Vísir - 27.08.1962, Qupperneq 4

4
VÍSIR
Mánudagur 27. ágúst 1962
Frásögn af því
er einn göfugasti
landnámsmað-
urinn lét lífið í
veiðideilu í
Vatnsdalsá
Deilur hafa risið upp
um veiðina í Vatns-
dalsá. Það er í sjálfu sér
ekkert nýtt, því deilur
um laxveiði eru næstum
eins gamlar og íslands-
hyggðin. Laxveiði hefur
jafnan talizt til hinna
mestu hlunninda og svo
mun hún halda áfram að
vera, ekki sízt þegar
leiga fyrir eina á er kom-
in upp í hundruð þús-
unda króna.
En 1 sambandi við deilurnar
í Vatnsdalnum í sumar rifjast
upp sagan um eina frægustu
veiðideilu sem orðið hefur hér
á landi og einmitt gerðist í
þessari sömu á fyrir meira en
þúsund árum.
Hún mun hafa gerzt á sama
ári og Alþingi var stofnsett á
Þingvöllum 930 og hún hafði
þær afleiðingar, að einn göfug-
asti landnámsmaðurinn Ingi-
mundur gamli á Hofi í Vatnsdal
var veginn.
Frásögnin af þessu birtist í
Vatnsdæla sögu og er ein ýtar-
legasta lýsingin á veiðideilu,
sem fram kemur í Islendinga-
sögum. Þar verður það ljóst, að
Vatnsdalsá var mikil laxveiðiá
til forna. Skal hér nú rakið
nokkuð efni þessarar veiðideilu
eftir Landnámu.
Cagan hefst með því að Sæ-
mundur sem Sæmundarhlíð
í Skagafirði er kennd við kemur
til fóstbróður sins Ingimundar
gamla í Vatnsdal og biður hann
að taka við frænda sínum er
Hrolleifur heitir, eftir að hann
hafði vegið mann og verið til
vandræða í Skagafirði.
Ingimundur svarar: ,,Eigi hef-
ur hann góðan orðstír, ok em
ek ófúss at taka við honum, en
syndsemi mun þér þykja ok eigi
Vatnsdalur í Húnaþingi. Á miðri myndinni sér í hina mjög svo umræddu Vatnsdalsá, sem
allra áa mest hefur komið við sögu veiðimála á yfirstandandi sumri.
stórmannligt ef ek synja, en mundi nokkra vetur og kom Fylgdu bræður hans á eftir
meðallagi er oss til fallit, því at
ek á sonu suma eigi mjög skap-
hæga.“ Verður það nú úr að
hann tekur við Hrolleifi.
Nú var Hrolleifur með Ingi-
honum illa saman við syni Ingi-
mundar, sérstaklega kom hon-
um illa saman við Jökul Ingi-
mundarson. Síðan heldur Vatns-
dæla áfram:
honum.
„Ok er þeim kómu at ánni,
þá sá þeir, at Hrolleifr var í
ánni ok veiddi. Þá mælti Jök-
ull: — Dragzktu ór ánni fjánd-
Hrolleifr“
inn, ok dirf eigi at þreyta við
oss, ok skulu vér nú elligar
reyna með oss til fulls.
Hrolleifr mælti: — Eigi at
siðr, þótt þér séð þrír eða
fjórir, mun ek halda minni sýslu
fyrir blóti þfnu.
Jökull mælti: — Þitt illmenni
treystir á trollskap móður
þinnar, ef þú ætlar að verja oss
veiðina einn öllum.
Jökull rézk þá í ána at hon-
um ok mælti: — Drepum
mannfjánda þenna.
Þá lét Hrolleifr hefjask at
landi, þar sem grjót var fyrir
ok grýtti at þeim, en þeir í móti
um ána þvera, en sumir skutu,
ok varð Hrolleifi eigi skeinu-
samt.
Nú kom maðr heim til Hofs
hlaupandi ok sagði Ingimundi,
at í óefni var komit ok þeir
börðusk um ána þvera.
Ingimundr mælti: — Búið
hest minn, ok vil ek til ríða.
Hann var þá gamall ok nær
blindr. Sveinn var honum feng-
inn til fylgdar. Ingimundr var
í blárri kápu. Sveinninn leiddi
hestinn undir honum, ok er þeir
kómu á árbakkann, þá sjá synir
hans hann.
Tngimún'dr reið á ána ok mælti:
— Gakk ár ánni Hrolleifr,
ok hygg at, hvat þér hæfir.
Ok er Hrolleifr sá hann, skaut
hann til hans spjóti, ok kom á
hann miðjan. Ok er hann fekk
lagit, reið hann aptr at bakkan-
um ok mælti: — Þú sveinn
fylg mér heim. Hann hitti eigi
sonu sína, ok er þeir kámu
heim var mjök liðit á aptaninn.
Ok er Ingimundr skyldi af
baki fara, þá mælti hann: —
Stirðr em ek nú, ok verðr vér
lausir á fótum inir gömlu
mennirnir. Ok er sveinninn tók
Framhald á bls. 6.
, „Þess er getit, at veiðr mikil
var í Vatnsdalsá, bæði laxa og
annarra fiska. Þeir skipta með
sér verkum bræðr, synir Ingi-
mundar, því at þat var siðr
ríkra manna sona í þann tíma,
at hafa nokkurra iðn fyrir hendi.
At veiðum váru þeir fjórir
bræðr Þorsteinn, JökuII, Þórir
ok Högni.
bræðr fara í ána ok fengu
af. Þeir áttu veiði
allir saman Hofsmenn ok Hrol-
leifr, en svá var mælt, at Hrol-
leifr skyldi hafa veiði, ef eigi
kæmi Ingimundarsynir til eða
þeira menn, en at því gaf hann
engan gaum, því at hann virði
meira vilja sinn ok ranglæti en
hvat skilit var.
Ok eitt sinn, er húskarlar
Ingimundar kómu til árinnar,
mæltu þeir til Hrolleifs, at hann
skyldi rýma netlögin fyrir þeim.
Hrolleifr kvazk mundu gefa
at því engan gaum, hvat sem
þrælar segði. Þeir svöruðu ok
sögðu honum þat betur sama,
at halda eigi til kapps við þá
Hofsmenn, ok kváðu honum
þat eigi endask munu, þótt
hann kæmi því fram við aðra.
Hrolleifr bað þá dragask á
brott, vánda þræla, ok hóta sér
eigi mönnum. Hann keyrði þá
í braut hrakliga ok ómakliga.“
Tjessum fundi húskarlanna og
” Hrolleifs lyktaði með því að
Hrolleifur kvaðst ekki ganga
úr ánni og kastaði steini í höfuð
eins þeirra svo að hann féll við
og missti meðvitund. Húskarl-
arnir hlupu heim að Hofi og
sögðu sínar farir ekki sléttar.
Og enn heldur Vatnsdæla
áfram:
„Jökull kvazk reyna skyldu,
hvárt Hrolleifr gengi ór ánni,
ok hljóp fram undan borðinu."
Gufuhreinsarinn hitar upp og sprautar sem sjóðandi gufu um 500 lítrum af vatni
á klukkustund. Gufuhreinsun er fljótvirk aðferö til að fjarlægja óhreinindi og
drepa sýkla og gerla. „Det on“ er framleiddur af hinu heimkkunna fyrirtæki
Wanson Etablissement í Belgíu.
Einkaumboð á Islandi GLÓFAXIs/f Ásmúla 24 — Sími 34236
„Gakk ór ánni