Tölvumál - 01.02.1995, Qupperneq 10

Febrúar 1995
Internet
Grein þessi er byggð á erindi sem flutt var á ET-degi SÍ í desember 1994.
Eftir Kristin Einarsson
Inngangur
Útbreiðsla og vöxtur Inter-
netsins um þessar mundir þykir
ævintýri líkastur, enda er aukningin
í umferð um netið og fjölda aðila
sem tengjast því ekki línuleg með
tíma, heldur er um veldisfall að
ræða. Þetta gildir bæði hér heima
og erlendis.
Hér er ætlunin að gefa í stuttu
máli yfirlit um þróun og útbreiðslu
Internetsins erlendis og á Islandi.
Einnig eru settar fram hugleiðingar
um framtíð netsins. Raunar er
hraðinn í þróun netsins svo mikill,
að slíkar hugleiðingar verða mjög
fljótt úreltar. Að lokum er sitthvað
tínt til af eigin reynslu um mikil-
vægi netsins við dagleg störf á einni
af rannsóknarstofnunum atvinnu-
veganna.
Þróun og útbreiðsla
erlendis
Yfirskrift ET-dagsins í desem-
ber 1994 var Uppl ýsi ngasprengj an.
Það hljómar því e.t.v. sem öfug-
mæli, að uppruna Internetsins má
rekja til ótta bandarískra hermála-
yfirvalda við allt öðru vísi og ógn-
vænlegri sprengju, þ.e. kjarnorku-
árás Rússa á stjórnstöðvar hersins.
Hvernig væri hægt að bregðast við
og verjast áfram, þrátt fyrir slíka
árás ? Frammi fyrir þessari og fleiri
óþægilegum spurningum stóðu
Bandaríkjamenn, þegar Sovét-
ríkjunum tókst að senda Spútnik á
loft árið 1957. Margir þættir í
mennta- og vísindastefnu Banda-
ríkjstjórnar voru teknir upp til
endurmats í kjölfar þessa, því allt
í einu virtist svo sem Bandaríkin
hefðu tapað forskoti sínu á
mikilvægum sviðum.
Ein af þeim aðgerðum sem
gripið var til, var að stofna sérstaka
rannsóknardeild innan varnar-
málaráðuneytisins, Advanced Re-
search Projects Agency (ARPA).
Og spurningin um virk stjórntæki
hersins, þrátt fyrir kjarnorkuárás,
var eitt af þeim vandamálum sem
þessari deild var falið að leita
lausnar á. Svarið fannst ekki strax
en þó innan fárra ára, því árið 1962
skrifaði Paul Baran, starfsmaður
RAND Corporation, skýrsluna On
Distributed Communications Net-
works fyrir ARPA. Þar lýsti hann
pakkasendingarkerfum, þar sem
engin einstök rofin tenging er
afgerandi fyrir áframhaldandi
virkni kerfisins. Tveimur árum
síðar, árið 1964, var skýrsla
Barans gerð opinber. Með þeim
rannsóknum sem skýrslan lýsti var
grunnurinn lagður að Interneti
nútímans.
Árið 1967 var haldið AMC
Symposium um hvernig hægt væri
að reka pakkasendingarkerfi og
áætlun sett fram um gerð kerfisins.
Árið eftir setti National Physical
Laboratory í Bretlandi upp fyrsta
tilraunanetið. Netáætlanir voru
kynntar fyrir ARPA um sama leyti,
sem leiddi til þess að ARPANET
var sett á stofn 1969 til rannsókna
á netkerfum. Fyrstu fjórir tengi-
punktamir voru settir upp á tölvum
frá mismunandi fyrirtækjum með
mismunandi stýrikerfum, og net-
rekstur hafinn. Hér voru ungir
vísindamenn að prófa sig áfram á
nýju rannsóknasviði. Þessa ungu
menn skorti öll völd til þess að setja
öðrum starfsreglur eða forskriftir
um samhæfða lausn vandamála,
sem upp komu og greiða þurfti úr
með skjótum hætti. Strax á fyrsta
ári netsins kom fram aðferð til að
leysa slík sameiginleg vandamál,
aðferð sem gildir enn í dag á netinu.
Aðferðin felst í því að setja
hugmynd til lausnar fram og biðja
um athugasemdir, Request for
Comment (RFC). Internetbundnir
staðlar eru þekktir undir
skammstöfuninni RFC auk
raðnúmers, fyrir utan nöfn bundin
hlutverki sínu eða skammstafanir
þeirra. Ári eftir stofnun ARPA-
NETS var byrjað að nota Network
Control Protocol (NCP) til
stýringar á samskiptum á tölvum
tengdum við netið. Og ári síðar,
1971, voru tengipunktar í fjar-
netinu orðnir 15 og 23 tölvur á
ARPANET.
Alþjóðleg ráðstefna um tölvu-
samskipti með sýningu á ARPA-
NET milli 40 tölva var haldin
1972. Og sama ár var tölvupóst-
forrit skrifað til að senda orðsend-
ingar yfir netið. Árið eftir voru
settar upp fyrstu alþjóðlegu
10 - Tölvumál