta lítilfjörlegur.
Samtenging
staðarneta
Hin mikla aukning staðarneta
hefur svo leitt af sér þörf lyrir
samtengingu þeirra. Dæmi um
notendur, sem vilja tengja saman
staðarnet, eru fyrirtæki með
starfsemi á fleiri en einum stað
og fyrirtæki og stofnanir, senr fá
þjónustu í formi upplýsinga eða
9 - Tölvumál