Vísir - 27.08.1962, Qupperneq 8

8
Mánudagur 27. ágúst 1962
V'ISIR
Otgefandi: Biaöaútgátan VlSIR.
Ritstjórar. Hersteinn Pálcson, Gunnar G. Schram.
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinsson.
Fréttastjóri: Porsteinn O. Thorarensen.
Ritstjórnarskrifstofur Laugavegi 178.
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstrœti 3.
Áskriftargjald er 45 króuur á mánuði.
I lausasölu 3 kr. eint. — Sími 11660 (5 línur).
Prentsmiðja Visis. — Edda h.f.
v.------------------1------------------------------------------ ^
Rétt stefna
í einu dagblaðanna í gær ræddi viðskiptamála-
ráðherra, Gylfi Þ. Gíslason, ítarlega um austurvið-
skiptin. Er þar gerð mjög glögg og skilmerkileg grein
fyrir málinu og íslenzkum hagsmunum I sambandi við
þau viðskipti. Ráðherrann segir meðal annars:
„Varðandi viðskiptin við Austur-Evrópu hefir
ríkisvaldið miðað stefnu sína við það, að þar geti
verið um varanlegan framtíðarmarkað að ræða. Þes^s
vegna hefir það haldið þeim höftum, sem enn eru á
innflutningsverzluninni“.
Hér drepur viðskiptamálaráðherra á merg málsins.
Fjarri lagi er að ríkisstjórnin hafi á nokkurn hátt spillt
austurmörkuðunum. Hún hefir einmitt gert sér far
um að viðhalda þeim - vegna þess að markaður er
ekki nægur annars staðar fyrir fiskafurðir okkar. Erum
við íslendingar sú þjóð Vestur-Evrópu, sem lengst
gengur í því að viðhalda verzlunarhöftum, í þeim eina
tilgangi að viðhalda austurviðskiptunum.
Ráðherrann bendir og á það mikilvæga atriði, að
verðhækkun, sem við höfum greitt af vörum frá Aust-
ur Evrópu umfram eðlilegt verð sé meiri en sú verð-
hækkun, sem við höfum notið á útflutningsvörum okk-
ar til þessara landa.
Hér talar maður sem gerst þekkir til þessara mála
og er rétt að hafa þessa staðreynd í huga, er lofsöng-
urinn um ágæti austurviðskiptanna glymur sem hæst.
Viðskiptastefna okkar hlýtur að vera sú að leita
markaða sem víðast, án tillits til stjórnmálastefnu
þeirra ríkja, er við skiptum við. Það er jafn rangt að
mæra verzlun við viss lönd að tilefnislausu eins og að
níða hana. Vel mættu þeir aðilar, sem undanfarið
hafa gefið út blaðayfirlýsingar um austurviðskiptin
hafa orð viðskiptamálaráðherra í huga, er hann segir
íslenzka innflytjendur hafa haft of ríka tilhneigingu til
þess að hugsa um stundarhag í markaðsmálunum.
Ábyrgb foreldranna
Margir íslenzkir foreldrar eru stórlega vítaverðir.
Sök þeirra er sú að hafa börn sín eftirlitslaus á götum
úti, í miðri umferðinni. Þegar ekið er um borgina má
á mörgum stöðum sjá böm að leik á götunni og oft
miklum umferðargötum, eins og t. d. Hverfisgötunni.
Slíkt háttalag er fordæmanlegt. Foreldrar stofna ekki
einungis lífi og heilsu bama sinna í voða með eftir-
litsleysi, heldur gera þau með því umferðina mun erf-
iðari og hættulegri.
Skortur á leiksvæðum er hér engin afsökun. Alls
staðar I borginni má finna svæði til leikja. Gatan á
og verður að vera bannsvæði sem leikvöllur óvita er
ekki kunna fótum sínum forráð. Þeir sem til þekkja
erlendis vita að slíkt kæmleysi foreldra, sem hér tíðk-
ast allt of víða, mundi þar verða talið vítavert gáleysi.
Mesta
Það vakti að vonum
geysiathygli, er sú frétt
barst fyrir rúmu ári, að
stærsta málverkasafn í
einstaklings eigu á ís-
landi fyrr og síðar hafi
verið gefið eins og það
lagði sig. Þetta er ein-
stakasta gjöf, sem reidd
hefir verið af hendi á ís-
landi.
Einstök gjöf.
Gefandinn var Ragnar Jóns-
son forstjóri útgáfunnar Helga-
fells, kunnastur undir nafninu
Ragnar í Smára. Og í bréfi dag-
settu 17. júnl 1961 til forseta
Alþýðusambands íslands til-
kynnir Ragnar, að hann vilji
gefa málverkasafn sitt, alls um
120 myndir, samtökum ís-
lenzkra erfiðismanna, og fyrir
þeirra hönd Alþýðusambandinu,
ef það vildi þiggja gjöfina og
gjöfina afhenti formlega Tómas
skáld Guðmundsson fyrir hönd
gefanda, sem var sjálfur fjar-
staddur, er opnuð var sýning á
meiri hluta myndanna í Lista-
mannaskálanum 1 Reykjavík 1.
júlí I fyrra. Það sem fyrir Ragn-
ari vakti með gjöf sinni, var að
koma upp stofni að alþýðulista-
safni, þar sem lögð væri á-
herzla á að kynna almenningi
íslenzka myndlist og gera hana
að hans eign í öllum skilningi.
I safninu eru listaverk flestra ís-
lenzkra málara á þessari öld og
aftur á fyrri öld, hin elztu eftir
þá Þórarin B. Þorláksson og
Ásgrím Jónsson, trúlega flest
eftir Jón Stefánsson og Jóhann-
es "jarval og örugglega flestar
beztu gersemarnar i list þeirra,
sem trúlega verða aldrei metnar
til fjár og fræg erlend söfn og
einstaklingar hafa boðið feikna
fé fyrir sumar þeirra, en þær
eru ekki falar og verða aldrei
seldar úr landi. Þá er í safninu
fjöldi málverka flestra yngri
listmálara okkar. Og síðan
safnið var gefið Alþýðusam-
bandinu, hafa borizt i það að
gjöf nokkur málverk frá lista-
mönnum sjálfum.
Kveiktur áhugi
unga fólksins.
Að sjálfsögðu hefir Alþýðu-
sambandið ekki húsnæði, þar
sem hægt sé að láta nema lítinn
hluta safnsins hanga uppi að
staðaldri. En í vor var efnt til
sýninga á hluta safnsins á tveim
stöðum úti á landi, á Selfossi
og Akranesi, og er fyrirhugað
framhald á slíkum sýningum
víðar um landið. Sýningar
þessar tókust mjög vel, að þvi
er safnvörðurinn, Arnór Hanni-
balsson, hefir tjáð fréttamanni
Vísis. Einkum hafi mikill fjöldi
unglinga komið á sýningarnar
og verið fullir áhuga, sem mjög
hefði verið auðfundið, að mætti
rekja til þess, að hengdar hafa
verið upp í flestum skólum
landsins litprentanir málverka,
sem Helgafell hefir gefið út ár-
lega nú um nokkurra ára skeið.
Og litprentanir þessar hafa tek-
izt svo vel, að mjög erfitt er að
þekkja margar þeirra frá sjálfri
gjöf á íslandi
frummyndinni. Þykir sýnt, að
þessar myndir hafi þegar haft
talsvert listuppeldisgildi bæði í
skólum og á heimilum, þar sem
þær hanga á veggjum. Fjölgar
sífellt þessum ágætu litprent-
unum Helgafells og eru þegar
á nokkrum árum komnar út
prentanir fimmtíu málverka og
verður haldið áfram. Hér er og
um landkynningarstarf að ræða,
því að myndirnar eru mikið
keyptar af útlendingum og ís-
lendingar kaupa þær mikið og
senda til gjafa út um allan heim.
Fyrsta íslenzka
listasagan.
En Ragnar Jónsson lætur ekki
við það sitja, að hafa- gefið Al-
þýðusambandi íslands hið mikla
málverkasafn sitt, heldur hefir
hann I hyggju að leggja stærsta
skerfinn í safnhús, sem verður
einstakt í sinni röð á Islandi. 1
tilefni þess fór fréttamaður Vís-
is á fund Ragnars til að fregna
nánar um það, sem hann hefir
nú í bígerð.
— Nú langar mig til að
spyrja þig nánar um áform þitt
Rabbað við
Ragnar
> Smóra
að færa alþýðusamtökunum
nýja gjöf, milljónaverðmæti í
bókum til að afla fjár í væntan-
legt listasafn Alþýðusambands-
ins.
— Það hefir nú ekki beinlínis
neitt nýtt gerzt í því máli frá
minni hendi, svarar Ragnar.
Heldur hefir stjórn safnsins haf-
izt handa um undirbúning að
byggingu yfir safnið. Þegar ég
afhenti forseta Alþýðusam-
bandsins málverkasafn mitt, tók
ég fram, að ég hefði hug á að
afhenda síðar, nánar tiltekið á
árinu 1963, fimm þúsund eintök
af nýrri listasögu, er ég hafði þá
undirbúið í samráði við Björn
Th. Björnsson listfræðing.
Kemur út að ári.
— Verður þessi listasaga mik-
ið verk?
— Já, hún verður stærsta út-
gáfufyrirtæki, sem ég hef ráðizt
í til þessa. Samtals mun það
taka Björn um þrjú ár að semja
bókina, nú samfleytt nærri tvö
ár, og á bókin að koma út 17.
júní næsta ár. Það er orðið
langt síðan við Björn fórum
fyrst að ræða saman um út-
gáfu slíks verks, og ég hef
stefnt að því, að gefa það út
áður en langt um liði. Björn
hefir líka í mörg ár unnið að
undirbúningi verksins. Hér hef-
ir aldrei verið til nein íslenzk
listasaga, og Björn varð að telj-
ast sjálfkjörinn til að leysa
þetta verk af hendi.
— Hvað verður bókin stór?
— Hún verður nokkuð á
fjórða hundrað blaðsíður I svip-
uðu broti og listaverkabækur
Helgafells, cg í henni verða
hundruð mynda af listaverkum
og listamönnum, litmyndasíður
verða ekki færri en 40.
Áskrifendur verða
stofnendur safnsins.
— Er nokkuð hægt að segja
um verð bókarinnar?
— Já. Stjórn listasafns Al-
>, •
;
Ragnar Jónsson
EZaíXECFv^PRí